01/12/2022
🔶 Những biện pháp phòng ngừa cho bệnh nhân bị xơ gan cổ trướng là gì
Cổ trướng là một trong những biến chứng thường gặp và nghiêm trọng ở bệnh nhân xơ gan mất bù, đồng thời cũng là dấu hiệu quan trọng báo hiệu diễn biến tự nhiên của bệnh xơ gan.
Một khi cổ trướng xuất hiện ở bệnh nhân xơ gan chứng tỏ xơ gan đã bước vào giai đoạn mất bù (giai đoạn giữa và giai đoạn cuối).
Ở giai đoạn đầu của xơ gan cổ trướng, bệnh nhân chỉ hơi chướng bụng dễ nhầm với chứng khó tiêu nên nếu bệnh nhân bị viêm gan mãn tính, đặc biệt là xơ gan sẽ cảm thấy bụng căng chướng, vòng bụng tăng, tăng cân, gần đây phù chi dưới... , người bệnh nên đến bệnh viện để kiểm tra kịp thời.
👉 BỆNH XƠ GAN, CỔ TRƯỚNG LUÔN LẶP ĐI LẶP LẠI, NGƯỜI BỆNH CẦN LƯU Ý GÌ TRONG SINH HOẠT?
🔸 1. Đảm bảo cung cấp vitamin
Vitamin C trực tiếp tham gia vào quá trình chuyển hóa ở gan và thúc đẩy quá trình hình thành glycogen ở gan. Tăng nồng độ vitamin C trong cơ thể có thể bảo vệ sức đề kháng của tế bào gan và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào gan.
Nồng độ vitamin C trong cổ trướng bằng nồng độ trong máu, do đó cần bổ sung một lượng lớn vitamin C trong thời gian cổ trướng. Tuy nhiên, cần lưu ý bệnh nhân xơ gan, giãn tĩnh mạch thực quản, dạ dày nên gọt vỏ hoặc ép lấy nước uống khi ăn trái cây.
Các vitamin nhóm B như vitamin b1, vitamin b2, niacin và các loại vitamin b khác đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện các triệu chứng. Ngoài việc lựa chọn thực phẩm giàu các vitamin này, các chế phẩm vitamin tổng hợp cũng có thể được dùng bằng đường uống, bệnh nhân xơ gan cổ trướng nên đảm bảo cung cấp vitamin.
🔸 2. Cung cấp đủ carbohydrate
Đủ chất bột đường có thể làm giảm tiêu thụ protein và giảm bớt gánh nặng cho gan, chất bột đường có thể duy trì hàm lượng glycogen trong tế bào gan, để chúng có thể được sử dụng cho sự hình thành và tăng sinh của mô gan để bảo vệ gan.
Để ngăn chất độc làm tổn thương tế bào gan, bạn có thể ăn 350-450 gam thực phẩm giàu tinh bột mỗi ngày.
🔸 3. Cung cấp lượng chất béo phù hợp
Một số bệnh nhân xơ gan có hiện tượng phân mỡ do suy tụy, giảm bài tiết muối mật, tắc nghẽn bạch huyết hoặc rốn gan, kém hấp thu chất béo, khi các triệu chứng trên xảy ra thì nên khống chế lượng chất béo, nhưng nếu bệnh nhân không có các triệu chứng trên, và nó có thể thích ứng với chất béo trong thức ăn, để tăng dinh dưỡng và giảm sự phân hủy protein, chất béo không dễ bị hạn chế quá nghiêm ngặt.
Điều đáng chú ý là thực phẩm chiên xào không dễ tiêu hóa dễ gây gan nhiễm mỡ, trong dầu thực phẩm chiên đi chiên lại nhiều lần đều có chất gây ung thư, không có lợi cho việc phòng ngừa ung thư gan, vì vậy bệnh nhân xơ gan nên chọn nguồn chất béo hợp lý và cố gắng tránh đồ chiên rán.
🔸 4. Ăn nhiều thực phẩm giàu kẽm và magie
Bệnh nhân xơ gan thường có nồng độ kẽm trong máu thấp, tăng bài tiết kẽm qua nước tiểu, hàm lượng kẽm trong tế bào gan giảm, khi uống rượu, nồng độ kẽm trong máu sẽ tiếp tục giảm, nghiêm cấm uống rượu, thịt lợn nạc, thịt bò , và trứng nên được ăn một cách thích hợp thực phẩm có chứa nhiều kẽm, chẳng hạn như cá và cá.
Để ngăn ngừa việc thiếu các ion magiê, chẳng hạn như ăn nhiều rau lá xanh, đậu Hà Lan, các sản phẩm từ sữa và ngũ cốc và các loại thực phẩm khác.
🔸 5. Cung cấp đạm hợp lý
Nguồn cung cấp chung hàng ngày là 100-120 gram. Khi protein huyết tương giảm, cần bổ sung một lượng lớn protein, 1,5-2 gam/kg thể trọng/ngày, có thể tăng lên 2-3 gam/kg thể trọng/ngày đối với người bị xơ gan cổ trướng hoặc điều trị bằng glucocorticoid.
Một chế độ ăn giàu protein có ý nghĩa to lớn đối với việc bảo vệ tế bào gan và sửa chữa các tế bào gan bị tổn thương.
Đối với những bệnh nhân bị tổn thương gan nặng và bệnh não gan, về nguyên tắc, nên ngừng tất cả lượng protein nạp vào và lượng protein nên tăng dần khi tình trạng bệnh được cải thiện cho đến giới hạn dung nạp tối đa trên lâm sàng.
Tuy nhiên, hầu hết bệnh nhân xơ gan đều bị suy dinh dưỡng, và chế độ ăn hạn chế protein trong thời gian dài sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng suy dinh dưỡng. Còn cân bằng nitơ âm sẽ làm tăng huy động cơ vân, nhưng lại làm tăng amoniac máu và làm nặng thêm bệnh não gan.
🔸 6. Hạn chế muối và natri trong chế độ ăn
Hấp thụ quá nhiều muối natri sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng giữ natri và nước, lượng nước dư thừa sẽ lưu lại trong khoang bụng thông qua tuần hoàn máu và tuần hoàn bạch huyết, hình thành cổ trướng, cổ trướng lâu ngày có thể gây ra biến chứng viêm phúc mạc, thậm chí gây ra bệnh não gan và hội chứng gan thận. và các hậu quả xấu khác.
Ngoài ra, việc giữ lại một lượng lớn natri và nước có thể ảnh hưởng đến huyết áp và tăng gánh nặng cho tim.
Vì vậy, bệnh nhân xơ gan, cổ trướng nên hạn chế ăn natri để giảm nguy cơ cổ trướng. Phù hoặc cổ trướng nhẹ nên áp dụng chế độ ăn ít muối, lượng muối ăn vào hàng ngày không được vượt quá 3 gam; phù nặng nên áp dụng chế độ ăn không muối, hạn chế natri ở mức khoảng 500 mg. Tránh thực phẩm giàu natri. Không ăn dưa muối, không ăn đồ ngâm chua, v.v., như cá ngâm, mắm, v.v.
🔸 7. Hạn chế lượng nước uống
Lượng nước uống vào phải được kiểm soát. Ở bệnh nhân xơ gan cổ chướng, khả năng thải nước của cơ thể bị suy giảm, uống nhiều nước dễ dẫn đến tích nước.
🔸 8. Nên ăn thức ăn mềm, dễ tiêu
Bệnh nhân xơ gan nên thực hiện chế độ ăn mềm, nếu bị giãn tĩnh mạch thực quản và dạ dày mức độ trung bình hoặc nặng thì nên tránh ăn đồ thô cứng, đề phòng giãn tĩnh mạch bị vỡ chảy máu.
Vào thời điểm này, nên cấm đồ chiên rán, chỉ nên ăn một lượng nhỏ và ăn chậm.
🔸 9. Nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức
Cuộc sống hàng ngày nên đều đặn, có lợi cho việc phục hồi sức khỏe. Hàng ngày phải ngủ đủ giấc, tham gia các hoạt động nhẹ nhàng trong khả năng cho phép, nhưng lưu ý không để bị mệt, khi bệnh tiến triển nặng phải nghỉ ngơi tại giường và tích cực điều trị.
🔸 10. Giữ cho phân trơn
Prebiotic nhuận tràng và men vi sinh là những thành phần thực phẩm chức năng có thể điều chỉnh cộng đồng vi khuẩn đường ruột, cải thiện hàng rào miễn dịch đường ruột, giảm sự xuất hiện của nội độc tố và bảo vệ chức năng gan ở một mức độ nhất định. Vì vậy, bệnh nhân xơ gan có thể uống nhiều sữa chua.
Lactulose đường uống có thể đảm bảo phân mịn và cải thiện khả năng chịu đựng của bệnh nhân đối với chế độ ăn giàu protein.
🔸 11. Tránh uống thuốc bừa bãi
Xơ gan, đặc biệt là xơ gan do viêm gan B mãn tính có thể được điều trị bằng thuốc uống trong thời gian dài, tránh trường hợp người bệnh uống nhiều, uống thiếu, uống nhầm thuốc do uống lâu mà không khỏi.
Nhớ rõ, người nhà phải luôn dặn bệnh nhân uống thuốc cẩn trọng, đúng giờ. Chuẩn hóa thuốc theo liều lượng và liệu trình, nhấn mạnh cho bệnh nhân biết tầm quan trọng của việc uống thuốc theo lời dặn của bác sĩ, không được bớt hoặc ngừng thuốc khi chưa được phép, đồng thời cho bệnh nhân biết các phản ứng bất lợi thường gặp có thể xảy ra, đồng thời đôn đốc bệnh nhân đến bệnh viện theo dõi thường xuyên.
Ngoài ra, chức năng giải độc của gan bị suy giảm trong xơ gan, quá trình giải độc của thuốc trong gan bị chậm lại rất nhiều, thuốc có thể tích tụ trong cơ thể, đặc biệt là thuốc gây nghiện và thuốc an thần không chỉ có tác dụng gây độc trực tiếp cho gan. mà còn gây hôn mê gan. Do đó, cần sử dụng càng ít thuốc càng tốt và chỉ sử dụng thuốc khi cần thiết.
🔸 12. Không hút thuốc và uống rượu
Rượu có thể làm thoái hóa mỡ gan và gây ung thư, vì vậy bệnh nhân xơ gan không nên uống rượu để tránh làm gan bị tổn thương thêm, thuốc lá chứa nhiều chất độc hại có thể làm suy giảm khả năng phục hồi chức năng gan, vì vậy bệnh nhân xơ gan cần hết sức lưu ý để cai thuốc lá.
🔸 13. Tránh nhiễm trùng
Bệnh nhân xơ gan có sức đề kháng kém, dễ bị nhiễm trùng. Nếu không chú ý vệ sinh thực phẩm, một khi bị tiêu chảy, rất có thể sẽ bị xơ gan cổ trướng.
🔸 14. Thăm khám định kỳ
Bệnh nhân xơ gan sau khi xuất viện nên theo lời khuyên của bác sĩ, đến bệnh viện tái khám định kỳ, các hạng mục xét nghiệm chủ yếu bao gồm chức năng gan, chức năng thận, điện giải đồ, đông máu…
Để hiểu rõ diễn biến của bệnh, đối với bệnh nhân xơ gan trong hơn 5 năm hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh gan, siêu âm ổ bụng gồm gan, túi mật, tuyến tụy và lá lách, xét nhiệm alpha-fetoprotein và nội soi dạ dày được thực hiện.
Bên cạnh đó, việc giao tiếp chặt chẽ với bệnh nhân để thiết lập mối quan hệ bác sĩ - bệnh nhân tốt đẹp, tăng cường sự tuân thủ của bệnh nhân, quan tâm đến tình trạng của bệnh nhân kịp thời và đưa ra các chiến lược chẩn đoán và điều trị tích cực đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện diễn biến bệnh và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân xơ gan...