คลินิกสูตินรีเวชหมอขวัญชนก

08/09/2025

ภาพอัลตราซาวด์นี้แสดงให้เห็นทารกอายุครรภ์ประมาณ 9 สัปดาห์ ที่ปลายลูกศรชี้ไปคือบริเวณศีรษะ/สมอง ซึ่งจะเห็นเป็นลักษณะ ช่องกลวง (cystic appearance) ที่หลายคนพอได้ภาพกลับไปจากโรงพยาบาลอาจกังวลใจว่า #ทำไมสมองตรงหัวดูเป็นช่องกลวงๆ ไม่มีเนื้อเหมือนส่วนอื่นๆ ❓

สิ่งนี้ถือว่า #ปกติสำหรับช่วงอายุครรภ์นี้ เนื่องจากพัฒนาการสมองของทารกในไตรมาสแรกยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น โดยเฉพาะในสัปดาห์ที่ 8–10 จะเห็นโครงสร้างสมองด้านหน้าและช่องโพรงสมอง (lateral ventricles) ที่กว้างชัดเจน เมื่อเทียบกับเนื้อสมองรอบ ๆ จึงดูเหมือน “กลวง”

••••••••

เหตุผลที่สมองดูเป็นช่องกลวง

• Neural tube และ forebrain development: ตอนสัปดาห์ 7–10 forebrain (prosencephalon) กำลังพัฒนาและมีช่องโพรงสมองใหญ่ชัด

• Choroid plexus ยังเล็ก และยังไม่เต็มพื้นที่ ทำให้ภาพส่วนใหญ่เห็นเป็นโพรงน้ำไขสันหลัง

• เมื่อเข้าสู่สัปดาห์ 11–12 ขึ้นไป สมองจะมีเนื้อสมองมากขึ้น โพรงสมองดูแคบลง ไม่กลวงเหมือนในช่วงแรก

•••••••••

สรุป

• ลักษณะสมองที่เห็นเป็นช่องกลวงในอายุครรภ์ประมาณ 9 สัปดาห์ เป็นพัฒนาการปกติ
• ไม่ใช่ความผิดปกติของสมอง
• ในการตรวจติดตามช่วงไตรมาสสอง จะเห็นสมองมีโครงสร้างซับซ้อนขึ้นและไม่กลวงแบบนี้ครับ

06/09/2025

หลายคนที่ตั้งครรภ์ในวัย 35 ปีขึ้นไป อาจกังวลเรื่องความเสี่ยงของโครโมโซมทารก ว่าควรเลือกตรวจแบบไหนดี มาลองทำความเข้าใจกัน

🔬 NIPT คืออะไร?

NIPT (Non-Invasive Prenatal Test) คือการตรวจเลือดคุณแม่ เพื่อวิเคราะห์ชิ้นส่วน DNA ของทารกที่ลอยอยู่ในเลือดแม่
• ตรวจพบความผิดปกติที่พบบ่อย เช่น ดาวน์ซินโดรม (Trisomy 21), Trisomy 18, Trisomy 13
• ปลอดภัย 100% เพราะเป็นเพียงการเจาะเลือดแม่
• ทำได้เร็ว ตั้งแต่ 10 สัปดาห์ขึ้นไปและหลายๆที่นัดตรวจกันแถว 12 สัปดาห์
• ความแม่นยำสูงมาก (>99% สำหรับดาวน์ซินโดรม)

⚠️ แต่ NIPT ถือว่าเป็นเพียง “การคัดกรอง” เพราะ DNA ที่ตรวจได้มาจากรก ไม่ใช่จากทารกโดยตรง จึงอาจเกิด “ผลบวกเทียม” หรือ “ผลลบเทียม” ได้ หากผลออกมาเสี่ยงสูง ต้อง ยืนยันด้วยการเจาะน้ำคร่ำ

💉 การเจาะน้ำคร่ำ (Amniocentesis)

เป็นการเจาะเข็มผ่านหน้าท้องไปเอาน้ำคร่ำรอบตัวทารกมาตรวจ
• เป็น การตรวจวินิจฉัย (Diagnostic test) → ให้ผลที่แน่นอน
• ตรวจโครโมโซมได้หลากหลายและละเอียดกว่า
• ใช้ยืนยันผลจาก NIPT หรือจากการตรวจอัลตราซาวนด์ที่ผิดปกติ
• ทำได้เมื่ออายุครรภ์ 16 สัปดาห์ขึ้นไป และส่วนมากมักนัดเจาะกันแถวๆ 18 สัปดาห์

⚠️ มีความเสี่ยงเล็กน้อย เช่น แท้ง (ประมาณ 1–3 ต่อพันราย), น้ำคร่ำรั่ว, ติดเชื้อ

📚 แนวทางสากลพูดว่าอย่างไร?

• ACOG (สหรัฐอเมริกา) และ RCOG (อังกฤษ) : หญิงตั้งครรภ์ทุกคน ไม่ว่าจะอายุเท่าไร ควรได้รับข้อมูลทั้ง “การคัดกรอง” และ “การตรวจวินิจฉัย” เพื่อเลือกสิ่งที่เหมาะสมกับตัวเอง
• RTCOG (ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย) : ไม่ได้บังคับให้หญิงตั้งครรภ์อายุ ≥35 ต้องเจาะน้ำคร่ำทุกคน แต่ควรมีสิทธิเลือกทั้ง NIPT และการเจาะน้ำคร่ำ โดยมีแพทย์อธิบายข้อดีข้อเสียครบถ้วน

✅ แล้วคุณแม่วัย 35 ปีควรเลือกแบบไหน?
• ถ้าอยาก เริ่มจากวิธีที่ปลอดภัย ไม่เสี่ยง และทำได้เร็ว → เลือก NIPT ก่อน
• ถ้า NIPT ผลเสี่ยงสูง → ควรเจาะน้ำคร่ำเพื่อยืนยัน
• ถ้าอยากได้ ความชัดเจน 100% ตั้งแต่แรก หรือมีอัลตราซาวนด์ผิดปกติ/ครอบครัวมีประวัติ → อาจเลือกเจาะน้ำคร่ำได้เลย

✨ สรุป:
ที่อายุ 35 ปี การตรวจ NIPT มักเป็นจุดเริ่มต้นที่เหมาะสม ปลอดภัย และให้ข้อมูลที่แม่นยำสูง แต่หากต้องการคำตอบที่ชัดเจนที่สุด หรือมีผลตรวจคัดกรองผิดปกติ การเจาะน้ำคร่ำคือมาตรฐานในการยืนยันผล

⚠️ ข้อควรจำ: รายละเอียดของแต่ละคนอาจแตกต่างกันไป เช่น สุขภาพ ประวัติครอบครัว หรือผลอัลตราซาวนด์ ดังนั้น ก่อนตัดสินใจครั้งสุดท้าย ควรพูดคุยกับสูติแพทย์โดยตรง เพื่อหาทางเลือกที่เหมาะสมที่สุดกับคุณและลูกน้อย 💕

••••••••

บทความนี้อาจช่วยให้ได้ข้อมูลประกอบการตัดสินใจได้นะครับสำหรับคนที่อาจลังเลอยู่ ลองพิจารณาและพูคคุยกับสูติแพทย์ของคุณต่อนะครับ ขอให้ทุกการตรวจไม่ว่าคัดกรองหรือวินิจฉัยผ่านไปด้วยดีทุกๆครั้งทุกๆคนครับ

ขอบคุณครับ ^^

30/08/2025

26/08/2025

ศีรษะทารกลงอุ้งเชิงกราน: เรื่องที่คุณแม่หลายคนสงสัย

ศีรษะลงเมื่อใด?
• ครรภ์แรก (Primigravida): ศีรษะทารกมักจะเริ่ม “engage” หรือเคลื่อนเข้าสู่ช่องเชิงกรานเล็กได้ตั้งแต่ประมาณ 36–38 สัปดาห์ ก่อนเริ่มเจ็บครรภ์จริง ซึ่งเป็นลักษณะตามธรรมชาติที่ช่วยให้ร่างกายเตรียมพร้อมสำหรับการคลอด
• ครรภ์หลัง (Multigravida): ศีรษะมักจะยังไม่ลงจนกว่าจะเริ่มเจ็บครรภ์จริง เนื่องจากโครงสร้างช่องทางคลอดเคยผ่านการขยายมาแล้ว

ทำไมบางครั้งศีรษะไม่ลง?

การที่ศีรษะทารกยังไม่ลงก่อนกำหนด ไม่ได้หมายความว่าจะคลอดไม่ได้เสมอไป แต่ในบางกรณีอาจสะท้อนถึง ภาวะศีรษะไม่เข้ากับอุ้งเชิงกราน (cephalopelvic disproportion: CPD) ซึ่งคือความไม่สมดุลระหว่างขนาดศีรษะทารกกับขนาดเชิงกรานของมารดา
สาเหตุที่พบได้ เช่น
• ศีรษะหรือทารกตัวใหญ่เกินไป (fetal macrosomia)
• รูปร่างเชิงกรานของมารดาแคบ หรือมีความผิดปกติ
• ท่าของทารกไม่เหมาะสม เช่น ศีรษะเงย (deflexed head) หรือหน้าหงายออก
• มีสิ่งกีดขวาง เช่น รกเกาะต่ำ (placenta previa) หรือ เนื้องอกในมดลูก/อุ้งเชิงกราน

คุณแม่ควรกังวลหรือไม่?
• ถ้ายังไม่ถึงกำหนดคลอด #ไม่จำเป็นต้องกังวล เพราะโดยธรรมชาติศีรษะอาจลงเมื่อเริ่มเจ็บครรภ์จริง
• ในครรภ์แรก หากพ้น 38–39 สัปดาห์แล้วยังไม่พบการลงของศีรษะ แพทย์มักจะนัดติดตาม ตรวจประเมินเชิงกราน และติดตามท่าทางศีรษะอย่างใกล้ชิด
• หากพบความเสี่ยง CPD ทีมแพทย์จะพิจารณาแผนการคลอดที่ปลอดภัยที่สุด อาจเป็นการคลอดทางช่องคลอดภายใต้การเฝ้าระวัง หรือผ่าตัดคลอดเมื่อมีข้อบ่งชี้

22/08/2025

“ครบกำหนด” ไม่ได้แปลว่าปลอดภัยที่สุดเสมอไป

ทำไมตั้งแต่ 37 สัปดาห์ที่เรียกว่า “อายุครรภ์ครบกำหนด” แต่อาจไม่ใช่เวลาที่ปลอดภัยที่จะให้คลอดได้ทุกราย

• องค์กรระดับโลก เช่น American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) และ Society for Maternal-Fetal Medicine (SMFM) ได้แบ่งช่วงอายุครรภ์ดังนี้

• Early term (ครบกำหนดตอนต้น): 37+0 ถึง 38+6 สัปดาห์
• Full term (ครบกำหนดสมบูรณ์): 39+0 ถึง 40+6 สัปดาห์
• Late term: 41+0 ถึง 41+6 สัปดาห์
• Post term (เลยกำหนด): ≥42 สัปดาห์

ดังนั้น อายุครรภ์ 37 สัปดาห์ ถึงแม้ว่าจะ ไม่ใช่ก่อนกำหนด (preterm) แต่ก็ยังไม่ใช่ช่วงที่ดีที่สุดสำหรับการคลอดหากการอยู่ต่อในท้องไม่ใช้ข้อห้ามนะ

••••••••

พัฒนาการของทารกในช่วง 37–40 สัปดาห์ ก็ยังมีการพัฒนาต่อครับ

แม้ว่าอวัยวะส่วนใหญ่ของทารกจะทำงานได้ดีระดับนึงแล้วตั้งแต่อายุครรภ์ 37 สัปดาห์ แต่ในช่วง 2–3 สัปดาห์ถัดมา สมอง ปอด และระบบภูมิคุ้มกันยังคงพัฒนาอย่างต่อเนื่องครับ เช่น

• สมอง: น้ำหนักสมองจะเพิ่มขึ้นเกือบ 30% ระหว่างสัปดาห์ที่ 35–39
• ปอด: การผลิตสาร surfactant (ช่วยให้ถุงลมไม่แฟบ) ยังเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง และนี่คืออวัยวะสำคัญมากๆต่อการมีชีวิตอยู่หลังคลอด
• ระบบย่อยอาหารและภูมิคุ้มกัน: ยังปรับตัวเพื่อรองรับการใช้ชีวิตนอกครรภ์ที่ดีขึ้น

••••••••

ความเสี่ยงของการคลอดที่ 37 สัปดาห์

งานวิจัยพบว่า เด็กที่คลอดในช่วง early term (37–38 สัปดาห์) มีความเสี่ยงสูงกว่าเด็กที่คลอดช่วง full term (39–40 สัปดาห์) ได้แก่
• หายใจลำบาก ต้องเข้าหอผู้ป่วยทารกแรกเกิด (NICU) มากกว่าจากภาวะแทรกซ้อนของทางเดินหายใจ
• ภาวะน้ำตาลต่ำในเลือด
• การกินนมลำบาก หรือดูดนมไม่ดี
• ตัวเหลือง จนต้องรักษาด้วยการส่องไฟ

••••••••

• ไม่ควรนัดผ่าตัดคลอดหรือตั้งใจชักนำคลอดก่อน full term เว้นแต่มีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ เช่น
• ความดันโลหิตสูงรุนแรง
• เบาหวานที่ควบคุมไม่ได้
• การเจริญเติบโตของทารกผิดปกติ รกเกาะต่ำ
• น้ำคร่ำน้อย หรือมีปัญหาอื่น ๆเช่นมีโรคประจำตัวสำคัญ

สรุป
• อายุครรภ์ 37 สัปดาห์ = Early term ไม่ใช่ก่อนกำหนดแล้ว แต่ยังไม่ใช่ช่วงที่ดีที่สุด
• การคลอดในช่วงนี้ early term ทำได้หากจำเป็น แต่หากไม่มีเหตุผลทางการแพทย์ ควรรอจนถึง full term

👩‍⚕️🧑‍⚕️ : การคลอดลูกไม่ใช่เรื่องของ “ความสะดวก” เพียงอย่างเดียว แต่คือการให้เวลาทารกได้พัฒนาอย่างเต็มที่ในครรภ์ เพื่อสุขภาพที่ดีที่สุดของลูกน้อยในระยะยาว

21/08/2025

มาแล้วจ้าาา …วัคซีน RSV ในหญิงตั้งครรภ์💉

ไวรัส RSV (Respiratory Syncytial Virus) เป็นสาเหตุสำคัญของการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่างอย่าง รุนแรงในทารก โดยเฉพาะอายุน้อยกว่า 6 เดือน

การให้วัคซีนในระหว่างตั้งครรภ์สามารถช่วยปกป้องทารกได้ ผ่านการส่งผ่านภูมิคุ้มกันจากแม่สู่ลูกตั้งแต่ก่อนคลอด

••••••

👶🏼สำหรับทารก👶🏼

🫶🏻ลดอัตราการนอนโรงพยาบาลจาก RSV หลังคลอดได้ถึง 50–80%

🫶🏻ลดความรุนแรงของโรค

🤰วัคซีนมีความปลอดภัยในหญิงตั้งครรภ์

วัคซีนที่ได้รับการอนุมัติ: Abrysvo™ (ผลิตโดย Pfizer)

💉ฉีด 1 เข็ม อายุครรภ์ 32–36 สัปดาห์

18/08/2025

✅ ดื่มได้ “แค่ไหน” ถึงจะปลอดภัย?

เพื่อให้เข้าใจง่าย เรามาเทียบกับชีวิตจริงกันเลย
• ☕ กาแฟสดเอสเพรสโซ่ 1 ช็อต (30 มล.) ≈ 60–80 มก.
• ☕ อเมริกาโน่ (1 แก้ว 250 มล.) ≈ 120–150 มก.
• ☕ กาแฟซองสำเร็จรูป 1 ซอง ≈ 50–70 มก.
• 🍵 ชาเขียว 1 แก้ว (200 มล.) ≈ 30–40 มก.
• 🥤 น้ำอัดลม/ชาเย็นขวดเล็ก ≈ 30–40 มก.

👉 ดังนั้น ถ้าคุณแม่อยากดื่มกาแฟตอนท้อง “วันละ 1 แก้วอเมริกาโน่” หรือ “กาแฟซอง 2 ซอง” ยังอยู่ในเกณฑ์ปลอดภัย
แต่ถ้าดื่ม เกิน 2–3 แก้วใหญ่ต่อวัน อาจเสี่ยงต่อการแท้งบุตรหรือน้ำหนักลูกแรกเกิดต่ำได้ (WHO แนะนำลดลงถ้าเกิน 300 มก./วัน)

⚠️ ข้อควรระวัง
• คาเฟอีนไม่ได้มีแค่ในกาแฟ แต่ยังอยู่ใน ชา ช็อกโกแลต น้ำอัดลม เครื่องดื่มชูกำลัง
• แต่ละร้านกาแฟอาจชงเข้มไม่เท่ากัน ปริมาณคาเฟอีนจึงแตกต่าง
• ถ้าแม่ท้องมีปัญหาความดัน หัวใจเต้นเร็ว หรือนอนไม่หลับ ควรลดลงอีก

18/08/2025

มาแล้วจ้าาา …วัคซีน RSV ในหญิงตั้งครรภ์💉

ไวรัส RSV (Respiratory Syncytial Virus) เป็นสาเหตุสำคัญของการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่างอย่าง รุนแรงในทารก โดยเฉพาะอายุน้อยกว่า 6 เดือน

การให้วัคซีนในระหว่างตั้งครรภ์สามารถช่วยปกป้องทารกได้ ผ่านการส่งผ่านภูมิคุ้มกันจากแม่สู่ลูกตั้งแต่ก่อนคลอด

••••••

👶🏼สำหรับทารก👶🏼

🫶🏻ลดอัตราการนอนโรงพยาบาลจาก RSV หลังคลอดได้ถึง 50–80%

🫶🏻ลดความรุนแรงของโรค

🤰วัคซีนมีความปลอดภัยในหญิงตั้งครรภ์

วัคซีนที่ได้รับการอนุมัติ: Abrysvo™ (ผลิตโดย Pfizer)

💉ฉีด 1 เข็ม อายุครรภ์ 32–36 สัปดาห์

09/08/2025

09/08/2025

เท้าปุก 🦶🏻 #หมอกิ๋ง

74 likes, 6 comments. “Replying to .43 โรคเท้าปุกแท้ ( congenital idiopathic clubfoot ) 🐾🦶🏻👣 - มีความผิดรูปของเท้าชัดเจน -เขี่ยเท้า หรือดัดเท้า ก็ไม่.....