03/07/2025
Brachial Artery Transposition (BAT) คืออะไร และประโยชน์ของการทำ BAT มีอะไรบ้าง?
Brachial Artery Transposition (BAT) คือการผ่าตัดย้ายตำแหน่งของหลอดเลือดแดง brachial (หลอดเลือดแดงต้นแขน)ไปยังตำแหน่งที่ตื้นขึ้นใกล้กับผิวหนัง(ผ่าตัดยกเส้น) เพื่อให้สามารถใช้เข็มเจาะหลอดเลือดแดงได้ง่ายเพื่อใช้ในการฟอกไต โดยทั่วไปแล้ว BAT ไม่ใช่ทางเลือกแรกสำหรับการผ่าตัดหลอดเลือดในการฟอกไต แต่จะพิจารณาใช้เมื่อไม่สามารถผ่าตัดหลอดเลือดฟอกไตทั้งชนิดAteriovenous Fistula (AVF) และArteriovenous Graft (AVG) ได้
ประโยชน์ของการทำ BAT:
อายุการใช้งานของ BAT อยู่ที่ 93% ที่หนึ่งปี และ 88% ที่สองปี
ข้อได้เปรียบที่สำคัญของ BAT คือไม่จำเป็นต้องรอให้เส้นเลือดพัฒนาแข็งแรงเหมือน AVF (maturation) สามารถใช้แทงฟอกได้เลย เพราะมักมีขนาดใหญ่และมีผนังหลอดเลือดหนาอยู่แล้ว เพราะเป็นหลอดเลือดแดงที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางใหญ่เพียงพอ
อัตราการติดเชื้อต่ำ: BAT มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อต่ำกว่า AVG หรือการใส่หลอดสวนเข้าหลอดเลือดดำส่วนกลาง (CVC) เนื่องจากไม่มีวัสดุสังเคราะห์ฝังอยู่ในร่างกาย
เทคนิคการผ่าตัดไม่ซับซ้อน: เทคนิคการผ่าตัด BAT ไม่ยากเนื่องจากไม่จำเป็นต้องมีการเชื่อมต่อหลอดเลือด (anastomosis)
ข้อบ่งชี้ : BAT เป็นทางเลือกที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสำหรับผู้ป่วยที่ไม่สามารถผ่าตัด เส้นฟอกไต ด้วยวิธีปกติได้ รวมถึงผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจล้มเหลวรุนแรง, ภาวะขาดเลือดไปเลี้ยงที่มือ, ภาวะหลอดเลือดดำส่วนกลางตีบ/อุดตัน, หรือมีประวัติการติดเชื้อจากหลอดสวน หรือจาก AVG นอกจากนี้ยังเป็นประโยชน์ในผู้ป่วยที่มีภาวะอ้วน
ข้อจำกัดที่ควรพิจารณา:
ปัญหาเส้นทางกลับของเลือด: ปัญหาที่พบบ่อยที่สุดคือการขาดเส้นทางกลับของเลือด (return route) เนื่องจากหลอดเลือดแดง brachial ที่ย้ายตำแหน่งใช้สำหรับรับเลือดเข้าเครื่องไตเทียมเท่านั้น หากหลอดเลือดดำที่ใช้สำหรับส่งเลือดกลับเสียหาย ก็จะทำให้การใช้หลอดเลือดแดงที่ย้ายตำแหน่งเป็นเรื่องยาก
ผลการศึกษาส่วนใหญ่มาจากญี่ปุ่น: การศึกษาส่วนใหญ่เกี่ยวกับ BAT ดำเนินการในประเทศญี่ปุ่น และเทคนิคการเจาะเลือดด้วยเข็มแทงพลาสติกที่ใช้ในญี่ปุ่นอาจไม่เป็นที่นิยมในประเทศอื่น ๆ และในประเทศไทยยังมีที่ใช้น้อย
โดยสรุปแล้ว BAT เป็นทางเลือกที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัยสำหรับการผ่าตัดหลอดเลือดในการฟอกไต โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีที่วิธีการทั่วไปไม่สามารถทำได้
