08/09/2025
EP74**ZHU SCALP ACUPUNCTURE (ZSA) ❤️
การรักษาบนหลักวิทยาศาสตร์และแพทย์แผนจีนร่วมสมัย
🧐เวลาพูดถึง “ฝังเข็ม” หลายคนอาจคุ้นกับการปักเข็มตามแขน ขา หรือท้อง แต่จริง ๆ แล้วในศาสตร์แพทย์จีน ยังมีการ ฝังเข็มบนหนังศีรษะ ซึ่งไม่ใช่เรื่องใหม่ หากแต่ถูกพัฒนาขึ้นอย่างเป็นระบบโดย ศาสตราจารย์จู หมิงชิง (Zhu Mingqing)
🌐สิ่งที่น่าสนใจคือ อาจารย์ Zhu ไม่ได้มองแค่ตำราจีน แต่ยังศึกษา กลไกการทำงานของสมอง ควบคู่ไปด้วย จนเกิดเป็นแนวทางที่เรียกว่า Zhu’s Scalp Acupuncture (ZSA) — การฝังเข็มที่เชื่อมทฤษฎีแพทย์จีนกับหลักฐานทางประสาทวิทยาและวิทยาศาสตร์ร่วมสมัย
🧩 ศีรษะ: แผนที่สะท้อนทั้งร่างกาย
☯️ในมุมของแพทย์จีน → ศีรษะคือศูนย์รวมเส้นลมปราณ และสะท้อนการทำงานของอวัยวะภายใน
🔬ในมุมวิทยาศาสตร์สมอง → ศีรษะสัมพันธ์กับ homunculus หรือแผนที่สมองที่ควบคุมอวัยวะต่าง ๆ อย่างชัดเจนเช่นกัน
วันนี้หมอจะเล่าให้ฟังถึง ห้าตำแหน่งสำคัญใช้บ่อย และอธิบายว่าทำไมตำแหน่งเหล่านี้จึงสัมพันธ์กับสมอง และสามารถช่วยผู้ป่วยได้จริง
โดย 5 โซนหลัก ซึ่งสอดคล้องกับสมองทั้งด้านการเคลื่อนไหว อวัยวะภายใน และแม้กระทั่งอารมณ์ มีดังนี้ครับ
📍Zhu’s Scalp Acupuncture – การสะท้อน 5 โซนบนศีรษะ และความสอดคล้องกับ Cortex
1. 颠顶会阴足踝区 (โซนกระหม่อม–ฝีเย็บ–เท้า)
☯️แพทย์จีน: ใช้รักษาอาการของ ขา เท้า และอวัยวะเชิงกราน เช่น ปวดขา เท้า, ปัญหาทวารหนัก, ต่อมลูกหมาก
🧠สมอง: อยู่เหนือ medial motor และ sensory cortex บริเวณ paracentral lobule (BA4, BA3)
✍🏻หน้าที่: ควบคุม การเคลื่อนไหวของขา เท้า และการทำงานของกล้ามเนื้อเชิงกราน (รวมถึงการขับถ่าย)
✅ สอดคล้องกับ homunculus: ส่วนยอดสมองแทนขา/เท้าและ pelvic floor จริง ๆ
2. 下焦区 (โซนเซียะเจียว/ใต้สะดือท้องน้อย )
☯️แพทย์จีน: เกี่ยวข้องกับ ไต กระเพาะปัสสาวะ มดลูก ลำไส้ส่วนล่าง ใช้รักษาปัสสาวะผิดปกติ ประจำเดือนผิดปกติ ปวดท้องน้อย
🧠สมอง: อยู่ใกล้ medial trunk–pelvis representation ใน primary motor/sensory cortex และ paracentral lobule ตอนล่าง
✍🏻หน้าที่: ควบคุม กล้ามเนื้อหน้าท้องล่าง–เชิงกราน และมีศูนย์ควบคุมการขับปัสสาวะ/อุจจาระอยู่บริเวณนี้
✅ สอดคล้องกับ neuroanatomy: มีศูนย์ควบคุมการขับถ่ายใน cortex ส่วนนี้จริง
3.中焦区 (โซนจงเจียว/เหนือสะดือกลางท้อง)
☯️แพทย์จีน: เกี่ยวข้องกับ ม้าม กระเพาะอาหาร ตับอ่อน และการย่อยอาหาร
🧠สมอง: อยู่ที่ medial prefrontal cortex + anterior cingulate cortex (ACC) (BA32, BA24)
✍🏻หน้าที่: มีส่วนเชื่อมโยงกับ การควบคุมอัตโนมัติ (autonomic) ของระบบทางเดินอาหาร เช่น กระเพาะและลำไส้
✅ เหตุผลทางวิทยาศาสตร์: งานวิจัย fMRI พบว่า medial prefrontal cortex ส่งสัญญาณไปยังกระเพาะอาหารผ่านเส้นประสาทพาราซิมพาเทติก
4.上焦区 (โซนซ่างเจียว / ทรวงอก)
☯️แพทย์จีน: เกี่ยวข้องกับ หัวใจและปอด ใช้รักษาโรคหัวใจ หายใจ ไอ หอบ หัวใจเต้นผิดปกติ
🧠สมอง: ตรงกับ thoracic representation ใน motor/sensory cortex (ควบคุมกล้ามเนื้ออก–กะบังลม) + เครือข่ายอัตโนมัติ (insula, ACC, medial prefrontal cortex)
✍🏻หน้าที่: ควบคุม การหายใจ การทำงานของหัวใจและปอด ผ่านการเชื่อมโยง autonomic system
✅ สอดคล้อง: cortex ส่วนนี้มีผลต่อจังหวะหายใจและการควบคุม parasympathetic ต่อหัวใจ
5. 头面区 (โซนศีรษะ–ใบหน้า )
☯️แพทย์จีน: ใช้รักษา อาการของศีรษะและใบหน้า เช่น ปวดหัว ไมเกรน อัมพาตใบหน้า เวียนหัว นอนไม่หลับ วิตกกังวล
🧠สมอง: ครอบคลุม
• Prefrontal cortex (BA9, BA10, BA46) → ควบคุมอารมณ์ ความคิด การทำงานบริหาร
• Lateral motor/sensory cortex บริเวณใบหน้า (ใกล้ Sylvian fissure; BA4, BA3) → ควบคุมใบหน้า ปาก ตา หู
✍🏻หน้าที่: เกี่ยวข้องกับ การเคลื่อนไหวใบหน้า + การควบคุมอารมณ์/ความคิด
✅ สอดคล้อง: ใช้ได้ทั้งรักษาโรคเส้นประสาทใบหน้า และโรคทางอารมณ์
❤️เห็นมั้ยครับว่า…การที่แพทย์แผนจีนเลือกฝังเข็มบนหนังศีรษะ ไม่ได้เป็นเพียงเพราะ “ตำแหน่งอยู่ตรงนั้น” เท่านั้น แต่ยังมีความหมายที่ลึกซึ้งกว่านั้น
เพราะเบื้องหลังของจุดแต่ละตำแหน่ง มีทั้งภูมิปัญญาจีนโบราณ และหลักฐานทางวิทยาศาสตร์สมองร่วมสมัยรองรับอยู่ด้วย
💪จุดแข็งของ ZSA
✅ สามารถบูรณาการ: รวมแพทย์จีน + วิทยาศาสตร์สมองเข้าด้วยกัน
✅ ประยุกต์จริง: ใช้รักษาได้ทั้งโรคทางระบบประสาท (stroke, facial palsy) และโรคทางอารมณ์ (anxiety, insomnia)
✅ ทันสมัย: มีงานวิจัย fMRI และ clinical study สนับสนุน
👉 ดังนั้น เวลาที่เรา “ปักเข็มบนศีรษะ” มันไม่ใช่การรักษาแบบงมงาย แต่คือการสื่อสารตรงกับสมอง เพื่อปรับสมดุลทั้งกายและใจอย่างเป็นระบบ ✨
และเมื่อมองในภาพรวมจะเห็นว่า ทั้ง 5 โซนของ Zhu Scalp Acupuncture (ZSA) มีความสอดคล้องอย่างน่าทึ่งกับsomatotopic map (homunculus) ที่บอกว่าสมองแทนที่ร่างกายไว้ตรงไหนและ เครือข่าย autonomic ที่ควบคุมหัวใจ ปอด ระบบย่อยอาหาร และอารมณ์ได้อีกด้วย
นี่จึงเป็นอีกหนึ่งตัวอย่างที่ทำให้เราเห็นว่า ศาสตร์แพทย์จีนกับวิทยาศาสตร์สมอง สามารถเดินไปด้วยกันได้อย่างสอดคล้อง ในยุคที่วิทยาศาสตร์พิสูจน์ได้ครับ 🌿🧠
#ฝังเข็มหนังศีรษะ
#หมอแมนแพทย์จีน
