02/09/2025
Intuition ในมุมของ Classic Jung
วันนี้ว่าด้วย Intuition ดีกว่าครับ คนส่วนใหญ่มักเข้าใจว่า Intuition กับ Image (Bild) อย่างเดียวกันครับ เพราะว่ามันมีความสามารถในการรับรู้ หรือเข้าใจจากสิ่งที่ไม่ปรากฎตรงหน้า ทำให้เรามักเข้าใจว่าการที่เรารู้ในสิ่งที่ไม่มีที่มาแน่ชัดคือจินตนาการของเรา แต่ว่าการรู้ไม่ใช้หรือเข้าใจ ไม่เท่ากับการเห็นหรือสัมผัส
อย่างที่เรารู้กันจาก Post ก่อน คือ Image มันคือบทบรรยายเชิงกวี (ผมใช้บทบรรยายเชิงศิลป์ เพราะเข้าใจง่ายกว่าสำหรับคนไม่เข้าใจงานวรรณกรรม) หมายความว่ามันปรากฎออกมาในลักษณะสิ่งที่เราสัมผัสได้ในจิต แม้ว่า เราจะไม่เข้าใจมันเลยก็ตาม เช่น เดินในตลาดแล้วอยู่ในหัวก็เล่นเพลง BGM ขึ้นมา หรือ เดินไปชนใครสักคน แล้วในหัวก็ล่นภาพการชนนั้นแบบสโลโมชั่น มันเป็นบทบรรยายที่เล่นไปในเชิงศิลปะ ราวกับเราเป็นตัวเอกในภาพยนต์เรื่องหนึ่ง
แต่กับ Intuition มันไม่ใช่แบบนั้น มันไม่ก่อให้เกิดภาพหรือการสัมผัาประสบการณ์ภายในแบบนั้น แต่มันทำให้เราเข้าใจสิ่งที่ปรากฎขึ้นมาเหนือไปกว่าสิ่งที่สัมผัสได้ ยกตัวอย่าง เมื่อเราสัมผัสกับ Image ได้ แล้ว เราเกิดเข้าใจว่า นี่เรากำลังตกหลุมรัก ผู้หญิงคนนั้นแน่เลย ทั้งๆ ที่ Image ที่สโลโมชั่นไม่ได้บอกอะไรไปมากกว่าเวลาช้าลงเลยด้วยซ้ำ
เอาละ มาดู สิ่งที่ Jung เขียนไว้ใน Psychologiche Typen กันดีกว่า
36. Intuition (von intueri-anschauen) ist nach meiner Auffassung eine psychologische Grundfunktion (s. Funktion). Die I. ist diejenige psychologische Funktion, welche Wahrnehmungen auf unbewusstem Wege vermittelt. Gegenstand dieser Wahrnehmung kann Alles sein, äussere und innere Objekte oder deren Zusammenhänge. Das Eigentümliche der I. ist, dass sie weder Sinnesempfindung, noch Gefühl, noch intellektueller Schluss ist, obschon sie auch in diesen Formen auftreten kann. Bei der I. präsentiert sich irgend ein Inhalt als fertiges Ganzes, ohne dass wir zunächst fähig wären, anzugeben oder herauszufinden, auf welche Weise dieser Inhalt zustande gekommen ist. Die I. ist eine Art instinktiven Erfassens, gleichviel welcher Inhalte. Sie ist, wie die Empfindung (s. d.), eine irrationale (s. d.) Wahrnehmungsfunktion. Ihre Inhalte haben, wie die der Empfindung, den Charakter der Gegebenheit, im Gegensatz zu dem Charakter des „Abgeleiteten“, „Hervorgebrachten“ der Gefühls- und Denkinhalte.
แปลได้ว่า
36. Intuition สำหรับผมแล้ว มันกลไกทางจิตหลักอย่างหนึ่ง Intuition คือกลไกทางจิตแบบหนึ่งที่ถ่ายทอดการรับรู้ของเราผ่านวิธีการของจิตไร้สำนึก วัตถุของการรับรู้นั้นสามารถเป็นได้ทั้งหมด ทั้งวัตถุภายในและภายนอก หรือความเชื่อมของของสิ่งเหล่านั้น คุณลักษณะจำเพาะของ Intuition นั้นคือพวกมันไม่ใช่ทั้ง การรับรู้ผ่านประสาทสัมผัส ความรู้สึก และข้อสรุปอย่างมีเหตุผล แม้ว่าพวกมันจะสามารถปรากฎตัวในรูปแบบข้างต้นก็ตาม ขณะที่ Intuition แสดงตนเองไปยังข้อมูลหนึ่งๆ ในฐานะข้อมูลสำเร็จรูป โดยที่ว่า เราไม่สามารถระบุ หรือค้นหา ไม่ว่าจะเป็นทางไหนที่ ข้อมูลปรากฎขึ้นมา Intuition คือ คุณลักษณะหนึ่งของการรับรู้เชิงสัญชาตญาณ ไม่ว่าจะเป็นเนื้อหาใดก็ตาม พวกมันเหมือน Sensation และการรับรู้แบบไร้เหตุผล (irrational Function) เนื้อของของมันมีคุณสมบัติของการมีอยู่เหมือน Sensation และในทางตรงข้ามแตกต่างจาก คุณลักษณะของการสิ่งที่ถูกอนุมานหรือผลิตขึ้นของเนื้อหาทางความรู้สึก หรือความคิด
จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นว่า Intuition เป็นการรับรู้ที่เกิด “หลัง” จากการสัมผัส Image และสถานการณ์ภายนอก โดยมันจะรับรู้ผ่านวิธีการของจิตไร้สำนึก คือ มันไม่สามารถบอกที่มาของมันได้ ไม่ได้อยู่ในการคาดการณ์รับรู้แต่แรก ข้อมูลที่ลอยขึ้นมาเฉยๆ สำเร็จรูปแล้วสามารถใช้ได้ทันที และสามารถปรากฎในรูปแบบข้อมูลใดก็ได้ เช่น ประสาทสัมผัส (รู้ว่าเดินไปข้างหน้า จะเจอแมวอยู่ตรงหัวมุม แม้จะเดินไปไม่ถึง) ความรู้สึก (จู่ๆ ก็รู้สึกไม่โอเคขึ้นมาแบบไร้สาเหตุ หาที่มาที่ไปไม่ได้) และความคิด (คิดว่าบางอย่างจะเกิดขึ้นเพราะอะไรบางอย่างที่เราเข้าใจอยู่คนเดียว แต่ไม่รู้ว่าความเข้าใจนี้มาจากไหน) มันจึงไม่ใช่ Image และแทนที่ Image ไม่ได้ ทั้งนี้ Image มีอีกชื่อหนึ่งว่า Phantasy-Activity (Phantasie) Jung จึงกล่าวได้อย่างชัดเจนว่า Phantasie เป็นสิ่งที่เกิดได้กับทุก Function เพราะมันเป็นเพียง Image ที่ปรากฎขึ้นมา ให้ Function ทำความเข้าใจ ตามรูปแบบของเฉพาะของ Function เหล่านั้น
ดังนั้นแล้ว การที่คุณมี Sensation (Empfinden) ไม่ได้ทำให้คุณไร้จินตนาการ เพราะภาพเหล่านี้ มันยังคงเล่นอยู่ในตัวคุณ มันขึ้นอยู่กับว่า Function จะทำความเข้าใจภาพนั้นยังไง
