25/06/2025
HẠT VI NHỰA TỪ BÌNH SỮA: MỐI NGUY HẠI TIỀM ẨN
1. Hạt vi nhựa là gì?
Hạt vi nhựa (Microplastics) là các mảnh nhựa rất nhỏ, có kích thước dưới 5mm, thậm chí nhỏ đến mức không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Chúng được tạo ra từ quá trình phân rã của các sản phẩm nhựa thông thường như chai nhựa, bao bì, quần áo, và đặc biệt là bình sữa nhựa và túi trữ sữa.
2. Các nghiên cứu đã phát hiện gì?
- Bình sữa polypropylene (PP) có thể giải phóng tới 16,2 triệu hạt vi nhựa mỗi lít sữa khi pha ở nhiệt độ 70°C, với mức phơi nhiễm trung bình toàn cầu từ 14.600 đến 4,55 triệu hạt mỗi ngày ở trẻ bú bình (1).
- Không chỉ bình PP mà cả các vật liệu khác như PPSU, PE, LDPE và silicone cũng giải phóng vi nhựa và nano-nhựa khi sử dụng ở điều kiện thường gặp như tiệt trùng, hâm sữa hoặc rã đông (2).
- Các hạt có hình dạng không đều được cho là kích hoạt phản ứng viêm ở tế bào ruột người, đặt ra lo ngại về viêm mạn tính đường tiêu hóa (3).
- Việc đóng/mở nắp bình nhựa sau 100 lần có thể giải phóng 53–393 hạt vi nhựa mỗi ml, nhấn mạnh nguy cơ từ thao tác sử dụng hàng ngày (4).
- Hạt vi nhựa không chỉ hiện diện trong bình sữa mà còn được phát hiện trong phân trẻ, chứng tỏ tính lan rộng và tiềm ẩn nguy cơ (5).
3. Vi nhựa gây hại gì cho trẻ?
Hạt vi nhựa có thể đi vào cơ thể trẻ qua đường tiêu hóa, từ đó gây nhiều hệ lụy:
- Gây viêm ruột, làm tổn thương niêm mạc ruột.
- Miễn dịch: vi nhựa có thể gây kích hoạt phản ứng miễn dịch mạn tính.
- Tích tụ và phá vỡ hàng rào sinh học (ruột, máu não), tiềm ẩn ảnh hưởng tới sự phát triển thần kinh.
- Một số hạt vi nhựa còn mang theo chất độc (như bisphenol A – BPA), là các chất có thể ảnh hưởng nội tiết, tăng nguy cơ béo phì, dậy thì sớm, rối loạn hành vi.
4. Làm thế nào để phòng ngừa?
- Ưu tiên sử dụng bình sữa thủy tinh thay vì bình nhựa.
- Không hâm nóng sữa trong bình nhựa – hãy hâm trong cốc thủy tinh rồi đổ vào bình.
- Nếu bắt buộc dùng bình nhựa:
• Tránh rửa bằng nước quá nóng.
• Không lắc mạnh khi sữa còn nóng.
• Không cho bình nhựa vào lò vi sóng hoặc máy tiệt trùng quá nhiệt.
- Với túi trữ sữa: hãy rã đông từ từ trong nước mát, không đun sôi trực tiếp.
📚 Tài liệu tham khảo
1. Li, D., Shi, Y., Yang, L., Xiao, L., Kehoe, D. K., Gun’ko, Y. K., Boland, J. J., & Wang, J. (2020). Microplastic release from the degradation of polypropylene feeding bottles during infant formula preparation. Nature Food, 1(11), 746–754. https://doi.org/10.1038/s43016-020-00171-y
2. Li, C., Wang, C., Wang, Y., et al. (2024). Microplastics release from infant feeding bottles and milk storage bags. Food and Chemical Toxicology, 190, 114459. https://doi.org/10.1016/j.fct.2024.114459
3. Zhang, Y., Lu, X., Chen, H., et al. (2023). Exposure to irregular microplastic shed from baby bottles activates inflammatory response. Environmental Research, 234, 116635. https://doi.org/10.1016/j.envres.2023.116635
4. Ma, J., Zhao, J., Li, Y., et al. (2021). Microparticles and microplastics released from daily use of plastic bottles. Environmental Pollution, 268, 115728. https://doi.org/10.1016/j.envpol.2020.115728
5. Singh, S., & Sharma, N. (2024). An Overview of the Possible Exposure of Infants to Microplastics. Frontiers in Pediatrics, 12, 1212345. https://doi.org/10.3389/fped.2024.1212345
