30/04/2023
YARDIMDA BULUNMAMIN VE YARDIM ALMANIN PSİKOLOJİSİ
Tarih boyuncu insanların oluşturduğu medeniyetlerde, bireylerin ekonomik düzeyleri farklılık göstermiş, zenginler ve fakirler hemen hemen her medeniyette var olmuştur.
Bu farklılık yoksulları, varlıklı insanlara muhtaç hale getirmiş bu nedenle hep bir alan ve veren döngüsü oluşmuştur.
İhtiyaç sahibine yardım etmenin arkasında hep çok farklı motivasyonlar var olmuş, eylem aynı olsada iç niyetler hep farklı psikolojik amaçlara hizmet etmiştir.
- Narsistik anlamda kendisini güçlü hissetmek isteyen birisi tanrısal bir lütuf gibi insanlara iyilik yaparak ve bu iyiliği herkese göstererek yapma ihtiyacı hissedebilir. Böylece kendisine hayranlık duyulmasını isteyebilir.
- Yine insanlara göstererek iyilik yapmak isteyen bir bireyin amacı bu yaptığı iyiliğin diğer insanlar için örnek teşkil etmesini dileyebilir.
- Varlıklı kişi geçmiş günahlarının verdiği azaptan kurtulmak için iyilik yapmak isteyebilir.
- Cennete gitme veya inandığı yaratıcıyı razı etme motivasyonu taşıyabilir.
- Bir zamanlar yokluk çekmişse geçmiş travmalarını onarıyor olabilir.
- Hayata şükran duyguları ile bakan bu sebeple öteki insanlar mutsuzken huzurlu olamayan empati duygusu yüksek bir insan olabilir.
- Varlığını kaybetmemek için ihtiyaç sahipleriyle elindekini paylaşması gerektiğini düşünebilir.
- Veya tüm bunların her birinden bilinçli yada bilinç dışı parça parça hissettiği için bu eylemi gerçekleştiriyor olabilir.
Alan, alamayan ve almayan insanda tıpkı veren gibi çeşitli dinamikleri hissedebilir.
- Kendisine iyilik yapıldığında unutulmadığını hissederek mutlu olurken iyilik yapanlara şükran duygularıyla bakabilir.
- Yardım eden kişinin desteklerini alırken onun varlığına haset ederek daha fazlasını talep edip sömürmek isteyebilir.
- İhtiyacı olandan daha fazlasını istemek uğuruna kendisini acındırabilir.
- Narsistik anlamda verenin kendisinden üstün pozisyonda olduğu düşüncesi ile gurur yaparak verileni reddedebilir, hatta verene öfkelenebilir.
- Almak istemesine ve ihtiyacı olmasına rağmen aciz gözükmekten utandığı için talep edemeyebilir.
Rıdvan Kanoğlu
