20/09/2025
NÍN, NÍN NGAY, KHÓC CÁI GÌ MÀ KHÓC!
Bạn có từng vô tình làm vậy với các con của mình không?
Tôi chứng kiến cảnh này khá thường xuyên ở cổng trường khi đi đón con.
Sau 1 giờ làm việc với một người phụ nữ U40 bị trầm cảm, rối loạn lo âu nặng đã từng điều trị ở TPHCM 7 năm, bạn ấy nói rằng không thích những giọt nước mắt bởi vì bạn ấy thấy nó vô nghĩa, thậm chí còn mang lại phiền phức.
Tôi lại tìm thêm những nghiên cứu khoa học về việc khóc tác động như thế nào đến tâm sinh lý con người. Đây là một phản ứng kì diệu mà tạo hóa chỉ dành riêng cho thế giới loài người. Mọi người cùng đọc nhé, và câu trả lời cho tình huống của người phụ nữ ấy nằm ở cuối bài, qua câu chuyện của bạn ấy, các ba mẹ sẽ rút ra được vài kinh nghiệm nhỏ nào đó trong quá trình nuôi dạy con của mình nhé.
KHÓC ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỨC KHỎE TÂM LÝ
1. Giảm Lo Âu Và Trầm Cảm:
- Một số nghiên cứu cho thấy những người kìm nén cảm xúc và không khóc có nguy cơ mắc trầm cảm cao hơn.
- Bylsma et al. (2011) tìm thấy rằng những người trầm cảm có xu hướng khóc ít hơn, có thể do khả năng trải nghiệm cảm xúc bị suy giảm.
⇒ Ý nghĩa: Khóc có thể giúp phòng ngừa rối loạn tâm lý bằng cách giải phóng cảm xúc bị dồn nén.
2. Cải Thiện Chất Lượng Giấc Ngủ:
- Khóc giúp cơ thể thư giãn, giảm căng thẳng và tạo điều kiện thuận lợi cho giấc ngủ.
- Một nghiên cứu từ Vingerhoets (2013) chỉ ra rằng trẻ sơ sinh sau khi khóc có xu hướng ngủ ngon hơn do tác động của hệ thần kinh đối giao cảm.
⇒ Ý nghĩa: Khóc có thể giúp cải thiện giấc ngủ bằng cách giúp cơ thể chuyển sang trạng thái thư giãn.
3. Tăng Sự Gắn Kết Xã Hội
- Khi một người khóc trước mặt người khác, họ có thể nhận được sự hỗ trợ tinh thần, giúp giảm cô đơn.
- Hendriks et al. (2008) chỉ ra rằng những người dễ khóc thường có mối quan hệ xã hội bền chặt hơn, do họ dễ tạo ra sự đồng cảm từ người khác.
⇒ Ý nghĩa: Khóc có thể giúp tăng cường kết nối xã hội, giúp con người cảm thấy ít cô đơn hơn.
TÁC CỦA VIỆC KHÓC ĐỐI VỚI SINH LÝ CÁC HỆ CƠ QUAN TRÊN CƠ THỂ
Khóc không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn có những thay đổi sinh lý rõ rệt.
1. Ảnh Hưởng Lên Hệ Tim Mạch:
- Khi khóc, nhịp tim và huyết áp có thể tăng nhẹ, sau đó giảm xuống khi cơ thể bắt đầu thư giãn.
- Điều này giúp cơ thể chuyển từ trạng thái căng thẳng sang trạng thái phục hồi.
2. Ảnh Hưởng Lên Hệ Hô Hấp:
- Khi khóc, nhịp thở trở nên không đều (khóc nấc – sobbing).
- Sau khi khóc, cơ thể thường thở sâu hơn, giúp tăng cường trao đổi oxy và giảm căng thẳng.
3. Ảnh Hưởng Lên Hệ Miễn Dịch:
- Một số nghiên cứu cho thấy khóc có thể kích thích hệ miễn dịch bằng cách giảm viêm và tăng cường phản ứng miễn dịch.
- Khóc giúp cơ thể loại bỏ các chất gây căng thẳng như adrenocorticotropic hormone (ACTH), từ đó giúp giảm viêm và tăng cường sức khỏe tổng thể.
Như vậy khóc có thể đóng vai trò như một cơ chế tự bảo vệ, giúp cơ thể điều chỉnh lại trạng thái sinh lý khi bị stress quá mức.
Vậy tại sao lại có nhiều người kìm nén việc khóc và chối bỏ cảm xúc của bản thân?
Bởi vì họ từng bị cấm đoán, đánh giá, chê bai, hạ thấp khi khóc trước mặt người khác, vì vậy họ sẽ sinh ra cảm giác xấu hổ khi khóc. Bạn có từng làm vậy với các con không? Đặc biệt là các bé trai.
Dưới đây là thuyết trải nghiệm cảm xúc (Affective Experience Theory)
- Cảm giác sau khi khóc có thể phụ thuộc vào ngữ cảnh và phản ứng của những người xung quanh (cha mẹ, thầy cô, bạn bè)
- Một nghiên cứu của Rottenberg, Bylsma & Vingerhoets (2008) chỉ ra rằng nếu một người khóc và nhận được sự hỗ trợ từ người khác, họ sẽ cảm thấy tốt hơn. Nhưng nếu bị bỏ mặc hoặc bị chỉ trích, họ có thể cảm thấy tệ hơn.
- Điều này giải thích tại sao khóc không phải lúc nào cũng mang lại cảm giác nhẹ nhõm, mà còn phụ thuộc vào sự tương tác xã hội.
Hãy tạo một môi trường thật sự an toàn, tôn trọng đối với các con các bạn nhé. Và đâu đó bạn cũng hãy tôn trọng và thể hiện cảm xúc của chính bản thân mình để có được những lợi ích kể trên cho sức khỏe thể chất và tinh thần của bản thân nhé!
Nếu bạn cần được hướng dẫn cụ thể hơn, hãy nhắn tin cho bác sĩ Chung để nhận được sự tư vấn chuyên sâu nhé!
Bác sĩ Chung.
