Fzt. Ulaş Akdoğan

16/09/2025

Beklenti → ağrı modülasyonu: Pozitif beklenti, endojen analjezi sistemlerini (özellikle endorfin/opioid yolları) aktive ederek ağrı algısını düşürebiliyor; negatif beklenti (nocebo) ağrıyı yükseltebiliyor. Bu, farmakolojik tedavilerde bile gözlenmiş bir etki (remifentanil örneği).


• Terapi ittifakı (güven/bağ) → sonuçlar: Kronik kas-iskelet ağrısında hasta-terapist arasındaki güçlü ittifak, ağrı ve fonksiyon sonuçlarını iyileştiriyor (sistematik derleme).


• Bel ağrısında ilişki: Fizyoterapide olumlu ittifak puanları, LBP sonuçlarında daha iyi iyileşmeyle ilişkili (gözlemsel/uzunlamasına kanıt).

• Kronik bel ağrısında beklenti: 2024 tarihli çalışmalar, pozitif tedavi beklentilerinin hem ağrı hem de disabilite sonuçlarını biçimlendirdiğini gösteriyor.

• Manuel terapi özelinde: Boyun/omurga manipülasyonu alan kişilerde yüksek beklenti = daha fazla semptom rahatlaması gözlenmiş (kohort ve önceki RCT’lerden alıntılarla).

• Nocebo’nun gücü: Negatif beklentiler; semptomları, yan etki bildirimlerini ve ağrı duyarlılığını artırabiliyor; bazı kanıtlarda nocebo etkileri placebo’dan daha kalıcı/güçlü görünüyor.

16/09/2025

🔹Fizyoterapi, kronik bel ağrısının yönetiminde yalnızca ağrıyı azaltmayı değil, aynı zamanda fonksiyonel kapasiteyi ve yaşam kalitesini artırmayı hedefler.

🔹Literatür, egzersiz temelli yaklaşımların farmakolojik tedavilere kıyasla daha kalıcı ve etkili sonuçlar verdiğini göstermektedir (Hayden et al., 2021). Bu bağlamda tedavi sürecinin temel amacı “tamamen ağrısız” bir durum yaratmak değil; günlük yaşam aktivitelerini sürdürülebilir kılmaktır.

🔹Ayrıca, hastaların tedaviye dair beklentileri sonuçlar üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Sistematik derlemeler, iyileşmeye yönelik yüksek ancak gerçekçi beklentilere sahip bireylerin tedaviye daha olumlu yanıt verdiğini ortaya koymuştur (Mondloch et al., 2001).

🔹Bu nedenle hastaya mutlak bir iyileşme vaadi sunmak yerine; ağrı kontrolü, fonksiyonel kapasitenin kazanılması ve yaşam kalitesinin yükselmesi gibi bilimsel olarak temellendirilmiş hedeflere vurgu yapmak en doğru yaklaşımdır.

🔹Güncel kılavuzlarda, ağrı şiddetinde %30–50 azalma, fonksiyonel skorların (ODI, WOMAC vb.) düzelmesi ve yaşam kalitesi parametrelerindeki iyileşme, klinik olarak anlamlı sonuçlar olarak kabul edilmektedir.

🔹Dolayısıyla fizyoterapinin amacı, ağrıyı tamamen ortadan kaldırmaktan ziyade onu kontrol altına almak, işlevselliği artırmak ve bireyin yaşam kalitesini sürdürülebilir biçimde geliştirmektir.

⸻

📚 Altınay Kaynakça
1. Hayden JA, Ellis J, Ogilvie R, et al. Exercise therapy for chronic low back pain: an updated systematic review and meta-analysis. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2021;9:CD009790. doi:10.1002/14651858.CD009790.pub3
2. Mondloch MV, Cole DC, Frank JW. Does how you do depend on how you think you’ll do? A systematic review of the evidence for the role of patients’ recovery expectations in health care outcomes. BMJ. 2001;323(7316):1–13. doi:10.1136/bmj.323.7316.1

15/09/2025

📌 Kaldıraç Sisteminiz ve Omurga Sağlığınız

Vücudumuz aslında bir biyomekanik kaldıraç sistemi gibi çalışır. Kemikler yapıyı sağlar, kaslar kuvvet üretir, eklemler ise birer dönme noktasıdır. Özellikle erector spinae kasları, öne eğilip bir yük kaldırırken omurgayı sabit tutmak için devreye girer.

🔬 Bilimsel Bulgular:
• 2021’de yapılan bir sistematik derlemede, yanlış yük kaldırma sırasında bel kaslarına binen kuvvetin normalin 6-10 katına çıkabileceği gösterilmiştir (George et al., JOSPT Clinical Practice Guidelines, 2021).
• 2022’de yayınlanan bir başka çalışmada, uzun süreli tekrarlayan öne eğilme ve ağır kaldırma alışkanlıklarının bel fıtığı (disk hernisi) riskini anlamlı şekilde artırdığı bulunmuştur (Steffens et al., BMJ Open Sport & Exercise Medicine, 2022).
• Doğru postür, düzenli egzersiz ve bel çevresi kaslarının güçlendirilmesi, bu riskleri azaltmada en etkili yöntemlerdir (Oliveira et al., European Spine Journal, 2020).

⚠️ Yani kaslarınızın ürettiği kuvvet ne kadar güçlü olursa olsun, omurganıza fazla yük binerse sistem zorlanır. Burada önemli olan yalnızca kas gücü değil, hareketin doğru uygulanmasıdır.

14/09/2025

📌 Omuz ağrısı neden özellikle geceleri artar?

🔬 Bilimsel açıdan 4 ana mekanizma öne çıkıyor:

1️⃣ Sirkadiyen ritim ve inflamasyon:
Kortizol seviyesi gece düşer. Kortizol, doğal anti-inflamatuvar hormondur. Düşmesiyle inflamatuvar mediatörler artar, ağrı daha fazla hissedilir.
📚 Üstün TB, Pain Manag. 2021

2️⃣ Uyku pozisyonu ve mekanik bası:
Yan yatışta omuz eklem kapsülü, rotator kılıf tendonları ve bursa doğrudan sıkışır. Bu durum, omuz patolojilerinde gece ağrısını tetikler.
📚 Cho CH, J Shoulder Elbow Surg. 2020

3️⃣ Hareketsizlik ve dolaşım azalması:
Gündüz eklem hareketleri sinovyal sıvı dolaşımını desteklerken, gece hareketsizlik dokularda sertlik ve ödem hissini artırır.
📚 Lewis J, BMJ Open Sport Exerc Med. 2020

4️⃣ Santral sensitizasyon:
Kronik omuz ağrısı olanlarda merkezi sinir sistemi hassasiyeti, özellikle gece saatlerinde daha belirgin olabilir.
📚 Smart KM, Musculoskelet Sci Pract. 2021

💡 Sonuç:
Gece omuz ağrısı, sadece pozisyonla değil; hormon dengesi, inflamasyon ve sinir sistemi hassasiyetiyle de ilişkilidir. Tedavide doğru uyku pozisyonu, destek yastıkları ve düzenli egzersiz kritik rol oynar.

13/09/2025

13/09/2025

Kıymetli danışanımız Ahmet Bey ile yaşadığı postüral ağrılara yönelik manuel terapi seanslarımızı tamamladık🤩
Kendisine enerjisinin daim olduğu sağlıklı bir ömür diliyoruz 🥳

12/09/2025

🔹 İyi bir fizyoterapist nasıl anlaşılır?

Bugünlerde herkes size bir şeyler öneriyor: “Şunu yap, bunu dene, şu egzersizi YouTube’dan izle.”
Ama iyi bir fizyoterapist; sizi dinler, değerlendirir ve bilimsel kanıtlara dayalı bir yol haritası çıkarır.

✅ Doğru yönlendirme yapar. Hangi tedavi size uygunsa oraya yönlendirir, zaman kaybettirmez.
✅ Bilimsel konuşur. Kendi fikrini değil, kanıtı olan yöntemleri anlatır.
✅ Size özel plan yapar. Çünkü herkesin ağrısı aynı olsa da çözümü farklıdır.
✅ Ev ödevi verir. Seans dışında da sürecin devam etmesi gerektiğini bilir.
✅ Fonksiyon kayıplarınızı not alır, ölçer, takip eder. Böylece gelişiminiz sayılarla somut hale gelir.
✅ Sağlık geçmişinizi dinler. Geçmişiniz tedavinizi şekillendirir, asla göz ardı edilmez.

Unutmayın:
Bir fizyoterapistin farkı, sadece uyguladığı tekniklerde değil; sizi anlamasında, süreci yönetmesinde ve size yol göstermesinde ortaya çıkar.

🌿 Sağlıkta en değerli yatırım, doğru kişiyle doğru adımları atmaktır.

11/09/2025

“Her gün aynı soruyla karşılaşıyoruz:
‘Hocam gerçekten bu kadar seansa ihtiyacım var mı? Yoksa ticarethane mi burası?’

Cevap çok net: Seans sayısını biz değil, vücudunuzun fizyolojisi ve bilimsel protokoller belirler.

👉 Eğer ticarethane olsaydık, karşımıza gelen herkese seans paketleri satar, ne olursa olsun içeri buyur ederdik.
Ama öyle değil.
• Kimi hastayı ameliyat için beyin sinir cerrahına yönlendiriyoruz.
• Kimini algolojiye gönderiyoruz.
• Kiminin sadece egzersizle düzeleceğini söylüyoruz.
• Kiminin de bizim protokollerimizle iyileşeceğini biliyoruz.

Yani herkese seans yazmıyoruz. Çünkü her vaka farklıdır.
Ve işte bu yüzden burası ticarethane değil, bilimsel bir tedavi merkezi.

📌 Doku iyileşmesinin biyolojisi nettir:
• Yumuşak dokuların onarımı 6–12 hafta sürer.
• Kronik ağrı durumlarında nöroplastisiteyi değiştirmek için minimum 8–10 seans gerekir.
• Yarım bırakılan tedavi, tıpkı yarım bırakılan antibiyotik gibidir: İlk başta iyi hissettirse de sorun kısa sürede geri döner.

📚 Bilim de bunu söylüyor:
• “Exercise therapy for chronic low back pain: an updated systematic review and meta-analysis” (Hayden JA et al., Cochrane Database, 2021) → Kalıcı iyileşme için programın tamamlanması şarttır.
• “Clinical Practice Guidelines: Low Back Pain” (George SZ et al., JOSPT, 2021) → Tedavi planı kişiye özel olmalı ve süre/yoğunluk fizyolojiye göre belirlenmeli.

09/09/2025

🧠 Kas Sertliği: Kasın Değil, Beynin Tepkisi

Kas sertliği ve gerginliği çoğunlukla yapısal bir problemden değil, sinir sisteminin verdiği yanıttan kaynaklanır. Araştırmalar göstermektedir ki; stres, yorgunluk, uyku bozuklukları ve yaralanma korkusu gibi faktörler merkezi sinir sistemi aracılığıyla kaslarda gerginlik algısını artırabilir (Nijs et al., 2020; Stanton et al., 2016).

📌 Esnetme egzersizleri, sadece kas liflerini uzatmakla kalmaz; aynı zamanda beyne “güvende olduğu” mesajını vererek ağrı ve gerginlik hissini azaltır (Behm et al., 2021).

➡️ Unutmayın: Ağrı ve sertlik = sinir sistemi sinyali, sadece sertleşmiş doku değildir.

⸻

📚 Kaynaklar:
1. Nijs J, et al. “Lifestyle and central sensitization in chronic pain with special reference to stress and sleep.” J Pain Res. 2020.
2. Stanton TR, et al. “Neurophysiological effects of stress on pain modulation.” Neurosci Biobehav Rev. 2016.
3. Behm DG, et al. “Acute effects of muscle stretching on physical performance, range of motion, and injury incidence.” Eur J Appl Physiol. 2021.

08/09/2025

1) Ağrının tekrarı %30 civarında yaygın
• Sistematik derlemelere göre, akut veya kronik bel ağrısı geçiren kişilerin yaklaşık %33’ü bir yıl içinde yeniden şikayet yaşıyor. Bu dindirilmiş ağrının “boşa gittiği” değil, durumun doğası gereği dalgalı seyrettiğinin bir işareti. 

2) Seans sonrası sızı doğal ve geçici
• Manuel terapi sonrası 1–2 günlük hafif hassasiyet, çoğu hastada “kabullenilebilir** ve vücudun adapte olma sürecinin parçası olarak görülüyor. 

3) Manuel terapi kısa vadede rahatlatır, egzersiz kalıcı kılar
• 2024 tarihli bir RCT çalışmasında, manuel terapiyle desteklenen egzersiz programı, egzersiz tek başına uygulananlardan çok daha iyi fonksiyonel iyileşme, ağrı eşiğinde düşüş ve motivasyon sağladı. 
• Yani manuel terapi “ağrıya hızlı gevşetik atma” sağlar; egzersiz ise bu rahatlamayı uzun vadede koruyan gerçek güçtür.

4) Nüksü tetikleyen faktörler
• Ani yük artışı (iş/ev/egzersiz) → 24 saat içinde ağrı alevlenmesi riski.  
• Egzersizin terk edilmesi, stres, yetersiz uyku → ağrı hassasiyetinde artış.

5) Uzun vadeli kazanım için yol haritası
• Araştırmalar 2–6 hafta düzenli seans + ev egzersizi kombinasyonunun belirgin iyileşme sağladığını;
• 8–12 hafta sonra ise fonksiyon ve ağrı kontrolünde kalıcı kazanımlar elde edildiğini gösteriyor.  

07/09/2025

📌 Manuel Terapi & Egzersiz: Ağrı Yolunda Ne Yapıyor?

Vücudumuzda ağrı, derideki veya kaslardaki sinir uçlarından başlar → omurilikten geçer → beyne ulaşır.
Beyinde hem “nerede ağrı var” (duyu alanı) hem de “bu ağrı beni nasıl hissettiriyor” (duygu alanı) değerlendirilir. İşte biz, bu karmaşık yolağın farklı noktalarına müdahale edebiliyoruz.

⸻

🟢 Manuel Terapi Ne Yapar?
• Seans sırasında dokulara uygulanan bası, germe veya mobilizasyon → beyne giden ağrı sinyallerinin şiddetini azaltır. (Bialosky JE et al., JOSPT, 2021)
• Omurilikteki “ağrı kapıları” kapanır, ağrı sinyali daha az geçer. (Bialosky JE et al., JOSPT, 2021)
• Beynin kendi ağrı kesici sistemleri (endorfin, serotonin, noradrenalin) devreye girer. (Gay CW et al., Pain Med, 2021)
• Sonuç: Ağrı eşiğiniz yükselir, kaslar gevşer, hareketiniz kolaylaşır. Ama bu etki genellikle kısa vadede hissedilir. (Bialosky JE et al., JOSPT, 2021)

⸻

🟢 Egzersiz Ne Yapar?
• Orta düzeyde yapılan egzersiz → vücudu doğal ağrı kesici hormonlar (endorfin, endokanabinoid) salgılamaya zorlar. (Rice D et al., Pain Rep, 2021)
• Düzenli tekrarlandığında sinir sistemi “aşırı alarm” halinden çıkar, yani ağrıya hassasiyet azalır. (Rice D et al., Pain Rep, 2021)
• Beyindeki ağrı haritaları düzelir; hareket ettikçe ağrı değil, “güçlenme” sinyali yerleşir. (Leung A et al., J Pain, 2022)
• Sonuç: Uzun vadeli ağrı azalması, dayanıklılık ve kalıcı rahatlama. (Leung A et al., J Pain, 2022)

⸻

⚡️ Birlikte Kullanıldığında
• Manuel terapi: Hızlı rahatlama sağlar. (Bialosky JE et al., JOSPT, 2021)
• Egzersiz: Bu rahatlamayı kalıcıya çevirir. (Oliveira CB et al., Cochrane Review, 2021)
👉 Yani biri “kapıyı açar”, diğeri “o kapının açık kalmasını sağlar.”

⸻

✅ Hastaya mesaj:
“İlk seansta mucize bekleme. Manuel terapi sana hızlı bir nefes aldırır, egzersiz ise bu nefesi kalıcı hale getirir. İkisi birlikte kullanıldığında en güçlü etkiyi verir.”
(Derlenmiştir: Bialosky 2021, Rice 2021, Leung 2022, Oliveira 2021)

06/09/2025

“Her yerim ağrıyor, acaba fibromiyalji miyim yoksa miyofasyal ağrı mı?”
Bu soru, klinikte en sık karşılaştığımız sorulardan biri. Cevabı netleştirmek için en güncel bilimsel verilerden faydalanalım. 👇

🔹 Fibromiyalji (FM)
Yaygın ağrı, yorgunluk, uyku bozukluğu ve bilişsel bulanıklıkla seyreden bir merkezi duyarlılık sendromu.
✅ 2016 ACR kriterlerine göre tanı, yaygın ağrı indeksi (WPI) ve semptom şiddeti (SS) skorlarıyla konur.
✅ Laboratuvar ve MR’da özgül bulgu beklenmez.
📖 Wolfe et al., 2016; Häuser et al., 2021

🔹 Miyofasyal Ağrı Sendromu (MPS)
Daha çok bölgesel ağrı yapar, belirli kaslarda tetik nokta (trigger point) vardır. Bastırıldığında “tam burası” hissi alınır.
✅ 2018 Uluslararası Delphi konsensusu tanıda gergin bant + hassas nokta + refer okunan ağrı üçlüsünü temel alır.
📖 Gerwin et al., 2018

👉 Hangisi daha güvenilir tanı?
• FM için 2016-ACR kriterleri, global olarak hâlâ en geçerli tanı standardıdır.
• MPS için 2018 konsensusu, tetik nokta muayenesini standartlaştırarak güvenilirliği artırmıştır.
Yani ikisi de güncel kriterlere uyulduğunda güvenilirdir; ayrımı klinik muayene ile yapmak şarttır.

⚡ Tedaviye dair en güçlü kanıtlar:
• Fibromiyalji: Sistematik analizler, egzersiz (özellikle aerobik + esneklik, su içi egzersiz) ve bilişsel-davranışçı yaklaşımların ağrıyı anlamlı azalttığını gösteriyor. Doz-yanıt çalışmalarına göre haftada 3 gün, 60–90 dk, 21–40 seanslık programlar en etkili.
📖 Bidonde et al., 2023; Busch et al., 2025; EULAR 2022
• Miyofasyal ağrı: Manuel terapi, germe ve egzersiz temel; dry needling için 2023–2024 sistematik derlemeler bel-boyun bölgesinde kısa-orta vadede etkili olduğunu destekliyor. Orofasyal bölgede kanıt daha zayıf.
📖 Liu et al., 2023; Kietrys et al., 2024