03/08/2025
Sỏi Hệ Tiết Niệu
Sỏi hệ tiết niệu là tình trạng sỏi hình thành trong đường tiết niệu, bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Các loại sỏi thường gặp bao gồm sỏi canxi oxalat, canxi phosphate, sỏi urat (axit uric), sỏi cystine và sỏi nhiễm trùng (struvite). Sỏi có thể gây ra các triệu chứng như đau, buồn nôn, tiểu máu, ớn lạnh và sốt do nhiễm trùng.
1. Cấu Tạo Giải Phẫu
Hệ tiết niệu bao gồm các cơ quan sau: (1) Thận; (2) Niệu Quản; (3) Bàng Quang; (4) Niệu Đạo. Sỏi hệ tiết niệu có thể hình thành ở bất kỳ các cơ quan nào của hệ tiết niệu kể trên.
2. Nguyên Nhân:
• Lượng Nước Tiểu Ít:
Khi lượng nước tiểu ít, các chất khoáng như canxi, oxalat và axit uric trong nước tiểu có thể kết tủa và tạo thành sỏi.
• Nồng Độ Chất Khoáng Cao:
Nồng độ các chất khoáng trong nước tiểu tăng cao cũng là một yếu tố nguy cơ.
• Nhiễm Trùng Tiết Niệu:
Nhiễm trùng tiết niệu có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi, đặc biệt là sỏi struvite (sỏi nhiễm trùng).
• Yếu Tố Di Truyền:
Một số người có yếu tố di truyền có thể tăng nguy cơ mắc bệnh sỏi tiết niệu.
• Dị Dạng Đường Tiết Niệu:
Các dị dạng đường tiết niệu có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi.
3. Triệu Chứng:
• Đau: Đau quặn thận, đau ở vùng hông, lưng và bụng dưới.
• Buồn nôn và nôn: Do cơn đau hoặc do sỏi gây tắc nghẽn.
• Tiểu máu: Do sỏi cọ xát vào đường tiết niệu.
• Ớn lạnh và sốt: Do nhiễm trùng.
• Tiểu buốt, tiểu rắt: Do sỏi kích thích đường tiết niệu.
4. Thăm Khám Lâm Sàng
Bác sĩ sẽ gặp trong nhiều tình huống với các biến số khác nhau. Bạn có thể sẽ gặp bệnh nhân ở khu khám bệnh-điều trị ngoại trú, tại khu cấp cứu ban đầu và tại các chuyên khoa khác nhau.
5. Thăm Khám Cận Lâm Sàng
Tùy thuộc mức độ diễn tiến của bệnh, nguyên nhân gây bệnh, biện pháp điều trị, tiên lượng điều trị và tiên lượng các biến chứng của bệnh mà Bác Sĩ sẽ đưa ra các phương án hỗ trợ khác nhau như sau:
Xét Nghiệm
Đo Điện Tim
Siêu Âm Bụng Tổng Quát
Chụp Xq
CT
MRI
Nội Soi Hệ Niệu
…
6. Phân Loại Sỏi Theo Thành Phần Hóa Học:
• Sỏi canxi: Thường gặp nhất, chiếm 80-90%, bao gồm sỏi canxi oxalat và canxi phosphate.
• Sỏi nhiễm trùng (struvite): Do nhiễm trùng niệu lâu ngày, có thể hình thành sỏi san hô.
• Sỏi urat: Do tăng axit uric máu.
• Sỏi cystine: Hiếm gặp, do rối loạn chuyển hóa cystine.
7. Điều Trị:
• Điều Trị Nội Khoa:
Sử dụng thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ, thuốc kháng sinh (nếu có nhiễm trùng) và các loại thuốc làm tan sỏi.
• Tán Sỏi Ngoài Cơ Thể (ESWL):
Sử dụng sóng xung kích để phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ, sau đó cơ thể sẽ đào thải ra ngoài.
• Nội Soi Niệu Quản:
Lấy sỏi ra ngoài bằng ống nội soi đưa vào niệu quản.
• Phẫu Thuật:
Trong một số trường hợp sỏi lớn, phức tạp, có thể cần phẫu thuật để loại bỏ sỏi.
8. Phòng Ngừa:
• Uống Đủ Nước:
Uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày để duy trì lượng nước tiểu đủ, giúp ngăn ngừa sự kết tủa của các chất khoáng.
• Hạn Chế Thực Phẩm Giàu Oxalat (Không nên kiêng ăn tuyệt đối đâu ạ)
Một số loại thực phẩm như rau bina, đậu bắp, cần tây, sữa đậu nành, dâu tây có thể làm tăng lượng oxalat trong nước tiểu.
• Kiểm Soát Các Bệnh Lý Nền:
Nếu có các bệnh lý như cường tuyến cận giáp, nhiễm trùng tiết niệu, cần được điều trị kịp thời.
• Khám sức khỏe định kỳ:
Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về sỏi tiết niệu.
9. Lưu ý: Không nên tự ý điều trị bệnh. Hãy tới cơ sở y tế để được các Bác Sĩ Thăm khám và hỗ trợ cho bạn tốt nhất
Chúc mọi người thật nhiều sức khỏe nhé ạ!
(Hình ảnh và tư liệu được tổng hợp bởi )
