20/10/2025
#หมอชวนรู้โดยแพทยสภา
ตอนที่ 275 “ฝนตก คัดจมูก น้ำมูกไหล – หวัด จมูกอักเสบเรื้อรัง หรือไซนัสอักเสบ”..............
🌧 ช่วงฤดูฝน อากาศชื้นและมีฝนตกเกือบทุกวัน ซึ่งอาจจะทำให้หลายคนมีอาการ “คัดจมูก น้ำมูกไหล” จนคิดว่าเป็นหวัด หรือโรคจมูกอักเสบเรื้อรังที่มีอาการกำเริบขึ้นมาท่านทราบไหมว่า อาการคัดจมูก น้ำมูกไหล ยังเป็นอาการของโรคไซนัสอักเสบได้อีกด้วย โดยความเหมือนและความแตกต่างของโรคทั้งสามได้แสดงไว้ในตาราง
🟢อาการ / ลักษณะ
🤧 #โรคหวัด (Common Cold)
คัดจมูก : มีบ้างในช่วงสั้น ๆ
น้ำมูก : ใส → ข้น (ในช่วงท้าย), น้ำมูกมักไหลออกทางจมูก
จาม : พบบ่อย
คันจมูก / คันตา : ไม่เด่น
ปวดศีรษะ / ปวดใบหน้า : บางครั้ง
การได้กลิ่นของจมูกลดลง : บางครั้ง
อาการไอ : ไอแห้ง → ไอมีเสมหะ,มักจะไอตอนกลางคืน
เสมหะหลังโพรงจมูก : พบบ้างในช่วงท้าย
ไข้ : อาจมีไข้ต่ำ ๆ
สาเหตุหลัก/ปัจจัยกระตุ้น : ไวรัส (เช่น Rhinovirus)
ระยะเวลา : 7–10 วัน
👃🏻 #โรคจมูกอักเสบ (Chronic Rhinitis)
คัดจมูก : มีต่อเนื่อง/เป็น ๆ หาย ๆ
น้ำมูก : มักใส, ไหลเรื้อรัง
จาม : พบบ่อย โดยเฉพาะชนิดภูมิแพ้
คันจมูก / คันตา : พบบ่อย โดยเฉพาะชนิดภูมิแพ้
ปวดศีรษะ / ปวดใบหน้า : ไม่มี
การได้กลิ่นของจมูกลดลง : พบได้บ้าง
อาการไอ : อาจไอเรื้อรังจากน้ำมูกหลังโพรงจมูกอาจจะไอบ่อยช่วงกลางคืน
เสมหะหลังโพรงจมูก : พบได้บ้าง
ไข้ : มักจะไม่มีไข้
สาเหตุหลัก/ปัจจัยกระตุ้น :
โรคจมูกอักเสบภูมิแพ้: เมื่อสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้
โรคจมูกอักเสบไม่ใช่ภูมิแพ้: อุณหภูมิ ความชื้น ที่เปลี่ยนแปลงไป
ระยะเวลา : อาการเป็น ๆ หาย ๆ
😤 #โรคไซนัสอักเสบ (Rhinosinusitis)
คัดจมูก : มี ร่วมกับปวดใบหน้า
น้ำมูก : ข้น, สีเหลืองหรือเขียว, ไหลหน้า/หลังโพรงจมูก
จาม : พบได้น้อย
คันจมูก / คันตา : ไม่พบหรือพบน้อย
ปวดศีรษะ / ปวดใบหน้า : พบบ่อย โดยเฉพาะเมื่อก้มศีรษะ
การได้กลิ่นของจมูกลดลง : พบได้ทั้งเฉียบพลันและเรื้อรัง
อาการไอ : ไอร่วมกับน้ำมูกหลังโพรงจมูก เป็นอาการเด่นในผู้ป่วยเด็ก
เสมหะหลังโพรงจมูก : พบได้บ่อย
ไข้ : มักมีไข้ในแบบเฉียบพลัน ถ้ามีไข้สูงมากกว่า 38 ํc อาจจะสัมพันธ์กับการติดเชื้อแบคทีเรีย
สาเหตุหลัก/ปัจจัยกระตุ้น : การติดเชื้อแบคทีเรีย / การอักเสบเรื้อรังของไซนัสจากการเสียสมดุลของระบบภูมิคุ้มกัน
ระยะเวลา : เฉียบพลัน: ≤ 4 สัปดาห์ / เรื้อรัง: > 12 สัปดาห์
#แนวทางการดูแลรักษาสุขภาพในช่วงฤดูฝน
ดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล
✅ ล้างมือบ่อย ๆ โดยเฉพาะก่อนรับประทานอาหารและหลังเข้าห้องน้ำ
✅ อาบน้ำทันทีหลังเปียกฝน เพื่อชำระล้างเชื้อโรคและป้องกันไข้หวัด
✅ เปลี่ยนเสื้อผ้าและถุงเท้าที่เปียกชื้น ไม่ควรปล่อยให้ร่างกายชื้นนาน ๆ
#รักษาสมดุลของร่างกายเพื่อให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ
✅ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ทานอาหารให้ครบทั้ง 5 หมู่ เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่ครบถ้วน ทั้งนี้มีการศึกษาที่พบว่าการเสริมแร่ธาตุสังกะสี (Zinc) และวิตามินซีสามารถลดระยะเวลาของการดำเนินโรคหวัดที่เกิดจากเชื้อไวรัสได้
✅ การดื่มน้ำสะอาดอย่างเพียงพอจนกระทั่งปัสสาวะใสทุกครั้ง
✅ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมออย่างน้อย 3 ครั้งต่อสัปดาห์
⚠ #เมื่อไรที่ควรมาพบแพทย์
หากมีคัดแน่นจมูก น้ำมูกไหล ร่วมกับมีไข้อุณหภูมิร่างกายสูงกว่า 38 องศาเซลเซียส หรือ มีการปวดใบหน้ามาก หรือ มีอาการนานเกิน 10 วัน หรือเป็นซ้ำหลายครั้งในรอบปี ควรพบปรึกษาแพทย์เฉพาะทางหู คอ จมูก ไม่ควรปล่อยให้อาการคัดแน่นจมูก น้ำมูกไหลเป็นเรื่องปกติ เพราะการตรวจหาสาเหตุของอาการจะทำให้ได้รับการดูแลรักษาที่เหมาะสม และลดโอกาสการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต
บทความโดย
พันเอก ดร.นพ.ธนิต เฉลิมวัฒนชัย
กองโสต ศอ นาสิกกรรม
โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า
ราชวิทยาลัยโสต ศอ นาสิกแพทย์แห่งประเทศไทย
ภาพประกอบจาก Canva
#หมอชวนรู้โดยแพทยสภา #ฝนตกคัดจมูกน้ำมูกไหลหวัดจมูกอักเสบเรื้อรังหรือไซนัสอักเสบ #ราชวิทยาลัยโสตศอนาสิกแพทย์แห่งประเทศไทย #แพทยสภา
