
17/05/2025
Thấy bệnh ở gan, biết gan truyền sang tỳ, cần phải bổ tỳ trước
"Thấy bệnh ở gan, biết gan truyền sang tỳ, cần phải bổ tỳ trước", tại sao phải bổ tỳ? Bởi vì sau khi bổ tỳ, thổ có thể khắc thủy, bổ tỳ có thể ức chế thận thủy; thận thủy suy yếu, không bốc lên tưới nhuận tâm hỏa, thì tâm hỏa vượng thịnh; tâm hỏa vượng thịnh, thì hỏa khắc kim, phế kim sẽ bị khắc chế, phế kim bị khắc chế, thì kim không khắc được mộc; kim không khắc được mộc, thì can mộc tự nhiên điều đạt. Thông qua bổ tỳ để điều trị can hư, đây chính là mục đích thực sự của việc bổ tỳ. Bệnh nhân can hư cần dùng phương pháp này, can thực thì không thể dùng phương pháp này!
Bổ tỳ có thể tăng cường quá trình chuyển hóa thủy dịch, dẫn đến thận âm hư, thận âm hư thì không thể mượn can khí bốc lên tưới nhuận tâm hỏa, tâm hỏa tự nhiên kháng thịnh, tâm hỏa kháng thịnh thì phế khí bị hao tổn (tâm hỏa mượn phế khí liễm giáng thì hao tổn phế khí), phế khí bị hao tổn thì thế kim khắc mộc suy yếu, tình trạng can hư sẽ được cải thiện.
Nếu dùng (+) để biểu thị năng lượng của tạng phủ tăng cường, dùng (-) để biểu thị năng lượng của tạng phủ suy yếu, thì quá trình truyền biến trên có thể được mô tả là: Tỳ (+) → Thận (-) → Tâm (+) → Kim (-) → Mộc ↑.
Từ những điều trên có thể thấy, đối với việc điều trị can hư, nên bổ tỳ, bổ tâm, bổ can, làm cho năng lượng của ba tạng này tăng lên, như vậy có thể đạt được mục đích điều trị. Chúng ta hãy xem "Phàm bệnh ở can, bổ thì dùng vị chua, trợ thì dùng vị đắng cháy, ích thì dùng thuốc vị ngọt để điều hòa. Chua vào gan, đắng cháy vào tâm, ngọt vào tỳ", sẽ hiểu rõ duyên do và phép tắc lập phương của Trọng Cảnh.
Can hư thì điều trị như vậy, vậy tâm hư, tỳ hư, thận hư, phế hư thì sao? Tâm hư thì bổ phế.
"Kinh viết: 'Hư thì bổ, thực thì tả, bổ chỗ thiếu, bớt chỗ thừa.' Là ý đó vậy, các tạng khác cứ theo đó mà làm." Từ đó suy luận, kê đơn bốc thuốc, thì có thể lấy cái đơn giản để điều khiển cái phức tạp. Chứng hư thì như vậy, chứng thực thì ngược lại, như việc điều trị can thực chứng thì tả tỳ, bởi vì tỳ yếu thì thận thủy vượng, thủy vượng thì tâm hỏa suy, hỏa suy thì kim khí thịnh, kim khí thịnh thì có thể chế ước mộc vượng, tức là: Tỳ (-) → Thận (+) → Tâm (-) → Kim (+) → Mộc ↓.
Nói đến đây, việc nhận thức về các bệnh nội thương của ngũ tạng sẽ trở nên tương đối rõ
Phòng khám và điều trị YHCT BUÔN ALEA
6/8a Tuệ Tĩnh p Ea Tam tp Buôn Ma Thuột t Đắk Lắk
Lh : 02623.622.622