15/05/2022
Çocuklar minyatür bir insan gibi dünyaya gelseler de henüz beyinleri "tamamlanmamıştır."
Hadi beynimizi dışardan mucizevi görünen iki katlı bir ev gibi düşünelim.
Kapıdan içeri girdiğimizde birinci katı görüyoruz; inşaatı yeni bitmiş, temiz ve konforlu odaları, mutfağı, yemek odası ve banyosu mevcut. İçinde yaşamaya hazır bir halde. Bu benzetme vücudumuzun temel fonksiyonlarına işaret ediyor; yani kalbimiz atıyor, düzenli soluk alıp veriyoruz. Aynı zamanda korku, öfke duygusu, savaş-kaç tepkisi ve göz kırpma gibi reflekslerimiz de buraya ait. Kısacası, yaşamak için ihtiyacımız olan temel ihtiyaçlarımızın görüldüğü bir kat.
Şimdi merdivenlerden ikinci kata doğru çıktığımızı düşünelim. Aydınlık odaların ve içinde kütüphanenin olduğu bir katla karşılaşıyoruz. Bu benzetme beynimizde daha komplike zihinsel işlemlerin gerçekleştirildiği yere işaret ediyor. Burada derinlemesine düşünme, plan yapma, eylemlerimizin sonuçlarını kestirebilme, ders çıkarma ve duyguları düzenleyebilme becerisi yer alıyor. Bebek, beyninin alt katı iyi gelişmiş bir şekilde doğar fakat üst katı yirmili yaşlara gelinceye kadar tam olarak olgunlaşmaz.
Yetişkinlerin çoğunda ikinci kat düzenlidir fakat çocukların ikinci katı karmakarışıktır. Boyası yarım kalmış, temizliğe geçilememiş ve merdivenlerin basamakları dahi monte edilmediğinden ikinci kata çıkılamamaktadır. Çocuklarda ikinci katı yaşanabilir bir hale getirmek zaman ve emek ister. Duygularını düzenleyebilmek, plan yapabilmek ve hareketlerinin nedenini anlayabilmek için bir yetişkine gereksinim duyarlar. Çünkü bu fonksiyonlar beynin ikinci katında yer alır. O kata çıkmakta zorlanırlar. İşte tam da bu nedendendir ki odana git ve yaptığını düşün sistemi işe yaramaz.
Küçük bir çocuktan davranışını kendi kendine düzeltmesini ya da "hatasını" anlamasını beklemek haksızlıktır çünkü doğası gereği bunu yapamaz. Davranışları yetişkinlerin sınırlarını denemek ya da onları kızdırmak için değil yardıma ihtiyaç duyduğu içindir. O yüzden yetişkinler olarak çocuğun ikinci kata çıkacak merdiveni inşa etmesinde ve güçlendirmesinde yardımcı olmak amacımız olmalıdır.
