17/09/2025
Kinh nghiệm vàng CHĂM SÓC bé từ 0-12 tháng các bố mẹ tham khảo thêm
Rất nhiều bố mẹ rơi vào trạng thái hoang mang khi lần đầu đón con về nhà. Trẻ sơ sinh có những đặc điểm sinh lý riêng biệt, nhiều khi hoàn toàn bình thường nhưng lại khiến cha mẹ lo lắng. Vì vậy, bs muốn hệ thống lại những mốc quan trọng trong chăm sóc trẻ từ 0-12 tháng, kèm theo các lưu ý để bố mẹ tham khảo thêm.
Tháng 1 - Giai đoạn sơ sinh
Trẻ ngủ 16-20 giờ/ngày, nhưng giấc thường ngắn, không liền mạch.
Sau sinh cần tiêm vitamin K để phòng xuất huyết não-màng não, và vaccine viêm gan B trong 24 giờ đầu.
Có thể tiêm BCG (lao) trong tháng đầu theo lịch quốc gia.
Nên thực hiện da kề da ngay sau sinh giúp ổn định thân nhiệt, nhịp tim và gắn kết mẹ con.
Trong 72 giờ đầu: làm sàng lọc sơ sinh (lấy máu gót chân, đo thính lực).
Chăm sóc rốn bằng dung dịch sát khuẩn, rốn thường rụng sau 7-14 ngày.
Vàng da sinh lý thường đạt đỉnh ngày 3-5, nếu bilirubin dưới ngưỡng nguy hiểm chỉ cần theo dõi.
Phân su (màu đen/xanh đậm) trong 2-3 ngày đầu là bình thường.
Nhiệt độ phòng lý tưởng khoảng 26°C, tránh mặc quá nhiều lớp.
Sau bú nên bế vác vỗ ợ hơi.
Bắt đầu bổ sung vitamin D từ sau sinh, thời điểm cụ thể tùy hướng dẫn bác sĩ
Có thể tắm hằng ngày nếu tắm nhanh, giữ ấm đúng cách.
Tháng 2 - Dễ đầy hơi, quấy khóc
Trẻ hay bị đầy bụng, có thể massage bụng, bế tư thế “máy bay” để hỗ trợ thoát hơi.
Lịch tiêm: mũi 1 vaccine 5 trong 1 (hoặc 6 trong 1), bại liệt uống/tiêm, có thể thêm phế cầu 13 dịch vụ.
Bú mẹ hoàn toàn theo nhu cầu, hạn chế dùng núm vú giả.
Khuyến khích cho bé nằm sấp vài phút mỗi ngày để tập cổ – lưng.
Nên đổi tư thế ngủ, tránh méo đầu.
Dùng kem dưỡng ẩm khi da khô sần.
Tháng 3 - Bắt đầu nhận thức rõ
Bé giữ đầu vững hơn khi nằm sấp.
Tiêm mũi 2 vaccine 5 trong 1, bại liệt, phế cầu 13 (dịch vụ nếu có).
Ngủ 4-6 giấc/ngày, bú khoảng 6 cữ.
Tập lật, nói chuyện với bé bằng âm đơn giản.
Tháng 4- Bé lật nhiều
Cẩn thận khi để bé trên giường, dễ té.
Tiêm mũi 3 vaccine 5 trong 1, bại liệt, phế cầu 13.
Không kéo tay cho bé đứng sớm (hại cột sống, khớp háng).
Giữ da thoáng, dưỡng ẩm để phòng rôm sảy, hăm.
Tháng 5 - Mọc răng
Nhiều bé mọc chiếc răng sữa đầu tiên.
Vệ sinh nướu/răng bằng gạc sạch hoặc bàn chải mềm có fluor.
Bổ sung đầy đủ dưỡng chất trong khẩu phần của mẹ nuôi con bú, đặc biệt là đạm và sắt.
Bé chảy nhiều nước dãi → lau khô, tránh hăm quanh miệng.
Tháng 6 - Bắt đầu ăn dặm
Bắt đầu ăn dặm khi đủ 6 tháng, theo nguyên tắc: ít → nhiều, loãng → đặc, đơn giản → đa dạng.
Có thể bắt đầu với bột gạo tăng cường sắt, sau đó thêm rau củ, thịt cá.
Dưới 1 tuổi: vẫn cần ít nhất 600ml sữa mẹ hoặc sữa công thức mỗi ngày. Không dùng sữa bò tươi thay thế.
Tháng 7 - Bé tập ngồi
Nhiều bé có thể tự ngồi trong thời gian ngắn.
Tiêm mũi 2 vaccine bại liệt.
Cho bé xem tranh, sách; hạn chế tiếp xúc với thiết bị điện tử.
Tháng 8 - Bé tập bò
Bò là nền tảng vận động, cần khuyến khích bé bò.
Lịch tiêm: viêm não Nhật Bản (mũi 1), sởi - quai bị - rubella.
Duy trì 600-800ml sữa/ngày.
Tháng 9 - Cai sữa đêm
Bé ăn dặm tốt hơn, có thể bỏ bú đêm.
Có thể tiêm não mô cầu AC (dịch vụ).
Tập thói quen chơi ú òa, soi gương, dọn đồ chơi.
Tháng 10 - Bắt đầu gọi ba mẹ
Bé có thể gọi “ba”, “mẹ”, học thêm từ mới.
Duy trì khoảng 600ml sữa/ngày kết hợp ăn dặm.
Tháng 11 - Bé tập đứng
Bé có thể tự đứng vài giây.
Tránh xe tập đi, thay bằng thảm/quây cũi để bé vịn đứng an toàn.
Bé dễ lo lắng khi xa mẹ, nên duy trì người chăm sóc chính ổn định.
Tháng 12 - Bé tập đi
Nhiều bé tự đi những bước đầu tiên.
Chọn giày tập đi chắc chắn, đế mềm.
Lịch tiêm: mũi 4 phế cầu 13 (dịch vụ), thủy đậu (dịch vụ).
Tập thói quen ngủ sớm, chuẩn bị cho bé đi nhà trẻ.
Những nguyên tắc vàng cha mẹ cần nhớ
Mỗi trẻ là một cá thể riêng, không nên so sánh.
Sai lầm có thể xảy ra, quan trọng là quan sát và điều chỉnh.
Tin vào bản năng của bố mẹ, nhưng luôn tham khảo khuyến cáo y khoa.
Thời gian bên con là vô giá, hãy tận hưởng từng giai đoạn 1000 ngày vàng bên con.
👉 Lời khuyên: Bố mẹ KHÔNG sai hay yếu kém khi thấy mệt mỏi vì chăm con. Quan trọng là đồng hành cùng bé bằng sự kiên nhẫn, yêu thương và kiến thức khoa học.
Nguồn