17/08/2025
คืนนี้ให้เป็นคืนที่ประเสริฐ
วันนี้เราก็มาสร้างให้คืนนี้เป็นคืนที่ประเสริฐเถิด เพราะเราไม่รู้หรอกว่าเราจะมีชีวิตอยู่บนโลกใบนี้ได้อีกกี่วัน พระพุทธเจ้าท่านตรัสไว้ว่า ผู้ใดมีความเพียร ไม่เกียจคร้านทั้งกลางวันและกลางคืน แม้จะอยู่เพียงราตรีเดียวก็น่าชื่นชมยิ่งกว่าอยู่ตั้งร้อยปีโดยไม่ทำอะไรเลย
เพราะฉะนั้น วันเดียวที่เราทำความเพียร ไม่เกียจคร้าน ยังประเสริฐกว่าชีวิตที่ผ่านไปเป็นร้อยวันพันวันแต่ไม่เคยรู้จักทุกข์ ไม่เคยรู้จักอริยสัจสี่ ไม่เคยหันกลับมามองใจเจ้าของเลย
⸻
ไม่มีทางเลือก มีแต่ทางเดียว
สมัยนี้คนหาทางลัด ทางสบาย อยากได้ง่าย ๆ ปฏิบัติง่าย ๆ คิดเอาเองได้ง่าย ๆ แต่สำหรับอาจารย์…ไม่มีทางเลือก มีแต่”ทางเดียว“ไม่มีทางลัด จะแลกอะไร ก็ต้องแลก กิเลส ต้องสละ ต้องปล่อย ต้องวาง
ใคร ๆ ก็อยากสบาย แต่ทางสบายที่ไม่ได้ขัดเกลากิเลส มันไม่ใช่ทางพ้นทุกข์เลย มันเป็นเพียงทางที่กิเลสเจริญขึ้น
⸻
ชีวิตกับความเจ็บป่วย
อาจารย์เองก็เคยหลงอยู่ในโลก เปิดบริษัท หาเงิน สนุกกับการใช้เงิน ใช้ชีวิตหรูหรา เสื้อผ้าแบรนด์เนม บ้านหรู รถหรู คิดว่ามีความสุข แต่พอถึงวันที่เป็นมะเร็ง ทุกสิ่งที่สะสมมาไม่ช่วยอะไรเลย เงินทองใช้รักษาก็หมดไป แต่โรคก็ไม่หาย
ตอนนั้นเองที่เห็นชัดว่า เงินไม่สามารถช่วยให้ดับทุกข์ได้ คู่ครองก็ช่วยไม่ได้ ญาติมิตร เพื่อนฝูงก็มาปลอบได้แค่เดี๋ยวเดียว สุดท้ายก็ต้องนั่งเผชิญความทุกข์อยู่คนเดียว ถ้าไม่มีธรรมะ ไม่มีที่พึ่งทางใจ ก็คงตายไปแล้วเหมือนคนอีกมากมายที่ฆ่าตัวตายเพราะมะเร็ง
แต่มะเร็งนี่เองกลับกลายเป็นครู เป็นตัวเร่งให้เห็นความจริงไวขึ้น ทำให้รู้ว่าชีวิตไม่นาน ทำให้ตัดสินใจง่ายขึ้น วางง่ายขึ้น
⸻
ความอยากคือรากของทุกข์
เราทุกคนยังอยากอยู่เหมือนเดิม อยากได้เหมือนเดิม อยากเป็นเหมือนเดิม แม้ปฏิบัติธรรมแล้วก็ยังอยาก แต่ความต่างอยู่ที่ว่า เรามีสติไหม มีปัญญาพอที่จะเห็นไหมว่า “ความอยาก” มันคือเหตุแห่งทุกข์
กินก็ตามใจปาก ฟังตามใจหู ดมตามใจจมูก เห็นอะไรก็อยากได้ สัมผัสอะไรก็อยากสุข — ทั้งหมดนี้มันก็วนอยู่แค่นี้เอง ถ้าไม่พิจารณา มันก็ลากเราไปตลอด
พระพุทธเจ้าท่านจึงให้ถือศีลแปด ให้นอนที่นอนไม่สบายบ้าง เพื่อจะได้ไม่ติดในสุข ไม่ติดในความสบาย ให้เราฝึกไม่ตามใจตัวเอง
⸻
พอดี เมตตา และการแบ่งปัน
กินก็เอาแค่พออยู่ เสื้อผ้าก็เอาแค่พอปกปิด ไม่ต้องแพง ไม่ต้องหรู บ้านก็แค่บังแดดบังฝนได้ก็พอ ความพอดีจะสอนให้เรายึดมั่นถือมั่นน้อยลง ใจก็จะมีเมตตา แบ่งปันได้มากขึ้น
แม้เรามีไม่มาก แต่ก็เผื่อให้คนอื่นได้บ้าง โลกถ้าเต็มไปด้วยความเมตตา โลกก็จะน่าอยู่
⸻
ปัจจุบันคือที่อยู่ของสุขและทุกข์
ไม่ต้องรอชาติหน้า ไม่ต้องรอวันตาย
• ถ้าใจตอนนี้ผ่องใส เป็นสุข — นี่คือสวรรค์
• ถ้าใจตอนนี้ขุ่นมัว เป็นทุกข์ — นี่คือนรก
• ถ้าใจตอนนี้ปล่อยวาง ไม่ยึดมั่น — นี่คือทางสู่นิพพาน
สวรรค์ นรก นิพพาน อยู่ที่ใจในปัจจุบันนี้เอง
⸻
สัจจะและความเพียร
สิ่งสำคัญคือ “สัจจะต่อตัวเอง”
ไม่ว่าจะมีคนเห็นหรือไม่มี เราก็ต้องเพียรเสมอ จะปฏิบัติเพื่อขัดเกลากิเลส ไม่ใช่เพื่ออวด ไม่ใช่เพื่อโชว์
อาจารย์ป่วย แต่ก็ยังรักษาข้อวัตร ยังทำหน้าที่ต่อ ไม่ใช่เพื่อตัวเอง แต่เพื่อให้พระรุ่นหลังเห็นเป็นตัวอย่าง ว่าครูอาจารย์เค้าปฎิบัติกันอย่างไร ถึงแม้จะลำบาก อาจารย์ก็ยังเพียรได้
⸻
บทสรุป
ชีวิตเรามันสั้นกว่าที่คิด อย่าประมาท ให้คิดว่าคืนนี้เป็นคืนสุดท้าย พรุ่งนี้เป็นวันสุดท้าย แล้วทำให้มันเป็นคืนประเสริฐ
• เพียร ไม่เกียจคร้าน
• รักษาสัจจะต่อตัวเอง
• ใช้ชีวิตอย่างพอดี
• มีเมตตา แบ่งปัน
• รักษาใจในปัจจุบันให้ผ่องใส
เพราะถ้าเรามีความเพียร แม้เพียงวันเดียว ก็ยังน่าชื่นชมยิ่งกว่าการอยู่ตั้งร้อยปีโดยไร้ความเพียรเลย
เอวัง ก็มีด้วยประการฉะนี้ 🙏
ถอดความเทศนาพระอาจารย์มหาต้น
วันพระที่ 17 สิงหาคม 2568
ภาพจาก : ศิษย์ต้นบุญธรรมสถาน
