02/04/2025
Otizm Spektrum Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Belirtileri otizm spektrum bozukluğu olarak tanımlamak için iki önemli belirtinin dışında, yaşanan belirtilerin erken dönemde yani çocukluk yıllarında başlamış olması ve işlevselliği önemli ölçüde etkiliyor olması gerekir.
İşlevselliği etkileme konusunu açmak gerekirse, bu durumun kişinin günlük yaşamını, iş hayatını, sosyal ilişkilerini ne kadar olumsuz etkilediği ve bozulmaya sebebiyet verdiğini göz önünde bulundurmak doğru olacaktır.
Sosyal Etkileşim Eksikliği
Otizm spektrumunda olan kişiler, topluma duygusal olarak karışma konusunda eksiklik yaşarlar.Eksiklik yaşadıkları duygusal- toplumsal konularda belirli bir spektrumda zorluk yaşarlar. Örneğin karşılıklı konuşamama, ilgi, duygu veya duygulanımını paylaşamama, toplumsal etkileşimi paylaşamama veya toplumsal etkileşime girememe gibi farklı şekillerde görülebilir.
Spektrumdaki bireyler, ilişki kurma ve sürdürme ve ilişkileri anlama konusunda eksiklik gösterebilirler. İlişki kurmayla ilgili davranışlar da belli bir spektrum içinde dağılım sergileyebilir. Örneğin farklı sosyal ortamlara uygun olacak şekilde kendi davranışlarını değiştirememe ve ayarlayamama, arkadaş edinememe veya arkadaş edinme konusunda güçlük yaşama, kendi akranlarına ilgi göstermeme gibi özellikleri bulunabilir.
Sınırlı ve Tekrarlayan Davranışlar
Otizm spektrum bozukluğu olan kişiler, basmakalıp ve tekrarlayan davranışlar gösterebilirler. Örneğin çocuklar oyuncaklarını sıraya dizebilirler, el veya kollarını tekrarlayan şekilde sallayabilirler, diğer insanların söylediklerini istemsiz bir şekilde tekrar edebilirler veya kendilerine özgü bir konuşma tarzı geliştirip bunu tekrarlayabilirler.
Özellikler diğer insanlara benzer şekilde davranmaktan kaçınabilirler ve kendilerine özgü törensel yani ritüel gibi hareketler veya konuşmalar sergileyebilirler. Örneğin ortamda ufacık bir değişiklik bile olduğunda aşırı rahatsızlık duyabilirler, bir oyundan diğerine veya bir görevde diğer aşamaya geçmekte zorluk yaşayabilir ve sürekli o aşamayı tekrar edebilirler. Rutini değiştirmekte veya başka bir duruma geçiş yaşamakta güçlük yaşayabilirler.
