20/08/2025
"ก่อนที่เราจะเข้ารับการผ่าตัดใหญ่ หลายคนกังวลว่า ‘ต้องตรวจหัวใจทุกคนหรือเปล่า?’
จริงๆ ไม่ใช่นะครับ การประเมินหัวใจก่อนผ่าตัดจะทำตาม แนวทาง ESC Guidelines ซึ่งมีหลักการชัดเจน
▶️1. ดูความเสี่ยงของการผ่าตัด
ความเสี่ยงต่ำ เช่น ผ่าตัดต้อกระจก ผ่าก้อนเนื้อขนาดเล็ก → อาจไม่ต้องตรวจหัวใจเพิ่ม
ความเสี่ยงปานกลางถึงสูง เช่น ผ่าตัดช่องท้องใหญ่, หลอดเลือดใหญ่, ออร์โธปิดิกส์ใหญ่ → อาจต้องประเมินละเอียดขึ้น
▶️ 2. ประเมินจากโรคหัวใจและอาการของผู้ป่วย
สิ่งที่ต้องถามคือ คนไข้มีอาการหรือโรคหัวใจอยู่แล้วหรือไม่? เช่น
- อาการหอบเหนื่อยง่าย
- เจ็บแน่นหน้าอกเวลาออกแรง
- ขาบวม
- ประวัติโรคลิ้นหัวใจ, หัวใจล้มเหลว, หรือกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
▶️ 3.เรื่องอายุ ⏳
ESC Guidelines ไม่ได้กำหนดอายุชัดเจนว่าต้อง Echo ทุกคน
แต่จะเน้นที่ “functional capacity” คือความสามารถในการออกกำลังวัดเป็น METs
ถ้าคนไข้ทำกิจกรรมพื้นฐานได้ เช่น เดินขึ้นบันได 2 ชั้นได้โดยไม่เหนื่อยมาก → มักไม่จำเป็นต้องตรวจเพิ่ม
อย่างไรก็ตาม ในผู้สูงอายุ >65 ปี หรือมีโรคประจำตัวหลายอย่าง เช่น เบาหวาน, ความดัน, ไขมันสูง → มักจะให้ความสำคัญกับการประเมินหัวใจมากกว่า เพราะความเสี่ยงสูงขึ้น
✅️✅️ เมื่อไหร่ควรทำ Echo ก่อนผ่าตัด?
📌 ESC แนะนำว่า ควรทำ Echocardiography ถ้า:
- มีอาการใหม่ ที่สงสัยหัวใจล้มเหลวหรือลิ้นหัวใจผิดปกติ
- เคยมี โรคลิ้นหัวใจปานกลางถึงรุนแรง แต่ไม่ได้ตรวจนานเกิน 1 ปี
- มีหัวใจล้มเหลว และไม่เคยตรวจ EF ล่าสุด
- สงสัยว่ามีความผิดปกติของการบีบตัวหรือการคลายตัวของหัวใจ
แต่ถ้าไม่มีอาการอะไร และการผ่าตัดไม่ใช่ high risk → ไม่จำเป็นต้องทำ Echo ครับ
........
✴️✴️สรุป
ไม่ใช่ทุกคนที่จะต้องตรวจ Echo ก่อนผ่าตัด
👉 ถ้าอายุน้อย สุขภาพดี ไม่มีโรคหัวใจ → ไม่จำเป็น
👉 ถ้าอายุมาก โดยเฉพาะ เกิน 65 ปี หรือมีโรคหัวใจและความเสี่ยงสูง → ควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาการทำ Echo หรือการตรวจหัวใจเพิ่มเติม
การตรวจที่ถูกต้อง จะช่วยให้การผ่าตัดปลอดภัยที่สุด ลดความเสี่ยงหัวใจวายหรือภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดได้ครับ
