08/04/2022
Kurban Üçgeni ilk olarak 1960'larda Stephen Karpman tarafından tanımlanmıştır. Bu üçgen işlevsel olmayan sosyal etkileşimlerin bir modelidir. Bu modelde kişiler 3 role bürünürler: Kurban, Kurtarıcı ve Zorba.
❕Kurban - "Zavallı Ben."
Mağdurlar genellikle kendilerini mağdur, kapana kısılmış, çaresiz ve umutsuz hissederler. Hayatın insafına kaldıklarını düşünürler. İstenmeyen durumlarının sorumluluklarını almak istemezler ve hayatlarını değiştirme gücüne sahip olduklarını düşünmezler.
Mağdurlar kendilerini güçsüz veya beceriksiz olarak kabul eder ve suçluları suçlar. Her zaman onlar için sorunu çözmek adına Kurtarıcılar ararlar.
❕Kurtarıcı- "Size yardım etmeme izin verin."
Kurtarma ekipleri sürekli olarak Kurbanlar adına müdahale eder ve kurbanları algılanan zarardan kurtarmaya çalışır. Kenar durup 'insanların boğulmasını izlemekten' büyük suçluluk duyarlar.
Kurtarma ekipleri iyi niyetli olabilir ve gerekli gördüklerinde diğer insanlara 'yardım etmeye' çalışabilirler. Kurbanlara kısa vadeli çözümler sunarak, Kurbanları bağımlı tuttuklarını ve kendi ihtiyaçlarını ihmal ettiklerini fark edemiyorlar. Bu nedenle Kurtarıcılar kendilerini sık sık baskı altında, yorgun bulurlar ve ortaya çıktıklarında Kurbanlar için yangınla mücedale etmekle meşgul olduklarından, kendi görevlerini bitirmek için zaman bulamayabilirler.
❕Zorba - "Hepsi Senin Hatan."
Zulmedenler, katı ve katı sınırlar koyan 'Eleştirel Ebeveynler' gibidir. Ne pahasına olursa olsun kazanmaları gerektiğini düşünme eğilimindedirler.
Zulümedenler, uygun rehberlik, yardım veya soruna bir çözüm sağlamadan Kurbanları suçlar ve Kurtarıcıların davranışlarını eleştirir. Hata bulmada kritik ve iyidirler, düzenli ve katı bir şekilde kontrol ederler. Kurbanları baskı altında tutabiliyor ve zorba olabiliyorlar.
Kurban üçgeni, yıkıcı ilişkiler arası kalıpları ve alışkanlıkları açıklamak için psikolojik bir modeldir. Bir kişinin kendini üç rolde bulması mümkün olduğu gibi farklı kişilerinde bu üçgende rol alması mümkündür. Üçgende roller sabit değildir ve belirli durumlara dinamiklere bağlı olarak değişim göstermektedir.