16/03/2025
📌 สรุปวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี 🦠💉ปี 2568
ในผู้ใหญ่ (Hepatitis B Virus Vaccine; HepB)
———————————————————————
➡️ อ้างอิงจากคำแนะนำการให้วัคซีนป้องกันโรคสำหรับผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ
🔸สมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทย 🇹🇭 พ.ศ.2568
➕ เสริมความรู้บางส่วนเล็กน้อย
————————————————————————-
➡️ ทำไมต้องฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี?
🛡️ ไวรัสตับอักเสบบี (HBV) เป็นสาเหตุสำคัญของ โรคตับอักเสบเรื้อรัง ตับแข็ง และมะเร็งตับ
⚠️ เชื้อไวรัสสามารถแพร่กระจายผ่าน เลือด สารคัดหลั่ง และการถ่ายทอดจากแม่สู่ลูก
💉 วัคซีนเป็นวิธีป้องกันที่มีประสิทธิภาพสูง กระตุ้นภูมิคุ้มกันให้ร่างกายสามารถต้านทานการติดเชื้อได้ถึง 90-100% โดยวัดจากระดับภูมิคุ้มกัน (anti-HBs >10 mIU/mL) หลังได้รับวัคซีนครบ 3 โดส
🔸สรุปข้อมูลจากสมาคมฯ🔸
———————————————————————
🔹 ข้อมูลวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี
✔️ เป็นวัคซีนชนิด รีคอมบิแนนท์ (Recombinant Vaccine)
✔️ ประกอบด้วย purified HBsAg 20 ไมโครกรัม
✔️ ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ (IM) ขนาด 1 มล
(📌 เกร็ดความรู้ : Recombinant vaccine คือวัคซีนที่ผลิตโดยใช้ เทคโนโลยีพันธุวิศวกรรม โดยนำสารพันธุกรรมของเชื้อโรคที่ต้องการป้องกัน มาใส่ในเซลล์เจ้าบ้าน (เช่น ยีสต์หรือแบคทีเรีย) เพื่อผลิตโปรตีนแอนติเจนที่กระตุ้นภูมิคุ้มกัน
✅ ข้อดี – ปลอดภัยสูง ไม่มีเชื้อที่มีชีวิต ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อจากวัคซีน
✅ ข้อเสีย – ต้องฉีดหลายโดสเพื่อให้เกิดภูมิคุ้มกันที่เพียงพอ)
————————————————————————-
🔹 แนวทางการให้วัคซีน
————————————————————————-
🔸กรณี 1 ผู้ใหญ่ทั่วไป
✅ แนะนำให้ฉีดในผู้ที่ไม่เคยติดเชื้อ หรือไม่เคยได้รับวัคซีนมาก่อน
✅ ใช้วัคซีนขนาด 20 ไมโครกรัม 3 โดส ฉีดที่ 0, 1 และ 6 เดือน
✅ สามารถใช้วัคซีน ENGERIX-B® หรือ hepatitis B vaccine (rDNA, adsorbed) ได้
➡️ แต่ชนิดนี้ถ้าอายุ < 20 ปีให้ใช้ขนาด 10 ไมโครกรัม
❌ ไม่จำเป็นต้องตรวจเลือดก่อนฉีดวัคซีนในผู้ใหญ่ทั่วไป ยกเว้นผู้ที่มี“ความเสี่ยงสูง”
(▪️กลุ่มเสี่ยงสูง ➡️ ตรวจ Anti-HBs ที่ 1-2 เดือนหลังให้วัคซีนครบ
🩸ผู้ที่ภูมิคุ้มกันบกพร่อง
🩸ผู้ป่วยโรคไตระยะ 3-5
🩸ผู้ป่วยที่ได้รับบำบัดทดแทนไต
🩸ผู้ที่คู่นอนติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
🩸บุคลากรทางการแพทย์)
✳️ ผู้ที่ตอบสนองวัคซีนแล้ว ➡️ ภูมิคุ้มกันจะอยู่ไปตลอด แม้ระดับ Anti-HBs จะลดลง < 10 mIU/mL
📍ดังนั้น หากเคยตรวจ anti-HBs หลังให้วัคซีน 💉ถ้า anti-HBs >10 mIU/mL ✅ มีภูมิคุ้มกันตลอดชีวิต
➡️ “ไม่จำเป็นต้องตรวจซ้ำอีก”
▪️หากตรวจซ้ำเป็น ➖ ก็ยังถือว่ามีภูมิคุ้มกัน
➡️ ไม่จำเป็นต้องได้รับวัคซีนใหม่
(ยกเว้นผู้ป่วยโรคไตระยะ 5 /ผู้ได้รับบำบัดทดแทนไต/ ผู้ป่วยภูมิคุ้มกันบกพร่อง)
📌 ตั้งแต่ปี 2535 เป็นต้นมา ประเทศไทย 🇹🇭 ให้วัคซีนไวรัสตับอักเสบบีในเด็กแรกเกิดทุกคน
➡️ ดังนั้นผู้ที่เกิดหลังปี 2535
“ ไม่จำเป็นต้องตรวจ Anti-HBs เพราะมักมีภูมิแล้ว”
▪️แต่ถ้าได้ตรวจ แล้ว anti-HBs 10 mIU 🟰 เคยได้วัคซีน, มีภูมิแล้ว ไม่ต้องฉีดวัคซีนเพิ่ม 💉
📍หากผลเป็น ➖ ➡️ ฉีดต่อจนครบ 3 โดส
▪️ถ้ายัง anti-HBs