09/30/2025
ឈើ និង មនុស្ស - គ្រូ និង សិស្ស
អ្នកធ្វើជាមេគេគ្រប់គ្រងគេ ត្រូវតែធ្វើដូចជា ដើមឈើៗ តែងតែ រងកំដៅ បាំងកំដៅ ដើម្បីផ្តល់ជំរកភាពត្រជាក់ ដល់អ្នកខាងក្រោមជ្រកកោន ទោះដើមឈើនោះ ត្រូវខ្យល់ ភ្លៀង ក្តៅ រងារ យ៉ាងណាក៏ដោយ ដើមឈើរនៅតែជាជំរំ អោយអ្នកដដែលមិនគិតខ្លួនលំបាកឡើយ ...។
ឆាកជីវិតខ្ញុំ ធ្លាប់បំពេញទទួលនាទី ជាគ្រូ បង្រៀន នឹង ធ្លាប់ទទួលមុខងារ ជា ចៅអធិការវត្ត ច្រើនឆ្នាំ ផង ដែរ ខ្ញុំមាន កូនសិស្សគុណ ច្រើនគួរសម តែអ្វីដែលខ្ញុំចង៎លើកយកមកនិយាយ គី ខ្ញុំ មានមោទកភាព ដែលថ្មីៗនេះបានដឹង បានឮ បានជួប សិស្សគុណ របស់ខ្ញុំ ខ្លះ ជាមន្រ្តី
រាជការ ជា គ្រូ ជា អ្នករកស៊ី នឹង ខ្លះកាន់តំណែង ជាអនុគណ នឹង ចៅអធិការ ទៀតផង ពេលខ្ញុំគ្រប់គ្រងពួកគេ ខ្ញុំតែងតែអប់រំពួកគេ ថា បាយ 1 ចាន ដែលអ្នកស្រុកអោយ ចូរអ្នកទាំងអស់ គ្នា ធ្វើខ្លួនអ្នកជាប្រយោជន៍ ដល់ ជាតិ សាសនា សង្គម គ្រួសារ និងសង្គមជាតិ ។
ក្នុងនាមជា គ្រួៗ គ្រប់រូប ញញឹមសប្បាយរីករាយបំផុត នៅពេល កូនសិស្សដែលបានដាំដុះលូតលាស់ ជាផ្លែផ្កាជាកុលបុត្រ កុលធិតា ពលរដ្ឋល្អក្នុងសង្គម ប្រកបដោយចំណេះដឹងប្រកបអាជីព ជីវិតប្រសើរ.... ។
ពេលមួយនោះ ខ្ញុំបានធ្វើដំណើរ ចូលទៅ Mart ហាងលក់ដូរ របស់សិស្សរបស់ខ្ញុំ ពេលនោះសិស្សរបស់ខ្ញុំ ចាំខ្ញុំមិនបាន តែខ្ញុំចាំ កូនសិស្សបាន ដោយសារ បែកគ្នាយូរច្រើនឆ្នាំពេកដោយរូបខ្ញុំ បន្ត ការសិក្សារ នៅក្រៅប្រទេស ពេលនោះខ្ញុំដឹងថា នេះជាសិស្សខ្ញុំតាំងពីតូចមក ចំណែកខ្ញុំរកទិញស្អីៗនៅគ្នុងហាងនោះ ដោយគិតថា បើប្រាប់ថា ខ្ញុំជាគ្រួ បង្ហាត់បង្រៀនរូបគេ ខ្ញុំគិតថាសិស្សខ្ញំ នឹងមិនយកលុយពីខ្ញុំទេ ណាស់ហើយ នៅស្ងៀមចុះ តែចិត្តខ្ញុំ មានមោទកភាពបំផុតបានឃើញជីវិតគ្រួសារ កូនសិស្សប្រសើរ,,,,បើមានឪកាសនឹងសន្ទនាគ្នានៅពេលក្រោយទៀត ខ្ញុំសសេរនេះដើម្បីអោយសិស្សខ្ញុំក្រែងពើបប្រទះ បាន អាន ថាគ្រូ នឹក សិស្សទាំងអស់គ្នា..។
រឿងមួយទៀត សិស្សរួមគ្រួជាមួយគ្នា ក្នុងនាមខ្ញុំជាសិស្សរាមច្បង ថ្ងៃមួយខ្ញុំទៅខ្មែរ ហើយធ្វើដំណើរដោយ ម៉ូតូ ជាមួយ បងប្រុសបង្កើតរបស់ខ្ញុំ ហើយគាត់ប្រាប់ថា នេះជាផ្ទះ វិឡា ប្រណិត របស់សិស្សប្អូន គេតែងតែសួររកខ្ញុំ ចង់
ជួបខ្ញុំ តែខ្ញុំមិនមានឪកាសបានជួបគ្នាសោះ ហើយសិស្សប្អូនក្នុងនាមជាសិស្សរូមគ្រូ មានតំណែង មានជីវិតឋាន:ប្រសើរ ខ្ញុំបានឈរសំឡឹង មើលទៅផ្ទះរបស់គេ ហើយ គិតថា ខ្ញុំ ទស្សន៍ទាយនិស្ស័យមិនខុសមែន ថា ជាសិស្សពូកែ នឹងមានជីវិតល្អពុំខាន ។
ពេលនិមួយៗ កាលខ្ញុំនៅក្នុងតំណែង ជាចៅអធិការវត្ត ខ្ញំ តែងអប់រំសិស្សគណ ដោយអោយខិតខំរៀនសូត្រ
ហើយ ខ្ញុំប្រជុំ គណៈកម្មការ ជារើយៗ ដោយដាក់អោយ
អនុវត្ត ចំណាយលុយ កំរិតជាកំហិត 2ចំណុច
- ទី1 ចំណាយលុយ ផលិត ធនធានមនុស្ស ធនធានព្រះសង្ឃ រៀនសូត្រអោយបានច្រើន ។
-ទី2 បន្ទាប់មក គឺ ការក៏សាង ។
ព្រោះធនធានមនុស្ស រៀនសូត្រសំខាន់ណាស់ អោយទទួលបានការសិក្សាក្រេបចំណេះដឹង ដើម្បី កសាង ជាតិ សាសនា សង្គមគ្រួសារ នឹងសង្គមជាតិ អោយរីកចំរើន បើគ្មានចំណេះទេ គី នឹងក្លាយ ជា ជនល្ងង់ មិនរីកចម្រើនទៅមុខទេ ។
ពេលក្នុងបន្ទប់ ថ្នាក់រៀន ពេលខ្ញុំបង្រៀនសិស្ស ខ្ញុំតែង
អបរំ នឹង បង្រៀនយកចិត្តទុកដាក់ បើសិស្សណាខ្ជិល
ខ្ញុំស្ទើរមិនដែលវាយ សិស្សឡើយ តែខ្ញុំ ចូលចិត្តដាក់
ទណ្ឌកម្មដល់សិស្ស ដូច ជា 1-អោយសិស្ស ឈរជើង1ហើយស្តាប់ខ្ញុំបង្រៀននឹងពន្យល់មេរៀន -2 អោយសិស្សជម្រះស្មៅ អោយស្អាតទីឃ្លា វាស់វែង អោយជម្រះស្មៅអោយហើយ 3-អោយដងទឹកដាក់ពាង អោយពេញអុង
ដោយអោយ យក កូនក:ថាំងតូច1 ប៉ុណ្ណោះ ដងចាក់
ពាងឬអុងអោយពេញ ទើបផុតទណ្ឌកម្មៗ ជាការចំណេញ ដាក់ដល់សិស្ស ខូចខ្ជិលរៀន ។ សិស្សខ្លះមិនហ៊ានមើលមុខខ្ញុំចំទេ ប៉ុនែ្តខ្ញុំតែងតែបង្កើតភាពស្និតស្នាល នឹងសិស្សជាដ៏រាប មិនដំកើងខ្លួន អាងខ្លួនជាគ្រូគេទេ ដោយហោច ពេលថ្មីៗនេះ ខ្ញុំបានជួប សិស្សខ្លះៗ
តាមផ្លូវ តែនៅតែសិស្សខ្លះ គោរពកោតខ្លាចដដែល
ណាស់ហើយ ខ្ញុំអរគុណ សិស្សគណ គ្រប់គ្នាហើយ
ដែលបានខិតខំសិក្សា សាងជីវិត សាងគ្រួសារ ល្អក្នុង
សង្គម តែ ប៉ុណ្ណឹង ខ្ញុំមានមោទកភាពហើយ ក្នុងនាមជាគ្រូ 1 រូប ។
ក្នុងចំណោមនោះផងដែរ ក៏មានការបង្រៀនរាយរង ក្រៅម៉ោងនៅថ្នាក់ភាសា អង់គ្លេសសម័យមុន ជំនាន់ Book one BOOK two BOOK three...and Stream Line conversation BOOK ជាដើមអ្នកជំនាន់ ឆ្នាំ80 ឆ្នាំ90បានដឹងបានទាន់ ហើយ មានសិស្សប្រុសស្រី គួរសម បានមករៀននិងខ្ញុំ ហើយពេល ខ្ញុំជិះឡាន តាមផ្លូវកាត់ផ្ទះ ពួកគេ មានសភាពរីកចំរើន មានតូប ហាងលក់ដូរ ហូរហែរ *ម្តុំ ឧដុង្គ អំពិលទឹក ចេតិយថ្មី កំពុងហ្លួងភូមិធ្យូងជាដើម ខ្ញុំគិតថា បើពេលណា បានជួបពួកសិស្សទាំងអស់គ្នា ប្រាកដ ជារីករាយពុំខាន តែ គង៎ពួកគេ ចាំ រូបខ្ញុំពុំបាន ព្រោះឃ្លាតគ្នាយូរ.....។
អនិច្ចា សិស្សខ្លះ ពេលខ្ញុំបានជួប គេមិនលុះនៅក្នុង
ក្របអបរំជីវិតសីលធម៍ប្រសើឡើយ ក្រ ហើយ ប្រមឹក
ទៀត ផឹកសុរា ជោគជាំមិនលុះថ្ងៃ ហើយសិស្សខ្លះទៀតប្រកបអាជីព មិច្ឆាជីប មិនគួរបើនឹងសេពគប់ជាគ្នាឡើយសូមផ្តាំ ទៅសិស្ស គ្រប់រូប មានប្រពន្ធកូនហើយ ត្រូវចេះទទួលខុសត្រូវ មុខនាទីរបស់ខ្លួន នឹង រស់ក្នុងសង្ញមចូរមាន គុណធម៍ សិលធម៍ សុជីវធម៍ នោះសិស្ស នឹងមានជីវិត ស្រស់ស្រាយ ចេញពីចិត្ត ក្នុងជីវិតរស់នៅ ក្នុងសង្គម ជាទីរាប់អានអ្នកផងទាំងពួង បើ ក្រ ចូរ ខំរក ខំសន្សំ ទៅ គង់នឹង ប្រសើរពុំខាន តែហាមខ្ជិល ហាម ដេកច្រើន ហាមលេងល្បែងហាមលេងស្រី ហាម
ប្រមឹក ហាមកោងកាចឃោឃៅ នាំអោយក្រ រស់មិនល្អ អ្នកផងគេសើចចំអកមើលងាយ ដៀលស្តីថា ជាមនុស្ស គ្មានគំនិត គ្មានកំណើត នឹងគេ នាំខ្មាសអ្នកផង នាំខូច ពូជសន្តាន អស់តំលៃ គ្រូមានតែថាស្តីអប់រំណែនាំ ប៉ុណ្ណឹងគង់មិនថា ព្រោះធ្លាប់ណែនាំពីមុនមកហើយ ..។
ឆ្លៀតពេលមួយនោះ ខ្ញុំបានទៅអើត មើល នៅទីតាំង អារាម ខ្ញុំធ្លាប់គ្រប់គ្រង នឹង មើល សមិទ្ធផល ដែលបន្សល់ ទុក ដោយស្នាដៃខ្ញុំសាង ចំណាយពេល អស់
ជាច្រើនឆ្នាំ នឹងទឹកលុយ ខ្ទង់រាប់ពាន់ រាប់មីនដុល្លា ម្តុំ ព្រែកក្តាមកោះចិន ជ្រោយសំបួរលង្វែកក្រោម ពេលទៅទីនោះស្ងាត់ៗ គ្មាននរណាស្គាល់ចងចាំ ចាប់ អារម្មណ ថាខ្ញុំនឹងមកកាន់ទីនេះទេ ដោយយូរឆ្នាំពេក ចាស់ទុំខ្លះ ពួកគាត់ខ្លះក៌ ចាស់ ខ្លះក៌លាចាកលោកទៅហើយ ឯក្មេងៗ ឫ កម្លោះ ក្រមុំ ខ្លះ មានប្តី ប្រពន្ធ កូន ទៅហើយដូច្នោះ ឯ ខ្ញុំ ក៌នៅស្ងៀម មិនបរិយាយអ្វី តែក្នុងអារម្មណ៍វិញ ញញឹមរីករាយ ដែលគេ មិនចាប់អារម្មណ៍នឹងខ្ញុំ ៗ បានដើរសង្កេត មើលបានច្រើន ដោយស្ងាត់ៗ ជាការល្អផងដែរ ។
ខ្ញុំ ដោយហោចទៅ ក៏មានសិស្សក្រៅប្រទេសតិចតួចខ្លះផងដែរ ដែលបានបង្រៀន ដោយហេតុមានបទពិសោធន៍ផ្នែកនេះ សូម្បីតែកន្លែងធ្វើការសព្វថ្ងៃក្រៅថ្នាក់រៀន ក៏គេ
តម្រូវអោយខ្ញុំបង្រៀនការងារ Training work ទៀតផងឯផ្នែក សិស្ស មណ្ឌល ហ្វឹកសមាធិ សកល វិញ ក៏គ្រូផ្តល់អោយខ្ញុំធ្វើ Manager អ្នកជូយចាត់ចែងទទួល ខុសត្រូវ កាន់កាប់មើលសិស្សក្នុង Course ខ្លះ បង្រៀន និមួយៗ ផងដែរ តែខ្ញុំមិនភ្លេចអប់រំបង្រៀន ខ្លួនឯងឡើយ ទោះខ្ញុំធ្លាប់មានតួរនាទីជាគ្រួក៏ដោយចុះ អប់រំគេ មិនភ្លេចអប់រំខ្លួនឯងនោះដែរ គីបង្រៀនខ្លួនឯងជារើយៗ អោយឋិតនៅក្នុង អំពើរល្អ ជាដ៏រាប ខិតខំធ្វើការរស់នៅដោយសុជីវធម៍ សន្សំលុយដោយសុច្ចរិត ទៀងត្រង់ រស់ ក្នុងកន្ងង មាគារប្រាស់ចាកទោស ជានិច្ច នោះហើយជា សេចក្តីចំរើន ក្តី សុខស្រស់ស្រាយជីវិត នេះជាចំណែកការងាររបស់ ខ្ញុំជួយសង្គមគ្រួសារ សង្គមជាតិ តាម លទ្ធភាព ដែលខ្លួនមានចំណេះ នឹងធនធាន ដែលមាន ចែករំលែក គ្នាទៅវិញ ទៅមក...
សរសេរដូចជាល្មមហើយ សូមផ្អាក ត្រឹមណឹងសិនចុះសូមសិស្សគ្រប់រូប នឹង ប្រទេសជាតិមាតុភូមិ នៃយើងបានសុខសាន្ត្រាន បានសុខចម្រើនគ្រប់គ្នា ។
សរសេរទុកទាន់រាងកាយ ស្មារតី នៅ ចងចាំ ពេលទំនេរនឹង បានអាន កំសាន្តរំលឹក ពីដំណើរជីវិត ....។
By អៀន ស៊ីអីម
