30/11/2025
Biết đủ không có nghĩa là dừng lại
Có một hiểu lầm rất phổ biến rằng “biết đủ” là bằng lòng với thực tại, là chấp nhận an phận, không còn cố gắng tiến lên. Nhưng Santosha không dạy ta dừng lại, mà dạy ta bước đi với một tâm thế khác: nhẹ nhàng, tĩnh lặng và vững chãi hơn.
Người sống trong tinh thần Santosha vẫn nỗ lực mỗi ngày, nhưng họ không còn bị thôi thúc bởi sự sợ hãi hay thiếu thốn. Họ làm việc, học tập, rèn luyện, yêu thương không phải để lấp đầy một khoảng trống, mà để bày tỏ lòng biết ơn đối với sự sống đang tuôn chảy trong họ. Mọi hành động trở thành một nghi lễ thiêng liêng của sự hiện diện.
Hãy thử hình dung:
Một người leo núi có thể leo vì muốn chinh phục đỉnh cao, hoặc leo vì muốn cảm nhận từng nhịp bước, từng hơi thở, từng khung cảnh mở ra trước mắt.
Cả hai đều leo, nhưng chỉ người thứ hai mới thực sự đang sống trong từng giây phút của hành trình.
Đó chính là tinh thần của Santosha: nỗ lực không vì đích đến, mà vì niềm vui của sự trải nghiệm.
Trong Yoga cũng vậy. Khi ta cố gắng “phải đạt” một tư thế, tâm sẽ sinh căng thẳng. Khi ta không đạt được, ta thất vọng; khi đạt rồi, ta lại muốn nhiều hơn. Nhưng nếu ta tập trong sự biết đủ, hít vào, thở ra, cảm nhận từng giới hạn, trân trọng cơ thể trong trạng thái hiện tại thì dù tư thế ấy chưa hoàn hảo, ta vẫn đã ở trong trạng thái hoàn hảo của tâm.
Santosha không làm ta mất đi khát vọng, mà làm trong sạch khát vọng. Ta vẫn muốn phát triển, vẫn muốn cống hiến, vẫn ước mơ và vươn tới, nhưng tâm không còn bị trói bởi kết quả. Ta tiến về phía trước vì trái
“Biết đủ” không phải là hết ước mơ, mà là biết ơn cả khi ước mơ chưa thành hiện thực. Bởi ta hiểu rằng, hành trình trưởng thành không nằm ở nơi ta đến, mà ở cách ta bước đi. Cũng như hoa không vội nở, mặt trời không vội mọc, mọi thứ đều đến vào đúng thời điểm của nó.
Thực hành Santosha trong đời sống là học cách giữ tâm an giữa dòng chảy biến động. Là biết mỉm cười khi công việc chưa xong, khi kế hoạch chưa trọn, khi cuộc sống chưa như ý. Bởi ta hiểu, mỗi khoảnh khắc đều đang góp phần làm nên bức tranh lớn của cuộc đời mình.
Khi ta ngừng chống lại thực tại, năng lượng sáng tạo bắt đầu tuôn chảy. Khi ta thôi phán xét bản thân, ta thấy mình tự do hơn để học hỏi, để thử sai, để sống thật. Và chính trong sự “biết đủ” ấy, ta lại có sức mạnh để vươn lên một cách tự nhiên, không gượng ép.
Biết đủ không phải là dừng lại. Biết đủ là nghệ thuật tiến lên mà vẫn giữ được bình an. Là bước đi giữa cuộc đời với trái tim mở rộng, đôi mắt sáng trong và tâm hồn nhẹ như mây. Vì cuối cùng, hạnh phúc không nằm ở việc ta đi xa đến đâu, mà ở việc ta có thực sự hiện diện trên từng bước chân của chính mình hay không.