01/11/2024
EL AYAK AĞIZ HASTALIĞI
Yaz aylarında ve erken sonbahar döneminde görülen, bazı dönemlerde salgınlar yapabilen bir hastalıktır. Genelde 2 gün süren çok yüksek ateş(39-40 derece), ardından yumuşak damakta, el ve ayaklarda, kalça bölgesinde, bebeklerde bez ve diğer bası bölgelerinde papüloveziküler tarzda, bazen hafif, bazen ciddi oranda döküntüler ile seyreden bir hastalıktır. Etkeni Coxsackievirüs ve Enterovirüs denilen virüslerdir. En sık Coxsackievirüs A16, daha sonra A5, A7, A9, A10, B2, B5, ve Enterovirüs 71 ve 72 virüsleridir. Özellikle Coxsackievirüs A16 ve Enterovirüs tip 71 daha ağır ve bazen ciddi tablolara sebep olabilmektedir.
Hastalığın kuluçka süresi 3-5 gündür. Bulaşma ağız, dışkı, salyalar ve bunların bulaştığı havuz suları ile olmaktadır. Klorlanmaya dirençlidir. Ağızda oluşan yaralara bağlı beslenememe, salya artışı, 2-3 gün sürebilen yüksek ateş, bazen kaşıntılı olabilen cilt lezyonları, iştahsızlık hastalığın klinik bulgularıdır. Enterovirüs 71 ile olan hastalıkta nöroljik bulgular (Aseptik Menenjit, ensefalit, akut serebellar ataksi, Guillain-Barre Sendromu, Akut Transvers Miyelit gibi) görülebilir.
Tedavisinde ateşli dönemde paracetamol ve İbuprofen ile ateşi kontrol altına almak, bol sıvı alımını sağlamak, ağız içi yaralar için ağrı kesici ve antiinflamatuar spreyler kullanmak, gün aşırı serin duşlar aldırmak, çok kaşıntılı lezyonlarda antihistaminikli şuruplar vermek yeterlidir. Beslenememeye bağlı ciddi sıvı kaybı durumunda damar yolu ile serum verilebilir. Hastalığın en önemli özelliklerinden birisi, Suçiceği gibi diğer veziküllü hastalıklardan farklı olarak cilt lezyonlarının hiç iz bırakmadan 7-10 gün içinde tamamen düzelmesidir. Özellikle hastalığı daha ağır geçiren çocukların bir kısmında 4-8 hafta sonra el ve ayak tırnaklarının bir kısmı, nadiren tamamında Onikomadezis denilen tırnak dökülmeleri olur, kendiliğinden sorunsuz yeni tırnak oluşumları gerçekleşir.
Korunma için hijyen önemli, ellerin sık yıkanması, dışkı salya ile temas sonrası ellerin iyice yıkanması, yaz aylarında çocukların ortak kullanılan havuzlara sokulmaması, havuzlarda su yutulmaması, okul zamanı bu hastalığı olan çocukların 7-10 gün kreşe gitmemesi önemlid
