07/06/2025
RSV ตัวร้าย 🥹
อาวุธเดียวที่จะปกป้องเด็กเล็กจาก RSV ได้ ในปัจจุบันนี้ คือ #ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูปRSV
#เพราะยังไม่มีวัคซีนRSVในเด็ก
(มีวัคซีน RSV เฉพาะในผู้สูงอายุและหญิงตั้งครรภ์)
มีคำถามว่า
แล้วทำไมจึงไม่ทำวัคซีน RSV ในเด็ก ???
คำตอบ คือ เคยทำแล้วแต่ไม่สำเร็จ
จากที่หมอได้ฟังบรรยายเรื่อง RSV จากอาจารย์โรคติดเชื้อในเด็ก …
RSV มีประวัติศาสตร์ดังนี้ค่ะ
◾️ปี 1957 เจอ RSV ในคนครั้งแรกที่ประเทศเนเธอร์แลนด์
◾️ ปี 1960 เริ่มทำวัคซีน RSV ระหว่างทำการศึกษาพบว่าเด็กที่ได้รับวัคซีน RSV เสียชีวิตมากขึ้นตอนติดเชื้อ RSV
◾️หลังจากนั้นจึงยกเลิกการทำวัคซีน RSV ในเด็ก และหันไปพัฒนา immunoglobulin (ภูมิคุ้มกัน)
◾️ปี 1998 มี monoglonal ตัวแรกคือ palivizumab เป็น short acting จึงต้องฉีดเดือนละครั้ง ติดต่อกัน 5 เดือน ในช่วงฤดูกาลระบาด ใช้ในเด็กกลุ่มเสี่ยงเท่านั้น
◾️ ปี 2022 ค้นคว้าอะไรที่ดีขึ้น พัฒนาเป็น long acting monoglonal antibody คือ Nirsevimab ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป ที่ใช้ในเด็กปกติ ตั้งแต่แรกเกิด - 2 ขวบ (ที่เสี่ยง RSV รุนแรง)
จากข้อมูลของประเทศในยุโรปที่ใช้ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูปRSVก่อนประเทศไทย พบว่าหลังจากที่ได้ใช้ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูปและเก็บข้อมูล
✅ทารกที่ได้รับภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป RSV สามารถลดการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลของทารกจากการติดเชื้อ RSV ลง 69 % ในช่วงฤดูกาล RSV ปี 2024-2025 เมื่อเทียบกับฤดูกาล 2022-2023
✅วัคซีน RSV สำหรับมารดาช่วยลดการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลของทารกจากการติดเชื้อ RSV ได้ 26.7% ในช่วงเวลาเดียวกันที่มี RSV
แม้ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูปจะราคาสูง
แต่เมื่อเทียบกับความรุนแรงที่จะเกิดขึ้นจากการติดเชื้อ RSV ในเด็กเล็กนั้น คุ้มค่าแน่นอน
จึงแนะนำมากๆในเด็กทารกแรกเกิด - 1 ขวบปีแรก
และเด็ก 1-2 ปี ที่มีความเสี่ยง RSV รุนแรง
#ปัจจัยที่มีผลต่อความรุนแรงของการเกิดRSVรุนแรง คือ
1. อายุน้อย โดยอายุน้อยกว่า 2 เดือนเกิดโรคติดเชื้อ RSV ที่รุนแรง 4 เท่าเมื่อเทียบกับเด็กที่อายุมากกว่า 2 เดือนซึ่งสอดคล้องกับการศึกษาของ Medici MC และคณะที่พบว่าอายุต่ำกว่า 1 ปี
โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่ำกว่า 2 เดือนจะติดเชื้อ RSV ที่รุนแรง เนื่องจากการสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อ RSV ในเด็ก
อายุน้อยกว่า 1 ปีไม่ค่อยดีมากนัก โดยระดับอิมมูโนโกลบูลินชนิด IgA และ IgG ต่อ G และ F glycoprotein ซึ่งเป็น neutralizing antibody ในระบบทางเดินหายใจจะลดลงอย่างรวดเร็วโดยเฉพาะในเด็กอายุน้อย
#กล่าวโดยสรุปคือ เด็กเล็กเมื่อติดเชื้อ RSV ร่างกายยังมีกลไกตอบสนองที่จะสร้างภูมิคุ้มกันด้วยตัวเองมาต่อสู้กับเชืัอ RSV ได้ยังไม่ดี พอติดเชืัอเข้าไป เหมือนไม่มีทหารที่แข็งแรงพอมาสู้หรือคุ้มกัน ทหารบางตัวก็อ่อนกำลัง RSV จึงรุนแรงในเด็กเล็ก
โพสต์นี้ไม่ได้รับการสนับสนุนใดๆจากบริษัทยา
แต่หมออยากมาให้ความรู้และความสำคัญของภูมิคุ้มกัน หากจะรอวัคซีนRSV ในเด็ก ก็คงอีกนานพอควร ลูกหลานเราอาจจะโตไปก่อนแล้ว
RSV มักระบาด มิ.ย. พบได้ทั่วโลก ระบาดทุกปี ติดได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ กลุ่มเสี่ยงที่เป็นแล้วอาการรุนแรงคือเด็กเล็กอายุ 0-2 ปี และคนสูงอายุ
แต่ละปีมีผู้เสียชีวิตจาก RSV ทั่วโลกราว 160,000 - 600,000 คน
เพราะ RSV ไม่จบที่ติดเชื้อแต่มีผลต่อทางเดินหายใจในระยะยาว เพราะฉะนั้นภูมิคุ้มกันสำเร็จรูปRSV คืออาวุธเดียวที่มีในตอนนี้ที่ช่วยป้องกัน RSV ในเด็กทารก
ที่เน้นคือเด็กแรกเกิด -1 ปี #ให้ประโยชน์ในวงกว้างมากกว่าแค่ป้องกันโรค ลดปัญหาระยะยาวที่เป็นผลพวงจากการติดเชื้อ RSV
#ประสิทธิภาพ
☑️ลดโอกาสในการติดเชื้อไวรัส RSV ได้ 79.5%
☑️ลดความเสี่ยงจากการนอนรพ. 83.2%
☑️ลดการใส่ท่อช่วยหายใจในไอซียูได้ 75.3%
ไม่มีอะไร 100% ใน medicine วัคซีนหรือภูมิคุ้มกันก็เช่นกัน ฉีดแล้วไม่ได้ป้องกัน 100% แต่ลดความรุนแรง แถมลดโอกาสติดเชื้อถึง 80 %
#ภูมิคุ้มกันอยู่ได้นาน 6 เดือน (180 วัน) ซึ่งครอบคลุมระยะเวลาในช่วงการระบาดของเชื้อไวรัส RSV แนะนำฉีดฤดูระบาดคือเดือนมิถุนายนถึงตุลาคม
หากมีความสามารถเพียงพอที่จะรับ
แนะนำให้รับค่ะ
ส่วนผลข้างเคียงแทบไม่พบอาการ
นอกจากเจ็บและร้องไห้ตอนฉีดยา
แต่เทียบไม่ได้เลยหากลูกติดเชื้อ RSV แล้วอาการรุนแรง ต้องใส่ท่อช่วยหายใจ พ่นยา เคาะปอด ดูดเสมหะ พ่อแม่ต้องคอยลุ้นรายวันรายชั่วโมง
ป้องกันดีกว่ารักษา
เพราะเด็กทุกคนยังมีความเสี่ยง
โดยเฉพาะทารกแรกเกิด - 1 ขวบปีแรก
หมอรวงข้าว กุมารแพทย์
