30/01/2025
Sabah erken kalkmışsınız, banyoya koşturarak gidiyorsunuz. Yoğun bir gün bekliyor… Ancak aynadaki yansımanıza çok bakmak istemiyorsunuz. Hızlıca kendinizi toparlayıp çıkıyorsunuz. Ne kadar kısa aynaya bakarsanız, bedeninizle ilgili o negatif düşünce üstünüze sinmeyecekmiş gibi… Belki de aynadan kaçarak, tüm bu duyguları yok saymanın bir yolunu bulduğunuzu düşünüyorsunuz.
Gün boyu sinsice içimizi kemiren o duygu, akşam olduğunda bol soslu makarnayı tek seferde bitirirken ortaya çıkıveriyor:
“Nasıl olsa bu bedeni sevmiyorum, pek değişmez…”
Oysa aynaya bakmamak, duyguları gerçekten söndürmüyor; tam tersine tüm günü kaplayan bir huzursuzluğa dönüşebiliyor. Araştırmalar gösteriyor ki, olumsuz beden algısı aslında vücut ağırlığı denetimini de en olumsuz etkileyen etmenlerden biri.
Beden Algısı Nedir?
Beden algısı, kısaca kendimizi fiziksel olarak nasıl gördüğümüz ve bu görüntü hakkında neler hissettiğimiz anlamına gelir. Yani, “Görünüşümle ilgili düşüncelerim, duygularım ve inançlarım” bütünüdür. Bu algı sadece “dış görünüş” meselesi değildir; aynı zamanda benlik saygımız, sosyal ilişkilerimiz ve genel ruh halimizle de iç içedir.
• Olumlu beden algısı → Kendimize daha çok değer vermemizi, sosyal çevremizde daha özgüvenli hissetmemizi sağlar ve çözüm üretme becerimizi artırır.
• Olumsuz beden algısı → Yetersizlik, utanma veya suçluluk duygularını tetikleyerek sosyal ortamlardan geri çekilmemize, hatta kişisel hedeflerimizi ertelememize bile neden olabilir.
Olumsuz Beden Algısı ve Duygusal Yeme
Pek çoğumuzun “duygusal yeme” davranışını tetikleyen şey de budur. Schafer & Merrill (2020) gibi araştırmalar, kendini ve bedenini sertçe eleştiren bireylerin, anlık rahatlama için yüksek kalorili besinlere yönelmeye daha yatkın olduğunu söylüyor. Bu durum kilo artışını körüklediğinde ise, kişi yeniden kendini suçlayarak olumsuz döngüyü daha da güçlendiriyor.
Kısacası, bazen aynayı görmezden gelmek ya da zihnimizdeki eleştirileri yok saymak, içimizdeki asıl duyguları daha da büyütebiliyor.
Benzer bir deneyim sen hiç yaşadın mı?
• Yorumlarda veya kendi not defterinde düşüncelerini paylaşabilir, beden algının günlük yaşamına nasıl etki ettiğini keşfetmek için de bir adım olur.
