20/03/2023
DUYGU REGÜLASYONU
Duygu regülasyonu, baş etmekte zorlanılan bir durumla karşılaşıldığında durup, içten gelen ilk tepkiyi bastırıp, tepkilerin sonuçlarını düşünüp, duygu, davranış ve bedeni yöneterek en uygun tepkiyi verebilmektir. Ayrıca, farklı durumlara, değişimlere ve değişen beklentilere uyum sağlayabilmektir.
Duygu yönetimi gelişen ve öğretilebilen bir beceridir. Çocukların, duygu yönetimi becerilerinin gelişmesi onları akademik, duygusal, sosyal ve davranışsal alanlarda başarılı olmasına destek olurken, problem çözme becerilerinin gelişmesini de sağlar.
Duygularını yönetemeyen çocuklar denince akla genelde markette istediği alınmayınca bağıran, yerlere yatan ve kriz geçiren çocuklar akla geliyor. Belki 2-3 yaşındaki bir çocuk için bu doğal bir davranış sayılabilir. Ancak kendi isteği olmadığı için, annesi ona “hayır” dediği için bağırıp çağıran ve kendini yere yatan bir çocuğa duygularını yönetme becerisi öğretilmezse ne olur? Düşünün ki bu çocuk, okulda ders sırasında sıkıldı ve dışarı çıkmak istedi. O sıkılma hissi o kadar kuvvetli geldi ki, bir anda sınıftan kalktı ve dışarı çıkmaya çalıştı. Öğretmen çıkamazsın deyince de, ağlamaya ve bağırmaya başladı. O zaman bu çocuğun okuldaki öğretmenleri ve otorite ile başı derde girer. Arkadaşları önünde o şekilde tepki verdiği için, arkadaşlarından tepki çekebilir. Akademik hayatı aksayabilir çünkü sıkılma hissini yönetip, derse tekrar konsantre olmakta zorlandığı için. Sınıf içinde bu tepkiyi veren çocuk, doğal olarak arkadaş ortamında da kendi istediği oyun oynanmadığı zaman ağlama ve bağırma hatta bazen vurma gibi tepkileri arkadaşlarına karşı gösterebilir.
Bu durumlar sık tekrarlanırsa da o çocuğun dışlanma olasılığı kaçınılmazdır. Ve aslında duygu regülasyonunda zorlanan çocuklar durmadan kendilerini zorlayıcı durumlarda buldukları bir kısır döngüye girerler. Mesela, arkadaşlarına istediği olmadığı zaman aşırı tepki gösteren bir çocuk dışlanır. Dışlandıkça deneyimlediği öfke ve üzüntü gibi hisleri iyice artar. O hisler doğal olarak çocuğun genel duygu durumuna ve davranışlarına yansır. Öfke ile tepki vermeye devam ettikçe de arkadaşlarının arasına girmekte daha da fazla zorlanmaya başlar.