09/08/2025
🧠โรคประสาทจิตเวชภูมิต้านตนเองในเด็ก PANDAS🦠
โรคประสาทจิตเวชภูมิต้านตนเองในเด็ก หรือทางการแพทย์เรียก “Panda Syndrome” คืออะไร
PANDA Syndrome หรือ PANDAS ย่อมาจาก Pediatric Autoimmune Neuropsychiatric Disorders Associated with Streptococcal infections
เป็นภาวะที่เกิดจากการติดเชื้อสเตรปโตคอคคัส ซึ่งกระตุ้นให้เกิดการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติในร่างกาย ทำให้มีผลกระทบต่อระบบประสาทของเด็ก
✅อาการที่พบบ่อยใน PANDAS
อาการย้ำคิดย้ำทำ (Obsessive-Compulsive Disorder – OCD) เด็กอาจมีความคิดหรือพฤติกรรมที่ย้ำคิดย้ำทำซ้ำๆ โดยไม่สามารถควบคุมได้
อาการวิตกกังวล มีความวิตกกังวลอย่างรุนแรงและไม่สมเหตุสมผล
อาการชัก อาจมีอาการชักหรือการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ
อาการซึมเศร้า มีอารมณ์ซึมเศร้าและความรู้สึกผิดปกติ
ความผิดปกติของการเคลื่อนไหวหรือประสาทสัมผัส อาจมีการเคลื่อนไหวที่ไม่สามารถควบคุมได้หรือการตอบสนองทางประสาทสัมผัสที่ผิดปกติ
การนอนไม่หลับ มีปัญหาในการนอนหลับหรือการนอนไม่หลับ
✅กลไกการเกิด PANDAS
PANDAS 🦠เกิดจากการติดเชื้อสเตรปโตคอคคัส ซึ่งกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานผิดปกติ เซลล์ภูมิคุ้มกันจะโจมตีเซลล์ประสาทในสมองของเด็ก ซึ่งทำให้เกิดความผิดปกติทางประสาทและจิตเวช
✅การวินิจฉัยและการรักษา
การวินิจฉัย PANDAS มักจะพิจารณาจากอาการทางคลินิกและประวัติการติดเชื้อสเตรปโตคอคคัส การตรวจเลือดและการตรวจวินิจฉัยอื่นๆ อาจถูกใช้เพื่อยืนยันการติดเชื้อ
🦠การรักษา PANDAS อาจประกอบด้วย
ยาปฏิชีวนะ เพื่อลดการติดเชื้อสเตรปโตคอคคัส
การรักษาทางจิตเวช เพื่อจัดการกับอาการย้ำคิดย้ำทำและอาการทางจิตเวชอื่นๆ เช่น การใช้ยาต้านอาการวิตกกังวลและยาต้านซึมเศร้า
การบำบัดพฤติกรรม เพื่อช่วยปรับปรุงพฤติกรรมและอารมณ์ของเด็ก
✅การรักษา PANDAS ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านประสาทวิทยาและจิตเวช เพื่อให้ได้รับการดูแลและการรักษาที่เหมาะสม
การรักษาจะมุ่งไปที่ 3 ด้านหลัก
1. กำจัดการติดเชื้อสเตรป (Streptococcal infection)
• ให้ ยาปฏิชีวนะ เช่น Penicillin, Amoxicillin, หรือ Azithromycin เพื่อกำจัดเชื้อ
• ในบางรายอาจพิจารณาให้ ยาป้องกันเชื้อซ้ำ (prophylactic antibiotics) คล้ายกับการป้องกันไข้รูมาติก แต่ยังมีการถกเถียงเรื่องประสิทธิภาพ
⸻
2. รักษาและจัดการอาการทางจิต/พฤติกรรม
• ใช้การบำบัดทางพฤติกรรม เช่น CBT (Cognitive Behavioral Therapy) โดยเฉพาะ ERP (Exposure and Response Prevention) สำหรับ OCD
• อาจใช้ยา SSRIs (เช่น Fluoxetine, Sertraline) ในขนาดต่ำ และปรับขึ้นช้า ๆ เพราะเด็ก PANDAS อาจไวต่อผลข้างเคียง
⸻
3. ปรับสมดุลระบบภูมิคุ้มกัน (ในรายที่รุนแรง)
• Steroids (Prednisone) อาจใช้ระยะสั้นเพื่อลดการอักเสบ
• IVIG (Intravenous Immunoglobulin) และ Plasmapheresis อาจใช้ในรายที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษามาตรฐาน โดยมีหลักฐานบางส่วนว่าสามารถลดอาการได้
• แนวทางนี้มักใช้ในกรณีอาการรุนแรงมากหรือเรื้อรัง
4.การรักษา ด้วย ็ก
⸻
ระยะเวลาในการฟื้นตัว
• เริ่มรักษาเร็ว: เด็กบางคนอาจดีขึ้นในไม่กี่สัปดาห์หลังเริ่มยาปฏิชีวนะ + การบำบัด
• กรณีรุนแรงหรือปล่อยไว้นาน: อาจใช้เวลา หลายเดือนถึงปี กว่าพฤติกรรมและอาการจะกลับใกล้เคียงปกติ
• บางคนอาจมี กำเริบซ้ำ (flare-ups) เมื่อมีการติดเชื้อสเตรปครั้งใหม่ จึงต้องเฝ้าระวังและรักษาทันที
⸻
💡 หลักสำคัญ คือการตรวจพบและรักษาเร็ว เพราะยิ่งปล่อยนาน อาการทางสมองและพฤติกรรมจะใช้เวลาฟื้นฟูนานขึ้น และอาจมีผลระยะยาวต่อการพัฒนาของเด็ก
🧠ผู้ปกครองคุณพ่อคุณแม่ท่านใดสนใจในการักษาแบบจริงจัง แนะนำให้นัดเวลาพบคุณหมอได้ที่นี้ครับ คุณจะได้เจอคุณหมอเฉพาะทางโดยตรงเลย
IVIVA POLY CLINIC ไอวีว่า สหคลินิก
☎️โทร: 096-9465552
📲LINE OA: https://lin.ee/81pf1LQ
📍แผนที่ตั้ง: https://maps.app.goo.gl/5ZjiX6XigGTqJoxn7?g_st=ipc
