Bolsa Medical Group

04/25/2025

4/23/2025 Tin Tức Y Khoa Hàng Tuần
Thuốc mới “Bluejepa” chữa nhiễm trùng đường tiểu & bệnh lậu bị lờn thuốc.

Statins + Ezetimibe rất tốt chống lại heart attack

CT Scan là nguyên nhân của 5% các loại ung thư

https://youtu.be/Snhj_MhXEPc

1. Thuốc trụ sinh mới Bluejepa (gepotidacin)
2. 2 thuốc rất rẻ tiền có thể giúp ta cứu sống bệnh nhân bị heart attack,stroke
3. Thuốc uống mới tốt hơn PCSK9 giúp giảm cholesterol - 70 mg/dl mà statins chưa làm được!
4. Cách mới để chữa trị Parkinson’s Disease trial ở 2 studies nhỏ
5. Khám phá mới thuốc chống lại viêm ở trong óc giúp chữa AD
6. Eli Lilly (LLY) vừa thử thành công 1 thuốc uống “orforglipron”
7. CT Scan là nguyên nhân của 5% các loại ung thư hiện tại
8. Vitamin D giảm colon cancer risk by 58%
9. Gạo nâu chứa nhiều chất độc hại hơn gạo trắng
10. Nên ăn theo kiểu Địa Trung Hải và thể dục sẽ giúp xương cứng chắc.
11. Sống lâu và tập thể dục

https://www.bolsamedicalgroup.net/sp/04232025-Thuoc-moi-Bluejepa-chua-nhiem-trung-duong-tieu-benh-lau-bi-lon-thuoc-Statins-Ezetimibe-rat-tot-chong-lai-heart-attack-CT-Scan-la-nguyen/p327/CD_30

10/17/2024

10/04/2024

PSA cao ta phải làm gì? 3 loại trà dược thảo nào không nên uống khi bị tiểu đường? Cách chữa trị bệnh huyết áp mới bên Âu Châu 10/03/2024

1. PSA bị cao ta phải làm gì?
Khi đi thử máu mà thấy PSA bị cao ta phải làm thiết sinh kiểu gì để tìm ra ung thư nhiếp hộ tuyến 1 cách chính sác và hữu hiệu?

Các BS trên thế giới đã theo dõi và nghiên cứu cả 10 năm nay để tìm cách chữa trị bệnh ung thư nhiếp hộ tuyến một cách hữu hiệu và không dư thừa.

Trước đây > 40 tuổi là ta phải thử PSA. Nếu bị cao > 4 ng/ml là gửi đi cho BS tiết niệu để theo dõi và trị liệu rồi từ đó có rất nhiều bệnh nhân được mổ cắt bỏ nhiếp hộ tuyến và cuộc mổ này đã để lại cho người mổ bị xón tiểu, bất lực, rất khó chịu và nhiều người không chữa trị vẫn khỏe mạnh và sống lâu như thường.

Do đó các BS tiết niệu và giới y khoa không đòi hỏi thử máu PSA nữa trừ trường hợp có người trong gia đình bị ung thư nhiếp hộ tuyến và có triệu chứng như tiểu đêm nhiều lần, tiểu khó và yếu, bị nhiễm trùng đường tiểu và bất lực về sinh lý.

Bây giờ nếu ta thử máu mà thấy PSA > 3 ng/ml thì ta phải làm sao? Đây là 1 nghiên cứu từ BS Jonas Hugosson, MD, PhD of Univ. Of Gothenburg, Sweden và đồng nghiệp viết 1 bài khảo cứu tường tận và được đăng trong tờ NEJM tuần rồi.

Và sau 4 năm theo dõi cuộc điều tra này ta đã đến 1 kết luận rất ích lợi cho BS tiết niệu là ta nên làm MRI nhiếp hộ tuyến.
Trước nhất để xem là triệu chứng nào nói là bệnh nhân có thể bị ISUP (International Society of Urological Pathology), grade 1(Gleason grade group 1) so với ISUP grade > 2. Khi grade 1 ta chỉ theo dõi cẩn thận mỗi năm hay 2, 4, 6, 8 năm, repeat MRI và nếu cần thiết làm thiết sinh. Nếu grade 2 thì cho làm thiết sinh ngay! Ta thấy là đã giúp cho bệnh nhân khỏe mạnh như là chữa trị curative treatment.

So với 1 nhóm bệnh nhân, số đông tương đương khi thấy
PSA > 3ng là gửi đi làm thiết sinh ngay không kể là MRI nói gì (systematic biopsy). Bệnh nhân 50 – 60 tuổi. Sau 4 năm theo dõi thì nhóm systematic biopsy là 4.5% còn nhóm MRI-targeted Bx là 2.8%. Như vậy là 57% lower ở nhóm MRI-targeted Bx.

Kết quả là bệnh nhân có thể sẽ bị trầm trọng hơn ở nhóm MRI-targeted Bx so với nhóm systemic Bx, nhưng không sao! Kết quả cuối cùng tương đương với nhau. BS Pinsky viết là cứ 1,000 bệnh nhân thì nhóm MRI-targeted Bx sẽ đưa tới 51 người ít hơn bị làm thiết sinh và 14 người ít hơn làm Dx ISUO grade 1. Như vậy sẽ giảm Dx ISUP grade 2 hay cao hơn là 3 người.

BS Hugosson và đồng nghiệp kết luận là nhờ MRI-targeted Dx mà ta có thể Dx 50% ung thư không đáng sợ và sác xuất bệnh nhân sẽ bị nặng và trở thành không chữa được trong khoảng thời gian theo dõi rất là thấp. Như thế sẽ giúp các BS và bệnh nhân an toàn theo phương pháp này.

NEJM – 09/26/2024 và Editorial Paul Pinsky, PhD


2. Transperineal biopsies an toàn hơn transrectal method
Jin Hu, MD – JAMA Oncology

Phương pháp làm thiết sinh nhiếp hộ tuyến transperineal bx không gây ra nhiễm trùng và bệnh nhân không cần được cho trụ sinh trước khi làm Bx; Ở nhóm TR có 6 trường hợp bị infection nhưng nhẹ thôi và không nguy hiểm.

BS Hu nói là nhiễm trùng cho phương pháp transrectal là
5 – 7%. Ở bên âu châu họ đều làm bằng transperineal còn ở Hoa Kỳ, chưa có chính thức nhưng hội tiết niệu chờ đến năm 2025, hội sẽ có 1 cuộc bàn thảo chính thức và sẽ cho quyết định. Nhiều BS ở các tiểu bang khác điều nói không khác nhau bao nhiêu! Nhưng transperineal an toàn hơn!

BS Richard Szabo, MD, UCIU transperineal sẽ giúp ta kiếm được pathology ở phần trước và trên đỉnh cao nhất (apex) của nhiếp hộ tuyến và transrectal có thể missed 1 số cancer.

BS Schaffer nói là transperineal chưa được chấp nhận ở Hoa Kỳ vì mới.

3. Giải pháp thuốc bán ở OTC giúp các ông bị ED (Erectile dysfuntion)
Đã có tới 60% các ông bị bất lực mà không thể uống thuốc phosphodiesterase 5 (PDE5) để giúp các ông kéo cờ khởi nghĩa trong vòng 10 phút. Trong khi đó thuốc gel bôi vào đầu của dương vật ( glands) là có thể hành sự ngay!

BS Wayne Hellstrom, MD chief andrology at Tulane School of Medicine in New Oreleans, thuốc MED3000 (eroxon) vào 05/05/2024 trong buổi họp của các BS tiết niệu tại San Antonio, Taxas, U.S FDA coi đây là 1 device và đã approved nó vào 06/2023.

Hãng Futura nói sẽ được bán ra thị trường 2025. Giá bán ở UK là $31 (4 pack of single-use tubes).

BS Hellstrom nói là MED3000 sẽ là 1st line giúp cho PDE5 inhibitors -> giúp cho ED rất nhiều không dùng PDE5 vì cần hơn 4 tiếng đồng hồ để có thể hành sự, nên đã có 50% bỏ cuộc.

4. Kem bôi để giúp các phụ nữ được rạo rực thương chồng
Topical sildenafil (citrate) cream 3.6%. Trước đây được báo cáo trong tờ OB-GYN là không effect ở các bà so với placebo.

Nhưng mới đây Isabella Johnson, senior manager của Daré Bioscience, San Diego, California, nói là đang ở 2b exploratory, randomized, placebo-controlled, double-blind study thì thấy là sildenafil cream có nhiều sác xuất cải thiện sự ham muốn của phụ nữ, cảm giác tình dục khá phức tạp, nên cần điều tra thêm.

5. 3 dược thảo trà không nên uống nếu bạn đang bị tiểu đường
A. Aloe Vera Herbal Tea: Dễ làm ta bị hypoglycemia, ↓ BP, ↓ cholesterol nhưng khi uống có thể làm đường xuống thấp quá!

B. Chamomile Herbal Tea: Không ảnh hưởng gì tới đường nhưng hay làm thuốc loãng máu mạnh hơn, dễ làm chảy máu nội tạng.

C. Fenugreek Herbal Tea: Giảm đường -> hypoglycemia và interaction với thuốc loãng máu.

Cái chính là khi bị tiểu đường ta phải ăn uống cẩn thận, tập thể dục điều hòa, ăn nhiều chất sợi, ăn bớt tinh bột, ăn đồng đều chất mỡ thực vật và động vật, chất đạm, ăn thật nhiều rau. Nhớ dùng thêm vitamin B12 nếu bạn đang uống metformin.

Thử đường hằng ngày và thử máu 2-3 tháng 1 lần để biết lượng A1c, chức phận gan & thận.

6. Cũ người mới ta
Metformin được thử ở con khỉ (cynomolgus monkeys), thấy là thuốc này làm chậm lão hóa của tất cả bộ phận trong con khỉ và giúp khỉ này trẻ mãi, giúp lùi lại 6 năm của những dấu hiệu lão hóa và như vậy thuốc này giúp ta cải lão hoàn đồng (đang được nghiên cứu).

Metformin giúp trí óc minh mẫn

Medical News Today

Trong tuần vừa rồi, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism nói là sẽ giúp cho bướu u sơ tử cung nhỏ lại (fibroid uterus).

NIH – Chữa được người bị hói đầu có sẹo ở đỉnh đầu (thường thấy ở ngươi da đen).

7. Cách chữa trị bệnh huyết áp cao mới ở bên Úc Châu
European Society of Cardiology (ESC)

Bắt đầu bằng combo ba thứ thuốc amlodipine (calcium channel blocker), telmisartan (angiotensin blocker) & indapamide (diuretic) trong 1 viên.

Uống bắt đầu 1/4 dose, rồi tăng lên ½ và cuối cùng full-dose.

Nếu vẫn còn cao thì thêm 1 thuốc thứ tư là beta-blocker hay là spironolactone. Người ta thích spironolactone hơn là bisoprolol vì huyết áp sẽ được giảm xuống nhiều hơn với spironolactone (QUADRO = perindopril, indapamide, amlodipine and bisoprolol hoặc spironolactone).

8. Semaglutide có thể được dùng để chữa trị cho người nghiện opioid (opioid use disorder)

09/25/2024 – JAMA Network Open

Có thể giúp bỏ nghiện thuốc lá và rượu!

9. Tirzepatide quả thật giúp ta control lượng đường trong máu lâu dài, giảm ký
EASD 2024 Annual Meeting, University of Washington, Seattle

https://www.bolsamedicalgroup.net/sp/PSA-cao-ta-phai-lam-gi-3-loai-tra-duoc-thao-nao-khong-nen-uong-khi-bi-tieu-duong-Cach-chua-tri-benh-huyet-ap-moi-ben-Au-Chau-10032024/p322/CD_30

09/13/2024

Y khoa cập nhật 09/12/2024: Thuốc ngủ có thể chữa AD; Hướng dẫn mới vể chữa trị HBP (Âu & Mỹ); Thuốc chữa trị immunotherapy để chữa nhnhững ung thư nặng

1. Thuốc ngủ thường dùng có thể giúp chống lại Alzheimer’s Disease
Bệnh AD vẫn là 1 khắc khoải của thế giới vì là bệnh của người già chưa có cách chữa trị hữu hiệu. Bệnh rất là tàn khóc vì cướp hết trí thông minh của con người.

Trong năm 2023, các nhà khoa học gia đã tìm ra một số loại thuốc ngủ khá thông dụng có thể làm giảm bệnh này bằng cách làm giảm chất đạm đóng trong óc làm hư tế bào thần kinh (amyloid-plaque & tau).

Các BS thuộc Univ. In Saint Louis khám phá là thuốc ngủ suvorexant (belsomra) để chữa bệnh mất ngủ. Sau 2 đêm uống thuốc này, chất đạm độc (protein toxin) trong nước tủy giảm xuống, amyloid-beta & tau.

Người ta thử ở người bình thường nhưng các BS nói là ta không nên dùng thuốc này hàng ngày để giúp ngủ với mục đích chống lại bệnh AD.

So với placebo, bệnh nhân uống 1 hay 2 đêm với belsomra thì thấy: 10-20% giảm amyloid-beta concentration.

1 điều quan trọng là sau khi ngừng thuốc suvorexant 24h sau thì lượng amyloid-beta tăng lên lại ngay!

Ta đã biết là bệnh thiếu ngủ hàng đêm dẫn tới AD, nhưng ta không thể cho thuốc ngủ hàng đêm để ngăn ngừa AD.
Thuốc suvorexant thuộc họ orexin antagonist và trong họ thuốc này Dayvigo cũng giúp chữa mất ngủ và ngăn ngừa AD.

Nhưng nếu ta mất ngủ, ta phải chữa trị tận gốc sleep hygiene, sleep apnea v.v.v...

Annals of Neurology và năm ngoái April 2023 cũng đã trình bày một bản nghiên cứu tương tự.

2. FDA có lẽ sẽ approve thuốc “troriluzole” để chữa AD
Thuốc này theo như nghiên cứu ở con chuột giảm AD bằng cách giảm glutamate levels giúp ta giữ được trí nhớ và trí thông minh.

Đây là 1 nghiên cứu của trường đại học Auburn Unv. Of Alabama và chứng tỏ là nếu ta chữa sớm ta có thể làm chậm lại hoặc ngừng lại bệnh. Do đó nó có thể sẽ là 1 thuốc chữa AD.

Đang trong vòng nghiên cứu. Thấy là chuột chữa bằng thuốc này giúp cải thiện trí nhớ và trí thông minh. Sẽ dùng ở người để chữa cho người bị AD ở mọi giai đoạn của bệnh.

Journal of Neurochemistry, Dr. Miranda Reed – Auburn Univ.

Thuốc troriluzole đã được dùng để chữa bệnh spinocellular ataxia, obsessive compulsive disorder, glioblastoma, amyotrophic lateral sclerosis.

3. Khi bị DM II, ta hay bị dementia bởi vì nhiều lý do sau:
Đường cao làm ↑ AD và vascular dementia, ↑ heart disease, stroke & làm tổn thương mạch máu trong não bộ.

Tạo ra viêm làm hư tế bào não bộ. Do đó muốn ngăn ngừa dementia ta phải giữ cho lượng đường trong máu tốt.

110,000 bệnh nhân tuổi từ 40 – 69 SGLT-2 and 110,000 bệnh nhân DPP-4 x 670 ngày. Thuốc SGLT-2 (sodium-glucose transport protein 2) -> sẽ giảm inflammation & oxidative stress (tốt hơn DPP-4) , giảm 35% dementia.

The conversation under a creative common licence.

GLP-1 cũng giảm dementia (semaglutide).

4. Thiazide sẽ giúp giảm calcium trong nước tiểu & ↓ sạn thận
NOSTONE trial = preventing kidney stone recurrence in high- risk patients. Hydrochlorothiazide, chlorthalidone, or indapamide trong vòng 6 tháng đầu sau khi 24-hour lấy nước tiểu thử thấy calciuria.

UCSF, bắt đầu liều cao 25 mg

JAMA Network Open – Tài trợ bởi National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Disease of the National Institudes of Health.

Điều nên biết là bệnh nhân vẫn được ăn thực phẩm có chất calcium như sữa tươi, rau và trái cây, nhưng kiêng uống calcium supplements.

5. Coi chừng các ông trên 50 khi uống vi**ra có thể bị đui mắt (1 hoặc 2 mắt)
Headaches, nasal congestion, low BP, upset stomach, coi chừng bệnh non-arteritic anterior ischemic optic neuropathy (NAION). Khi thấy mắt mờ phải đi khám BS ngay! Nếu chậm trễ có thể bị mù 1 hay 2 con mắt.

Ozempic và wegovy có thể gây ra NAION – JAMA Opthamology.

6. Điều đáng chú ý
Theo như tin CBS là ở Hoa Kỳ số người Mỹ gốc Á Châu và Pacific Islander women bị ung thư vú tăng lên liên tục từ năm 2018. Các BS không hiểu tại sao!

11,000 người Mỹ gốc Á Châu khám phá là bị ung thư vú và 1,500 chết.

Cứ 55/100,000 Asian American and Pacific Islander women > 50 tuổi bị ung thư vú cao hơn cả người Mễ, Mỹ Trắng và Đen.

Năm 2021, có 50/100,000 ở tuổi < 50.

Số người bị ung thư ↑ 52% từ năm 2000 – 2021.

For AAPI 50-64 tuổi ↑ 33% và > 65 tuổi ↑ 43%.

Trong khi đó các nhóm dân khác chỉ tăng 3%.

BS Helen Chew, director of the Clinical Breast Cancer Program at UC Davis Health.

California Health Foundation

7. Điều hướng dẫn mới về chữa trị huyết áp cao
Bình thường < 120/70

Elevated 120 -129 / 70 -89 mm Hg

Hypertension ≥ 140/90 mm Hg

New guidline of ESC (European Society of Cardiology).

Bệnh nhân bị elevated BP, nếu đang bị moderate hay severe CKD, CVD, DM hay familial hypercholesterolemia thì estimated CVD trong 10 năm sau này sẽ là 10%. Nếu BP vẫn là 130/80 sau 3 tháng thay đổi cách sống, ăn rau, trái cây, tập thể dục, ăn lạt -> Phải chữa bằng thuốc ngay! Đừng để cho BP ≥ 140/90 nghĩa là chữa bằng 2 giai đoạn, trừ trường hợp bệnh nhân già yếu.

Điều kiện kể trên gần giống với sự hướng dẫn của hội tim mạch Hoa Kỳ.

SPRINT

New Lifestyle Advice

75 minutes vigorous-intensity aerobic exercise hoặc với 2.5 hrs per weekof moderated-intensity aerobic exercise.
Tập cật lực 2-3 lần/tuần
↑ potassium intake hay salt substitutes & ↓ salt.

Nói chung là huyết áp phải giữ dưới 130/80 (Mỹ hay Âu châu)

8. Lúc nào uống thuốc huyết áp cao tốt nhất trong ngày!
2 cuộc khảo cứu mới nói là lúc nào trong ngày cũng được chỉ cần là uống đều hòa và tất cả trong ngày.

Trước đây 2010 các BS ở Tây Ban Nha, Khảo cứu 2010 MAPEC trial và khuyên 2019 Hygia Chronotherapy Trial nói là số người bị heart attack sẽ giảm xuống nhiều nếu uống thuốc HTN vào buổi tối sẽ giảm MI vào buổi sáng.

Nhưng 2 cuộc khảo cứu BedMed and BedMed-Frail trials được trình bày ở ESC thì uống lúc nào cũng không thay đổi bao nhiêu vì Morbidity về Mortality.

Tuy nhiên có vài trường hợp ngoại lệ calcium channel blockers uống vào buổi tối đỡ sưng chân. Thiazide vào buổi tối làm bệnh nhân đi tiểu cả đêm mất ngủ.

9. Tin vắn tắt

A. Cả 1 thập niên mới đây 2 thuốc cancer immunotherapy: Keytruda, opdivo và số thuốc khác là thay đổi hoàn toàn ngành điều trị ung thư (Oncology). Đã thay đổi hậu căn của những người bị ung thư phổi (non small cell lung cancer) tưởng là hết thuốc chữa lan truyền khắp phổi, nhưng sau khi chữa trị thì hoàn toàn biến mất >10 năm. Ung thư Melanoma đã di căn cũng khỏi.

B. Ryego (= myfembree ở Hoa Kỳ) ở Âu Châu: rất hữu hiệu để chữa người bị bướu u sơ tử cung, ra máu, đau bụng sẽ giúp bướu nhỏ lại và không chảy máu.

C. MI, sau khi bị nếu bệnh nhân không bị trụy tim, ta vẫn nên tiếp tục cho bệnh nhân uống tiếp tục Beta-Blocker – NEJM 08/30/24.

D. Ăn chay trường (rau, plant-based diet) sẽ giảm tiểu đường.ự tử (?).
https://www.bolsamedicalgroup.net/sp/Y-khoa-cap-nhat-09122024-Thuoc-ngu-co-the-chua-AD-Huong-dan-moi-ve-chua-tri-HBP-Au-My-Thuoc-chua-tri-immunotherapy-de-chua-nh/p321/CD_30

08/08/2024

Những tiến triển mới về bệnh AD và CRC.Sống sao cho trường thọ? 8/07/2024
1. Đời sống & dinh dưỡng
Đường: là 1 thực phẩm cần thiết giúp cho uống cafe ngon hơn, plain yogurt dễ ăn hơn và nhiều thực phẩm khác!

Có nhiều loại đường khác nhau như: đường trắng, đường nâu, mật ong, đường hóa học hoặc đường thay thế từ thực vật.

Nhưng đường nào là tốt nhất?

Đường tốt nhất do các nhà nghiên cứu thực phẩm -> Đường giúp cho trí óc được nuôi dưỡng phát triễn, giúp các cơ bắp và bộ phận trong cơ thể năng lượng dễ hoạt động và nuôi dưỡng sự sống của cơ thể, giúp ta có thể sinh tồn vì tạo ra năng lượng để ta có thể dùng để phát triễn trên mọi mặt.

Đường có thể được biến hóa từ chất tinh bột và các thực phẩm thường ngày. Nhưng nguồn thực phẩm này sẽ tạo ra đường bằng nhiều cách khác nhau. Ví dụ khi ta ăn chuối cắt từng khoanh ăn chung với oatmeals nó sẽ cho ta CHO, chất sợi, potasium và chất bổ dưỡng khác. Trong khi đó nếu ta uống soda thì chỉ có đường thôi.

Nếu ta ăn đường như mật ong, mapple syprup và molasses -> những thứ này có tính cách dinh dưỡng tốt nhưng ta không được ăn nhiều quá vì sẽ làm đường trong máu tăng cao, ngay cả tinh bột như cơm, gạo cũng là dinh dưỡng khuyên ta nên tiết chế về lượng đường ăn hằng ngày. Ăn nhiều quá sẽ tạo ra nhiều năng lượng calories và làm ta mập và bệnh.
Những loại đường lành mạnh nhất: Trái cây hay nước trái cây 100% để làm ngọt thực phẩm là tốt. Ví dụ như khi ta ăn plain yogurt, ta thêm vào đó dâu tươi, chuối vào oatmeal, cam vào nước sủi bọt.

Nếu nấu ăn -> có thể dùng củ cải trắng, củ carrot, hành củ hoặc cho 1 tí đường cũng ok nhưng đừng cho đường nhiều quá! Đừng cho bột ngọt mì chính, bột nêm, bột nấm, cốt gà hộp là chất hóa học không tốt.

Theo thống kê phụ nữ được ăn tới 6 muỗng cafe đường và các ông 9 muỗng cafe đường mỗi ngày.

Nên nhớ là mật ong không ngọt hơn đường và cũng không bổ hơn cũng như maple syrup. Có thể có 1 vài vitamin trong nó.

Trong tất cả những đường hóa học, FDA chứng nhận là không gây ra ung thư như là WHO khuyên bảo. Nhưng ta biết là đường hóa học có thể làm tăng sác xuất bị CVD và sẽ làm ta thèm ngọt hơn.

Đường stevia và monkfruit là đường thiên nhiên có vị ngọt.

Stevia ngọt 200-400 lần hơn đường. Có thể có vị đắng ở 1 số người (bitter after taste).

Monk fruit (la hán quả) 100-250 lần hơn đường. Có thể mua ở Amazon, rất tốt.

Nên nhớ nếu bạn muốn uống cafe, nếu muốn ngọt thì chỉ cho 1 tí đường (1 đường cục hay 1 muỗng cafe).

2. Thịt đỏ
Thống kê nghiên cứu cho ta biết là ăn thịt đỏ, kể cả bacon, hot dogs, sausages sẽ làm tăng sác xuất bị dementia.

Nếu ta ăn 0.25 hay more serving của processed meat/day hay 2 serving/1 tuần sẽ ↑ 15% bị bệnh lú lẫn so với người chỉ ăn 0.10 serving/ngày hay là khoảng 3 serving mỗi tuần.

Điều kể trên là thịt đỏ, nhất là processed redmeat sẽ làm ta lú lẫn khi về già nhiều hơn – Ynhan Li, MHS, Channing Division of Network Medicine, Brigham and Women’s Hospital, Boston.

Nhưng nếu ta thay thế thịt đỏ bằng chấg đạm thực vật như à nuts, legumes sẽ giúp giảm nguy hiểm lú lẫn.

Họ thử ở y tá và các BS tuổi từ 30 -35 tuổi từ năm 1970, đàn ông trong lãnh vực y tế từ 40-75 tuổi từ năm 1986 : Thấy ngay cả ta ăn thịt đỏ, unprocessed như là thịt bò, thịt heo, lamb, sandwich hay hamburger -> sẽ bị AD nhiều hơn khi về già (33,908 nurses & 10,058 physicians).

Nếu ta đổi thịt đỏ bằng legumes ta sẽ giảm dementia 23% và 20% về trí nhớ của ta.

Khi ta ăn thịt đỏ bán ở siêu thị, ta phải nhớ là họ cho thêm nitrites, N-nitroso compund và sodium. Những chất này không tốt cho óc.

Theo ý kiến của tôi, ăn theo kiểu VN là rất tốt, hoặc ăn chay trường. Ăn chay theo kiểu mới nhưng đừng nêm mắm, muối và đường nhiều quá.

Bài này được tài trợ bởi National Institues of Health Research grant.

3. Bạn có thể bị chết non nếu bạn chưa bao giờ ăn 2 chất đạm thực vật sau đây
Thường tuổi thọ là 77.5 tuổi. Lẽ dĩ nhiên còn tùy thuộc nhiều yếu tố khác nữa.

Trong năm 2019, một thống kê được đăng trong tập chí của Journal of AHA, nếu ta ăn chay trường ta có thể giảm tử xuất về bệnh tim mạch 19% và chết non 11%. Có nghĩa là quý vị bớt ăn thịt và sữa trong mỗi bữa ăn. Theo cuộc nghiên cứu 2023 meta-analysis in Advances in Nutrition, ăn nhiều legumes sẽ giảm chết non 6%.

1 cup of chickpea = 269 calories với trên 14 grams of protein & dưới 1 gram of saturated fat. Có rất nhiều fiber (12g/serving), rất ít sodium và nhiều potassium & magnesium sẽ giúp giảm HBP.

Legumes sẽ giảm cholesterol, đường và giảm thèm ăn.

Mỗi ngày bạn ăn ½ cup of bean (50g) bạn sẽ giảm chết non 6%.

Theo tờ NEJM 2017, theo dõi 70,000 người trong 12 năm -> thấy là ai ăn nhiều nuts, legumes, lean meat, ngủ cốc thô, rau, trái cây, ăn bớt mỡ động vật, bớt uống rượu, bạn sẽ ít bị chết non hơn ↓ 16% và quality of life sẽ tốt hơn 13%.

4. Snacking habits rất quan trọng
Chịu khó ăn nuts & seeds: almonds, cashews, chia and flax -> ↓ LDL và ↑ HDL.

Vegetables & fruits: grapes, strawberries and apples.

Vào buổi tối, khuya nên tránh ăn đồ ăn có dầu mỡ.

5. 2 diet sẽ giúp bạn xuống ký, bớt bị tiểu đường và khỏe mạnh
Intermittent fasting (IF) diet và standard healthy living (HL) diet sẽ giúp giảm insulin resistance (IR) & giúp óc của ta chậm lão hóa ở người già nhưng không giúp chống lại AD.

June 19 in Cell Metabolism

IF -> ↓ BMI 1.41kg/m² so với HL -> ↓ 0.80 kg/m²

NIH on Aging

6. Thuốc GLP-1s daily injection (Liraglutide)
Chữa trị DM II

↓ giảm ký (mập)

Ngăn ngừa lú lẫn

Giảm biomarker – amyloid plaques

Sau 12 tháng Rx

Funded by Alzheimer’s Society UK, Alzheimer’s Drug Discovery Foundation, Novo Nordisk AS, John and Lucille Van Geest Foundation và NIH.

7. Tin vui về bệnh AD
Mới đây FDA cho phép 2 thuốc monoclonal antibodies:

Leqembi (lecanemab) x 3 năm (và beyond)

Kisunla (donanemab) x 18 tháng, rẽ tiền và dễ dùng hơn.

Vấn đề đặt ra là định bệnh AD cần nhiều test và thử nghiệm CT scan MRI brain để đo amyloid plaques, phải làm spinal tap để đo biomarker của chất amyloid tau. Nhưng mới đây ở bên Thụy Điển họ có thể lấy máu và thử biomarker và kết quả chính sác 95% (sensitivity).

Thường ở BS primary care Dx chính xác 61% và ở dementia specialists 73% với thử máu chính sác 95%.

Online JAMA, AAIC (Alzheimer’s Association International Conference 2024.

8. Shingle vaccine có thể giảm AD

Shingrix tốt hơn zostavax ở người trên 50 tuổi (97%).

Journal of Nature Medicine, Thứ Năm tuần vừa rồi.

600,000 bệnh nhân (5 năm sau khi chích shingrix).

9. FDA approved blood test for CRC
SHIELD for colon cancer nhưng vẫn không thể thay thế colonoscopy.

Nếu positive ta phải đi soi ruột.

Thử 3 năm 1 lần, bắt đầu từ 45 tuổi, chính sác 83% và khám phá ra 13% của early polyp.

Cover by Medicare, Medical & Insurance.

Mỗi năm có 53,000 người chết vì colon cancer.

Đo DNA của bướu chạy vào máu

Được đăng từ NEJM năm ngoái và đã trình bày bởi BS Cơ trên Radio tin tức y khoa.

Ngoài ra còn có cologuard, insure fit, CT scan colongraphy.

John Gormly, 77, of Newport Beach, California, test positive, đi soi ruột khám phá ra stage 2 cancer và đi mổ kịp thời giờ hết bệnh.

10. Thuốc mới để chữa AMD bị nặng (age-related macular degeneration)
Nếu mới bị AMD có thể được chữa trị hữu hiệu bằng cách chích vào mắt “Anti-vascular endothelial growht factor” (anti-VEGF) 2000 giúp cho bệnh nhân sau mỗi lần chích thuốc này thấy rõ ngay!

Nhưng nếu bệnh nhân để lâu, khám trễ và trở thành dry AMD (khô AMD) và trở thành geographic atrophy (GA).

Thuốc mới “pegcetacoplan & avacincaptad pegol”. Thuốc này chỉ làm chậm lại sự thoái hóa và bệnh càng ngày càng nặng và sẽ bị đui.

Ta có thể chữa thêm bằng corticosteroid local, topical, intravitreal adminstration, oral prednisone.

Ở bên Hoa Kỳ có Cole Eye Institute Cleveland Clinic, Cleveland

American Society of Retina Specialists (ASRS) 2024 Annual Meeting: ↓ burden or Rx of AMD.

11. Khi mới bị osteoarthritis
Exercise therapy’s golden window

Bị dưới 1 năm, thì tập exercise là tốt nhất để chữa bệnh này.

July 18, 2024, in Osteoarthritis and Cartilage.

https://www.bolsamedicalgroup.net/sp/Nhung-tien-trien-moi-ve-benh-AD-va-CRCSong-sao-cho-truong-tho-8072024/p317/CD_30

07/03/2024

I knew it wouldn't take long to arrive.....

05/19/2024

KHÁM PHÁ MỚI VỀ ĐIỀU TRỊ STROKEKHÁM PHÁ MỚI VỀ UNG THƯ NHIẾP HỘ TUYẾN Cách ăn uống để ít bị bệnh tim mạch và lú lẫn 05/15/2024

1. Tin vui cho người bị stroke
Nếu bị stroke với large infarct of unrestricted size (bị mạch máu não nghẹt, làm hư óc 1 mảng lớn):

Trong vòng 7h sau khi bị stroke

Với mạch máu proximal cerebral vessel occlusion in the anterior circulation & a large infarct ≤ 5; CAT, MRI.

Được dùng nội mạch máu lấy máu cục ra trong vòng 6.5h và theo dõi 90 ngày. Thử trên 333 bệnh nhân:
166 bị endarterectomy
176 control
9 excluded

Thấy kết quả như sau: Bệnh nhân làm endovascular thrombectomy & receive medical care có kết quả tốt hơn là chỉ chữa thuốc functional outcomes, ít tử xuất hơn nhưng số người bị chảy máu trong đầu cao hơn (được tại trợ bởi: Montpellier Unviversity Hospital; LASTE ClinicalTrials.gov number, NCT03811769).

NEJM 05/08/2024

2. Thử nước tiểu có thể sẽ biết ung thư nhiếp hộ tuyến nào cần phải chữa trị ngay hoặc chỉ cần theo dõi
Nhờ test này sẽ giúp tránh làm biopsy và những test khác có thể làm nguy hiểm.
Ung thư nhiếp hộ tuyến là 1 nguyên nhân chính về tử xuất.
Để tìm kiếm ta phải thử máu PSA; nhưng khi level cao có thể là triệu chứng viêm hoặc là ung thư.
Nếu cao, ta phải làm thiết sinh. Nhiều khi phải làm thiết sinh nhiều chỗ để tìm ra tế bào ung thư và định độ nặng của ung thư. Thiết sinh sẽ đau, nhiễm trùng đường tiểu và sốt, nhưng nó sẽ giúp các BS biết là ta sẽ điều trị ra sau, mổ, cắt hết nhiếp hộ tuyến, xạ trị, đông lạnh hay chỉ theo dõi.
Các nghiên cứu gia đang tìm phương pháp náo giúp ta không làm thiết sinh mà vẫn có thể phân biệt được thật ác tính vs slow progressive cancer.
NIH với BS Arul M. Chinnaiyan, Univ. Of Michigan:
Urine-based test -> MyProstateScore (MPS). Base on 2 genes, cao khi bị ung thư.
MPS sẽ giúp ta khám phá sớm prostate cancer nhưng không phân biệt aggressive vs low grade.
Mới đây BS Chinnaiyan và BS Jeffrey Tosoian of Vanderbilt Univ. Đã tìm ra loại thử nước tiểu giúp ta biết loại ung thư nào aggressive cần phải chữa trị ngay!
59,000 genes để tính được 1 set of 54 candidate markers: 18 genes test.
MyProstateScore 2.0 (MPS 2) trên 671 bệnh nhân và sau này trên 743 bệnh nhân được làm biopsy vì PSA cao và thấy 20% số người này bị MPS 2 cao lên và 91% chính xác. Nhờ vậy ta có thể giảm thiểu 51% số người không cần làm biopsy (trước đây ta làm MRI + Bx rất phức tạp).

JAMA Oncology – 04/18/2024. Được tài trợ bởi NIH

3. Loại “quả óc chó” nut tốt nhất giúp chống lại bệnh AD
BS Anna S. Nordvig, MD nói là ăn nhiều monounsaturated fats và bớt tối đa saturated fats.

Nếu khi ta tới tuổi trung niên, ăn vừa phải monounsaturated fats giúp chống lại viêm trong óc.

Trong khi đó nếu ăn thực phẩm nhiều saturated fats sẽ làm tăng nguy hiểm bị bệnh quên lãng và AD.

Do đó BS Nordvig đề nghị ta nên ăn walnut vào bữa ăn và snacks.

Walnuts có rất nhiều momounsaturated fats, có nhiều antioxidants, vitamin E và polyphenols. Ngoài ra còn có cá salmons, sardines, oive old and avocados.

Mediterranean diet. Nhớ là ăn rau, trái cây, hoa quả, ngủ cốc thô rất bổ cho trí óc.

4. Ăn bữa tối ra sao để ngăn ngừa AD - theo lời BS về thần kinh (Neurologist) – BMJ
Low carbohydate, đường ngọt và mỡ.

Nên ăn omega fatty acid -> ↓ 20% dementia.

Turmeric (curcumin) sẽ giúp phản hồi về sự lú lẫn ở súc vật (2019 review).

Broccoli “chef’s kiss” rất bổ óc.

2017 meta-analysis and 2022 study ở bên Nhật.

Bớt ăn carbohydrate, sugar, salt intake sẽ tăng insulin ressistance và sức khỏe sút kém.

Nếu ăn salmon, đừng cho muối nhiều, nên tẩm bột nghệ, grilled & broccoli hấp.

Theo như tài liệu nghiên cứu được đăng trong tạp chí Journal of Alzheimer’s Disease 2023 nói là nếu ăn thịt đỏ, processed meats và ultra-processed foods ta sẽ mau bị Alzheimer’s Disease. Do đó ta nên ăn:

Mediterranean and DASH diets, low salt, low red meats sẽ giảm AD khi lớn tuổi.

5. Ăn sáng ra sao để đỡ bị ung thư - BS Michelina Cairo, chuyên về ung thư (oncologist) ở Memorial Hermann
Oatmeal: ½ cup of oat không có thêm đường (Quaker) Instant Oalmeals Cinnamon Spice.

Theo như thống kê Clinical Nutrition in 2023 -> nên tránh ultraprocessed food để tránh ung thư ngực, pancreatic, colorectal cancer.

BS Cairo nói là oatmeat, spices, nước để vào microwave x 2 minutes rồi thêm vào trái cây tươi thì ta có thể ăn được rồi.

Ta thích ngọt thì cho trái cây, apple sauce, cinnamon, teaspoon of honey hấp nên có thể thêm chiaseeds, blue berries. Nếu không có trái cây tươi có thể cho jam.

Nên nhớ trên thế giới là 14% người lớn nghiên UPF (ultra-processed food) và 12% trẻ em như là kẹo và frozen desserts. Đó là nguyên nhân gây ra bệnh inflammatory bowel disease và cancer.

Ngay cả những thực phẩm bán ra trên thị trường gồm cả thịt/thịt gà//đồ biển sẵn sàng để ăn đều có tác dụng tai hại như là UPF vì có nhiều additives. Do đó ta phải tự làm lấy đem theo đi làm và ăn. Coi chừng UPF desserts cũng độc hại. Sau này làm ta dễ bị chết non vì neurodegenration causes.

6. Người đầu tiên được thay thận của con heo đã chết 05/11/24 sau khi được ghép thận 03/16/24
Mỗi ngày có 100,000 người chờ thay bộ phận trong cơ thể, trong đó 89,000 người cần thay thận; 17 người chết mỗi ngày trong khi chờ đợi được thay bộ phận. Do đó đây là 1 bước tiến rất quan trọng trong việc cải thiện thay thế bộ phận trong cơ thể con người.

Ông Rick Slayman ở Weymouth là người đầu tiên được thay thế thận bằng thận của con heo được tạo ra ỡ môi trường đặt biệt gần với con người thật đã chết vì bệnh không liên quan gì về thận thay thế.

Ông Slayman 62 tuổi, da đen, DM II đã được thay thận người mấy năm trước đây. Ông đã tình nguyện được làm thử nghiệm lần đầu tiên mong là sau này chúng ta có thể tìm ra 1 phương pháp cấy ghép nhân tạo lấy từ động vật.

Gia đình ông ta đã rất hãnh diện về sự hy sinh này và cảm ởn BS và nhân viên y tế đã giúp đỡ và chăm sóc ông tận tụy.

Do đó khi bị DM, ta phải ăn uống điều độ, high fibers, low carbohydrate, tập thể dục và khám BS, thử máu ít nhất 4-6 tháng 1 lần và tùy theo để đề phòng CKD, uống thuốc HTN & low salt.

7. OTC solution cho ai bị bất lực (erectile dysfunction)
60% các ông khi bị bất lực không thể uống thuốc phosphodiesterase 5 (PDE5) inhibitors để giúp hành sự trong 10 phút.
Thuốc MED3000 topical gel, chỉ cần 10 phút bôi vào đầu của quý là có thể hành sử được ngay (thuốc nay tên là Eroxon). Trong buổi hội thảo của các BS tiết niệu tại San Antonio, Texas. Thuốc này được approved bởi FDA June 2023.
Sẽ được bán ra ngoài OTC 2025.
BS Hellstrom nói là thuốc này sẽ là 1st line therapy cùng với PDE5 inhibitors. Thuốc này gồm volatile solvents, khi bôi vào đầu dương vật sẽ bay hơi ngay, kích thích dây thần kinh sau khi bay hơi, sẽ làm lạnh chỗ kín và tiết ra chất nitric oxide, thư giản cơ thịt ở chổ kín và tăng nở mạch máu tới chỗ đó -> làm căng cứng.
Thuốc này rất an toàn, non invasive, không có phải ứng phụ và sẽ dễ hiệu nghiệm nếu được bôi vào bởi người partner. Thử trên 250 người FM 57 (MED3000), trên 12 tuần lễ và FM 71 – Cialis 5mg/d 48 ông.

MED3000 (60.1%) FM 57 hay cialis 5mg (44.9%) FM 71
< 2% MED3000 & 4% Cialis có adverse effect: headaches 3% (MED3000), 19.1% (cialis).

Có 1% các ông dùng MED3000 nói là cảm thấy nóng nóng ở đầu chỗ kín.

8. FDA approved thêm first multitarget stool RNA test for CRC screening (mt-sRNA)
ColoSense (Geneoscopy, Inc)

Stool RNA cho người > 45 tuổi

Nếu positive cho ta biết có thể có CRC, advanced adenomas, or serrated precancerous lesion và cần phải làm colonoscopy.

1 người bình thường test multitarget RNA (mt-sRNA): 93% for CRC, 100% stage I CRC; 45% advanced adenomas. Sensitivity for CRC 100% và 44% advanced advance adenomas.

JAMA và được trình bày ở hội y sĩ về đường ruột Hoa Kỳ - ACG.

Hãng chế ra test này nói là sẽ có test vào cuối năm nay hay đầu năm tới.

9. Dầu olive oil – rất tốt giảm bệnh lú lẫn
JAMA Network Open

100,000 người (trong ghề y) x 4 năm -> 38,000 người chết. Trong đó 4,751 chết vì lú lẫn.

Nếu ăn dầu olive oil: ↓ 50% chết vì bị dementia.

Những điểm yếu của cuộc khảo cứu này là người nào hay dùng dầu olive, thì sẽ ít ăn bơ, thịt đỏ, tập thể dục, ăn nhiều chất sợi, rau và trái cây.

https://www.bolsamedicalgroup.net/sp/Kham-pha-moi-ve-dieu-tri-strokeKham-pha-moi-ve-ung-thu-nhiep-ho-tuyen-05152024/p314/CD_30