Psychologist Vietnam - Dịch Vụ Hỗ Trợ Sức Khoẻ Tinh Thần

Home
Vietnam
Da Nang
Psychologist Vietnam - Dịch Vụ Hỗ Trợ Sức Khoẻ Tinh Thần

Cung cấp dịch vụ tham vấn, trị liệu tâm lý cho trẻ em, thiếu niên, người lớn và chủ doanh nghiệp.
(2)

06/11/2025

🌺 NHỮNG TỔN THƯƠNG CHƯA KẾT THÚC CỦA TUỔI THƠ VÀ CÁCH CHÚNG HIỆN HỮU TRONG CÁC MỐI QUAN HỆ | The School Of Life

Một trong những nhận thức kỳ lạ nhất, có phần buồn bã nhưng vô cùng quan trọng mà ta có thể đạt được trong các mối quan hệ, đó là: dù không hề hay biết, dù chẳng có ý xấu nào, rất nhiều người vô thức mang theo những tổn thương chưa khép lại từ tuổi thơ và tái hiện chúng trong tình yêu.

Bên dưới những mối bận tâm thường ngày của tuổi trưởng thành, đằng sau lớp vỏ của lý trí và sự chín chắn, luôn có điều gì đó phức tạp hơn, và thường là tổn thương hơn, đang âm thầm diễn ra. Nếu ta muốn giữ cho tình yêu được bình yên và không lãng phí cuộc đời vào những mâu thuẫn vô nghĩa, ta cần hiểu rõ điều này và biết cách ứng phó.

Có một sự thật đáng buồn: một tỷ lệ lớn trong chúng ta, có thể lên đến một nửa hoặc thậm chí nhiều hơn, đã không có được một tuổi thơ như ta mong muốn. Có thể người cha trong gia đình quá yếu đuối, bạo lực, thờ ơ, tuyệt vọng, trầm cảm hoặc thiếu kiểm soát bản thân. Có thể người mẹ cũng không phải là hình mẫu lý tưởng: bà có thể tàn nhẫn, hằn học, u uất, thiên vị một đứa con khác, hoặc thậm chí ghen tị với chính con mình.

Chúng ta thường nghĩ rằng mình có thể bỏ qua những điều đó, nhất là khi còn trẻ. Đôi khi, trong một buổi hẹn hò đầu tiên, người bạn đời tương lai sẽ kể lại câu chuyện thời thơ ấu của họ bằng một nụ cười duyên dáng: "Bố tôi chẳng bao giờ ở nhà. Mẹ tôi rất tệ. Bố tôi nghiện rượu. Ai đó đã tự tử. Một trong hai người luôn chỉ trích tôi." Những câu chuyện ấy đầy chua xót, nhưng ẩn sau có thể là một lời thì thầm mong manh: "Xin hãy làm tốt hơn...". Và tại sao ta lại không thử, khi đối phương thật đáng yêu và có nụ cười dễ khiến ta xiêu lòng?

Nhưng nếu lúc đó có một thiên thần hộ mệnh bên cạnh, có lẽ họ sẽ nghiêng người và nghiêm túc nhắc ta: "Hãy thật cẩn thận." Bởi có một quy luật gần như chắc chắn trong tình yêu: những nỗi đau mà ai đó từng chịu đựng trong mối quan hệ với cha mẹ, sớm muộn gì cũng sẽ trút lên người bạn đời của họ. Nếu họ từng bị bỏ rơi, bạn cũng sẽ bị bỏ rơi. Nếu họ từng bị làm cho bấp bênh, bạn cũng sẽ luôn cảm thấy bất an. Nếu họ từng bị phán xét cay nghiệt, bạn cũng sẽ bị phán xét. Nếu họ không được ôm ấp, bạn cũng sẽ chẳng được âu yếm. Nếu họ lớn lên trong hoài nghi về giá trị của mình, bạn cũng sẽ nghi ngờ chính mình. Nếu họ chưa bao giờ biết mình đứng ở đâu trong lòng cha mẹ, bạn cũng sẽ chẳng biết mình có vị trí nào trong trái tim họ.

Tệ hơn nữa (nếu từng đó vẫn chưa đủ đáng sợ), bạn sẽ trở thành đối tượng tiếp nhận những thông điệp chưa bao giờ được gửi đi, những lời nhắn nhủ dành cho cha mẹ của họ, nhưng vì sợ hãi, thờ ơ, vô tâm, hoặc cái chết đã chia cắt, mà chưa một lần được thốt lên. Và những thông điệp ấy có thể thật nhức nhối: "Con ghét cha vì đã bỏ con lại..." "Con không thể tin được mẹ chưa bao giờ ở đó vì con..." "Biến đi, đồ phản bội..." "Đồ bỏ đi đã làm tan nát trái tim tôi..."

Nói cách khác, người bạn đời không chỉ đến với ta để yêu thương, mà đồng thời, trên một dòng chảy ngầm khác, họ còn đang cố gắng trừng phạt, giao tiếp và tái hiện một kịch bản đầy thất vọng với cha mẹ mình. Những người cha mẹ có thể không hoàn hảo, nhưng vẫn luôn là người họ yêu thương.

Phải rất, rất lâu sau, ta mới có thể nhận ra điều này đang diễn ra. Để chấp nhận nó, ta cần tin vào một khái niệm khó tin: rằng con người có những động cơ vô thức, rằng họ làm những điều họ không thực sự biết mình đang làm, rằng quá khứ vẫn tiếp diễn ngay trong hiện tại, dù ta không thể nhìn thấy hay chạm vào.

Vậy ta cần làm gì? Ta phải học cách suy nghĩ vượt ra khỏi những gì hiển hiện trước mắt. Ta phải tự nhủ: "Dù cuộc cãi vã này có vẻ như xoay quanh một chuyện cụ thể, nhưng có thể nó không thực sự là về điều đó." Ta cần đủ dũng cảm để gửi trả những thông điệp về đúng người đáng nhận chúng: "Dù đối phương đang nói với tôi bằng tất cả sự giận dữ, dù tôi rất muốn lắng nghe, nhưng đây không phải là điều dành cho tôi."
Lúc này, có thể ta đã kết hôn hai mươi năm, đã cùng nhau đi qua hàng giờ tranh cãi mà chưa bao giờ tháo gỡ được, với một người mà ta yêu, và điều lạ lùng hơn cả: họ cũng rất yêu ta.

Để bảo vệ sự lành mạnh của mối quan hệ, ta cần tự hỏi nhiều hơn trong những khoảnh khắc đau khổ: Vì sao họ cứ ngoại tình, nếu như vấn đề không phải ở tôi? Vì sao họ từ chối gần gũi, nếu không phải vì tôi? Vì sao họ luôn hoài nghi tình cảm của tôi, nếu vấn đề không nằm ở tôi? Vì sao họ dửng dưng, nếu không phải lỗi của tôi? Vì sao họ hạ thấp thành tựu của tôi, nếu không phải do tôi? Có thể, câu trả lời đơn giản hơn ta nghĩ rất nhiều.

Vậy ta nên làm gì tiếp theo? Hãy từ chối trở thành diễn viên trong vở kịch ấy. Hãy nói ra điều ta thực sự cảm nhận: "Tôi rất tiếc vì cha anh đã bỏ rơi anh, nhưng xin đừng bỏ rơi tôi. Tôi rất tiếc vì mẹ em đã biến mất, nhưng xin đừng biến mất khỏi cuộc đời tôi. Tôi rất tiếc vì anh chỉ được chú ý khi có mâu thuẫn, nhưng tôi không thích cãi vã. Tôi rất tiếc vì cha mẹ em đã đặt công việc lên trên tình cảm, nhưng tôi muốn một mối quan hệ gần gũi và chân thành. Tôi đau lòng khi biết anh đã từng bị tổn thương, nhưng xin đừng để nỗi đau ấy phá hủy chúng ta. Và trên tất cả: Tôi rất tiếc vì tuổi thơ anh còn dang dở, nhưng làm ơn, xin đừng trút nó lên tôi."

Nguồn: HOW THE UNFINISHED BUSINESS OF CHILDHOOD IS PLAYED OUT IN RELATIONSHIPS | The School Of Life

06/11/2025

🌷 3 LÝ DO KHIẾN TA MẮC KẸT TRONG VÒNG LẶP TỰ TRÁCH MÌNH

Hiểu được cách vận hành của tâm trí có thể giúp ta học cách tha thứ cho chính mình.

Thói quen thao thức giữa đêm, nhớ lại những khoảnh khắc xấu hổ nhất đời mình và ngập chìm trong cảm giác tội lỗi không chỉ là một “tật” tính cách. Với nhiều người, đó là một chiếc bẫy tâm lý thật sự, nơi họ không ngừng lặp đi lặp lại những suy nghĩ như: “Lẽ ra mày phải biết điều đó chứ.”

Một nghiên cứu năm 2022 đăng trên British Journal of Clinical Psychology chỉ ra rằng con người thường hay day dứt và lo lắng về những sai lầm trong quá khứ, những trải nghiệm tiêu cực, hay những tình huống xã hội khiến họ áy náy, và ban đêm là khoảng thời gian “nhạy cảm” nhất cho kiểu suy nghĩ này.

Nếu bạn thấy mình quen thuộc với điều đó, có lẽ nguyên nhân nằm ở chỗ tâm trí bạn đang ngụy trang sự “ám ảnh lặp lại” (rumination) thành “giải quyết vấn đề”. Bạn nghĩ rằng mình đang phân tích để rút kinh nghiệm, để tránh lặp lại lỗi lầm.

Nhưng thực ra, bạn chỉ đang đào sâu thêm cảm giác tội lỗi và trói chặt mình vào vòng xoáy cảm xúc cũ. Lâu dần, thói quen này bào mòn sự tự tin, làm rạn nứt các mối quan hệ, và quan trọng hơn hết, khiến bạn mất dần cảm giác về chính mình.

Một nghiên cứu năm 2025 đăng trên Self and Identity đã tìm hiểu vì sao nhiều người khó có thể tha thứ cho bản thân đến vậy, và tại sao họ dễ mắc kẹt trong sự tự kết án. Trong 80 người tham gia, có 41 người nói rằng họ không thể tha thứ cho bản thân sau khi cảm thấy mình thất bại, trong khi 39 người khác lại dễ dàng hơn. Các nhà nghiên cứu đã nhận diện được ba kiểu tư duy khiến con người dễ bị mắc kẹt trong tự trách.

🌷 1. Khi “dòng thời gian” trong bạn ngừng chảy

Một trong những khác biệt lớn nhất nằm ở trọng tâm thời gian. Những người không thể tha thứ cho bản thân thường trải nghiệm quá khứ như thể nó vẫn đang xảy ra ngay lúc này.

Họ tua đi tua lại lỗi lầm của mình với từng chi tiết sống động, tưởng tượng lại những gì “đáng lẽ ra phải làm khác đi”. Họ sống lại cảm giác cũ một cách nguyên vẹn, không buông được. Các nhà nghiên cứu gọi đó là “tư duy quá khứ như hiện tại” (past-as-present mindset).

Một người tham gia chia sẻ:

“Đó là một cảm xúc thô ráp. Cứ như chuyện mới xảy ra hôm qua, dù tôi đã chuyển con gái sang trường khác cách đây bốn năm rồi.”

Trái lại, nhóm người dễ tha thứ cho bản thân hơn lại có góc nhìn hướng về tương lai. Họ thừa nhận lỗi lầm, nhưng hướng sự chú ý đến việc mình có thể trưởng thành, thay đổi, và bước tiếp ra sao, thay vì bị xích lại với quá khứ.

Một người nói:

“Tôi cần phải tha thứ cho chính mình để ngừng đổ lỗi cho bản thân, để thôi ngoái nhìn quá khứ khi điều tôi cần là hướng tới tương lai.”

Khi tâm trí bạn bị giam cầm trong quá khứ, bạn sẽ khó thấy được cánh cửa của tương lai. Và khi cứ lặp lại những gì đã qua, bạn dễ tin rằng đó là phần không thể thay đổi của con người mình. Nhưng bạn không bị đóng băng trong khoảnh khắc đó. Chỉ khi hiện diện trong hiện tại, bạn mới có thể chọn khác đi, và chính những lựa chọn đó mới có thể mở ra thay đổi thật sự.

🌷 2. Khi bạn nghi ngờ năng lực của chính mình

Vượt qua lỗi lầm không chỉ phụ thuộc vào việc bạn nghĩ về thời gian ra sao, mà còn vào việc bạn có tin rằng mình có thể làm khác đi hay không.

Nghiên cứu năm 2025 cho thấy, những người khó tha thứ cho bản thân thường hoài nghi năng lực kiểm soát của chính họ, họ không tin mình đủ khả năng thay đổi tình huống hay ngăn chặn điều đó xảy ra lần nữa.

Tư duy “thiếu chủ động” này khiến họ cảm thấy bất lực, như thể bị trói tay trong chính đời mình. Càng nghĩ rằng mình không thể, họ càng lún sâu vào cảm giác tội lỗi.

Ngược lại, những người biết tha thứ cho mình lại có niềm tin rằng họ vẫn có quyền lựa chọn. Họ tin vào khả năng hành động, vào việc bản thân vẫn có thể ảnh hưởng đến kết quả cuộc sống. Và chính niềm tin này giúp họ bước tiếp.

Nếu bạn không còn cảm thấy mình làm chủ được, tâm trí bạn sẽ cứ bám vào lỗi lầm, nhìn quá khứ như lời tiên đoán cho tương lai. Vì thế, điều đầu tiên cần làm là xây dựng lại lòng tin với chính mình. Bạn có thể bắt đầu rất nhỏ thôi, giữ một lời hứa với bản thân, đến đúng giờ cho một cuộc hẹn, hay chỉ cần chọn một điều lành mạnh hơn hôm qua.

Những hành động nhỏ ấy là viên gạch đầu tiên để bạn lấy lại cảm giác chủ động và quyền năng trong cuộc sống.

🌷 3. Khi bạn đồng nhất sai lầm với con người mình

Phần nặng nề nhất của việc tự trách không nằm ở lỗi lầm, mà ở ý nghĩa bạn gán cho lỗi lầm đó.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, những người bị mắc kẹt trong tự kết án thường xem lỗi của mình là bằng chứng cho thấy con người họ có vấn đề. Họ không nhìn nhận hành vi sai lầm như một sự kiện đơn lẻ, mà xem nó là lời tuyên án rằng họ là kẻ xấu, yếu đuối hay không xứng đáng.

Một người kể lại:

“Tôi có một thói quen xấu hình thành nhiều năm rồi. Tôi đã cố bỏ nhiều lần mà không thành công. Đây là điều tôi lẽ ra có thể kiểm soát, vậy mà vẫn không làm được. Tôi không thể tha thứ cho bản thân, cả vì đã hình thành thói quen ấy, lẫn vì đã không thể từ bỏ nó. Nó làm tôi kiệt quệ, bực bội và phá nát lòng tự trọng.”

Nhưng những người có thể tha thứ cho chính mình lại làm được một điều khác: họ tách bạch hành động khỏi bản thân. Họ nhận trách nhiệm, nhưng không để lỗi lầm định nghĩa con người họ.
Tiến về phía trước đôi khi giống như một cuộc chiến đạo đức nội tâm, giữa việc muốn sửa sai và việc tự hành hạ mình vì đã sai. Nhưng nếu bạn hiểu rằng bạn không chỉ là lỗi lầm của mình, bạn sẽ bắt đầu nhìn thấy con đường ra khỏi vòng lặp tự trách.

Tha thứ cho bản thân không có nghĩa là chối bỏ lỗi lầm. Nó chỉ đơn giản là mở một cánh cửa, để bạn có thể sống tiếp, học được điều gì đó, và trở thành phiên bản dịu dàng, nhân hậu hơn của chính mình.

Source: Lia Bekyan / Unsplash

Tác giả: Mark Travers Ph.D.

Nguồn: 3 Reasons We Get Stuck in Self-Blame Cycles | Psychology today

06/11/2025

🌷 “TÔI BIẾT MÌNH MUỐN LÀM GÌ. NHƯNG SAO VẪN CHẲNG THỂ LÀM ĐƯỢC?”

Dưới đây là 9 nguyên nhân hàng đầu khiến ta không hành động.

🌷 NHỮNG ĐIỂM CHÍNH

Nhiều người mong muốn thay đổi cuộc sống, nhưng không biết bắt đầu từ đâu.

Họ có thể đang mắc kẹt trong phản ứng “đóng băng” hoặc không biết cách tìm kiếm sự hỗ trợ phù hợp.

Họ cũng có thể đang vật lộn với cảm xúc hoặc các vấn đề sức khỏe tinh thần.

Thật khó chịu khi ta khát khao thay đổi, nhưng lại không thể thực sự làm gì để thay đổi. Dưới đây là những lý do phổ biến nhất dẫn đến sự “bất động”, được rút ra từ nghiên cứu và kinh nghiệm lâm sàng của tôi khi làm việc với hàng ngàn bệnh nhân.

🌷 1. Bạn có đang mắc kẹt trong phản ứng “đóng băng”?

Giống như phản ứng “chiến hay chạy”, phản ứng “đóng băng” là một phản xạ vô thức trước cảm giác bị đe dọa, dù là mối nguy thể chất, xã hội hay tinh thần, do hệ thần kinh tự chủ điều khiển. Nhưng tác động hành vi của nó thì hoàn toàn khác biệt.

Phản ứng “chiến hay chạy” xuất phát từ việc hệ thần kinh giao cảm hoạt động quá mức, khiến ta tràn ngập cảm giác sợ hãi hoặc giận dữ, dẫn đến hành vi bỏ trốn hoặc tấn công. Nó giống như việc bạn nhấn mạnh chân ga trên hệ thần kinh của mình.
Ngược lại, phản ứng “đóng băng” xảy ra khi hệ thần kinh đối giao cảm bị kích hoạt quá mức, như thể bạn kéo phanh khẩn cấp. Biểu hiện thường thấy là khó nói, thậm chí không thể cử động, một hiện tượng được gọi là “bất động trương lực” (tonic immobility). Khi ở trong trạng thái này, bạn không chỉ cảm thấy mắc kẹt, mà thực sự đang bị kẹt.

🌷 2. Bạn có đang tìm kiếm sự hỗ trợ?

Sau khi tốt nghiệp đại học, tôi chuyển đến Washington D.C. và thuê một căn hộ gần Nhà thờ Quốc gia. Nhiều đêm, tôi đi thang máy lên mái nhà và nhìn ngắm tòa thánh đường tráng lệ ấy, sáng rực từ bên trong, đứng vững nhờ giàn giáo đồ sộ giúp hàng trăm người thợ tài hoa vươn cao từng chút một.

Khi ta bắt đầu một hành trình mới, tìm kiếm sự hỗ trợ không khiến ta yếu đuối mà cho thấy ta thực tế và biết mình cần gì.

🌷 3. Bạn có đang tìm đúng loại hỗ trợ?

Bạn sẽ không dùng muỗng trộn bột để đóng đinh, cũng chẳng cầm tô vít để đánh trứng. Tương tự, đừng tìm đến người bạn chuyên “ra tay xử lý” vấn đề khi điều bạn cần chỉ là một người biết lắng nghe.

Hãy xác định rõ bạn cần kiểu hỗ trợ nào, rồi tìm đúng người có thể mang lại điều đó.

Tự hỏi mình: Tôi đang cần...

a. Hỗ trợ thực tế – Giúp đỡ một công việc cụ thể.
b. Hỗ trợ cảm xúc – Sự khích lệ hoặc một bờ vai đồng cảm.
c. Hỗ trợ tri thức – Kiến thức chuyên môn, có thể từ một chuyên gia (kế toán, bác sĩ, nhà tâm lý, luật sư, người cố vấn, hoặc thậm chí là huấn luyện viên thú cưng) hay một người bạn có kinh nghiệm liên quan.
d. Phân tích và giải quyết vấn đề – Đây là lúc những “người sửa chữa” trong cuộc sống của bạn tỏa sáng.

🌷 4. Bạn có đang tận dụng hết “sức mạnh ý chí” của mình?

Giới hạn của ý chí hay sự tự kiểm soát không chỉ nằm ở tâm trí mà còn ở cả cơ thể. Nghiên cứu cho thấy một số hoạt động hoặc trạng thái tinh thần có thể làm giảm dopamine – chất dẫn truyền thần kinh gắn liền với ý chí, trong khi những hành động khác lại giúp tăng cường nó. Nếu bạn liên tục “rút” năng lượng mà không “nạp lại”, tài khoản ý chí của bạn có thể đã cạn kiệt.

🌷 5. Các bước từ “điểm hiện tại” đến “điểm mong muốn” có khiến bạn nản lòng không?

Thật tuyệt nếu có thể chơi guitar thành thạo hay tung ra cú giao bóng hoàn hảo trong quần vợt. Khi đã đạt đến một ngưỡng kỹ năng nhất định, niềm vui khi thực hành sẽ trở thành ngọn gió đẩy con thuyền bạn đi xa hơn.

Nhưng con đường để chạm đến ngưỡng ấy lại đầy chông g*i, những nốt đàn chát chúa, những cú đánh lỗi liên tiếp. Nếu bạn thiếu kiên nhẫn với cảm giác khó chịu, bạn sẽ dễ dàng bỏ cuộc. Hãy tập quen với sự không thoải mái, bởi chính điều đó sẽ giúp bạn nâng cao ngưỡng chịu đựng và gặt hái những phần thưởng xứng đáng sau này.

🌷 6. Cảm xúc có đang chi phối bạn?

Có thể tối qua bạn đã thật lòng định nói “không” với ly rượu hay bát kem, nhưng rồi sếp nổi cơn thịnh nộ, con bạn gào khóc không dứt, và mọi ý định tốt đẹp bỗng bay biến.

Hãy trách sinh học, không phải bản thân. Khi bị dồn ép bởi căng thẳng, lo âu hoặc giận dữ, hệ viền (limbic system) của não sẽ chiếm quyền điều khiển, bơm cortisol và adrenaline vào máu, đồng thời ức chế vỏ não trước trán (PFC) – vùng kiểm soát xung động, ý thức bản thân, khả năng lập kế hoạch và giải quyết vấn đề.

Hệ viền rất hữu ích khi bạn cần nhảy tránh một chiếc xe đang lao tới, nhưng lại vô dụng khi phải đối mặt với một người sếp độc hại. Tin tốt là: bạn không bị mắc kẹt mãi. Bằng cách nhận diện và điều chỉnh cảm xúc, bạn có thể kiểm soát hệ viền tốt hơn, và từ đó, lấy lại quyền điều khiển của vùng PFC – “tháp chỉ huy” của tâm trí.

🌷 7. Bạn có muốn thay đổi nhưng đồng thời lại không muốn?

Hầu như mọi sự thay đổi đều có mặt được và mất. Một chức vụ cao hơn, lương tăng, nghe hấp dẫn đấy! Nhưng nếu phải làm việc nhiều gấp đôi thì sao? Tìm được người bạn đời lý tưởng, tuyệt vời! Nhưng bạn có sẵn sàng bước vào biển hẹn hò đầy mệt mỏi không?

Nếu mong muốn thay đổi của bạn không đủ mạnh để vượt qua nỗi ngại ngần, bạn sẽ mãi lưỡng lự. Trạng thái này có tên gọi: mâu thuẫn nội tâm, và nó là kẻ thù thầm lặng của mọi hành động.

🌷 8. Bạn có đang là nạn nhân của “sự chuyên quyền của chữ phải”?

Động lực của bạn có thực sự bắt nguồn từ giá trị cốt lõi bên trong, hay chỉ là tiếng vọng của kỳ vọng người khác?

Chúng ta đều bị ảnh hưởng bởi cha mẹ, bạn bè, đồng nghiệp, bởi mạng xã hội, và thậm chí cả văn hóa chung quanh. Điều đó không sai, trừ khi những ảnh hưởng ấy đi ngược lại mong muốn sâu xa nhất của bạn.

Hãy tự hỏi: bạn đang làm điều gì đó vì “tôi phải” hay vì “tôi muốn”?

🌷 9. Có phải vấn đề sức khỏe tinh thần đang giữ bạn lại?

Tôi thấy nhói lòng khi nghe những bệnh nhân trầm cảm tự trách mình là kẻ lười biếng. Thực ra, mất động lực và giảm niềm vui sống chính là triệu chứng cốt lõi của trầm cảm. Khi bạn nhầm lẫn giữa trầm cảm và lười biếng, bạn chỉ khiến cái nhìn tiêu cực về bản thân thêm sâu sắc.

Những vấn đề tâm lý khác cũng có thể cản trở nỗ lực thay đổi, và đôi khi không thể tự cải thiện nếu không được hỗ trợ. Nếu bạn nghi ngờ nguyên nhân nằm ở đây, hãy tìm đến nhà trị liệu hoặc bác sĩ chuyên khoa.

🌷 Tổng kết

Biết mình muốn làm gì không đồng nghĩa với việc có thể làm được. Nếu bạn liên tục trì hoãn hoặc mãi không tiến triển, hãy tạm dừng đủ lâu để xác định và thấu hiểu nguyên nhântrước khi bắt đầu sửa chữa. Bởi đôi khi, điều ta cần thay đổi không phải là mục tiêu, mà là những trở ngại bên trong đang ngăn ta tiến về phía trước.

Source: Taiyou / Unsplash

Nguồn: “I Know What I Want to Do. Why Can’t I Do It?” | Psychology Today

Tác giả: Valerie Hoover Ph.D.

05/11/2025

🌺 TÂM LÝ HỌC VỀ “NGƯỜI ĐÃ VUỘT MẤT”

Vì sao ta chẳng thể dứt khỏi những người từng rời đi, và nỗi khao khát ấy nói gì về chính ta.

🌺 NHỮNG ĐIỂM CHÍNH

- Những mối quan hệ chưa trọn vẹn hay chưa khép lại thường ở mãi trong tâm trí, khiến ta day dứt với câu hỏi “giá mà”.

- Khi hoài niệm và ký ức bị bóp méo bởi cảm xúc, “người đã vuột mất” bỗng trở nên hoàn hảo.

- Lý tưởng hóa quá khứ khiến ta mắc kẹt; chỉ khi nhìn rõ sự thật, ta mới có thể bước tiếp.

Có ai khiến ta day dứt hơn “người đã vuột mất” không?
Bạn biết đấy, người cũ ấy, người khiến bạn lặng thinh tự hỏi “nếu như…”

Người sẽ bất ngờ hiện lên trong tâm trí khi bạn nghe một bản nhạc xưa, thấy tên họ đâu đó, hay khi bạn uống vài ly, thả mình trong nỗi buồn âm ỉ.

Thật lòng mà nói, hầu như ai trong chúng ta cũng có một góc mềm cho cuộc sống mà ta chưa từng sống, cái cảm giác nhói lên của “suýt nữa thôi”.

Ta khao khát phiên bản cuộc đời nơi mình đã dũng cảm hơn. Tập thể và cá nhân, tất cả chúng ta đều bị ám ảnh bởi những người và những cuộc đời đã trôi tuột khỏi tay.

Từ Gatsby cho đến ca khúc Someone Like You của Adele hay Get Him Back! của Olivia Rodrigo, con người vẫn mãi say đắm với ý tưởng về những người ta không thể cùng đi đến cuối.

Có điều gì đó rất lãng mạn trong chữ “giá mà”, nhất là khi nó gắn với người mà ta từng tin là “một nửa của mình”. Mọi cuộc tâm sự khuya khoắt, mọi bản nhạc, mọi lần tự dỗ lòng bằng món ăn ưa thích, cuối cùng cũng quay về cùng một câu hỏi: Liệu ta đã sinh ra để bên nhau và ta làm hỏng nó, hay chỉ là thời điểm sai, hay đơn giản là mọi thứ vốn chẳng như ta tưởng?

Hóa ra, có lý do tâm lý học cho việc “người đã vuột mất” cứ mãi ám lấy ta.

🌺 Vì sao ta cứ mắc kẹt trong quá khứ?

Các nghiên cứu cho thấy, những người cảm thấy thiếu thỏa mãn trong đời sống tình cảm hiện tại và có xu hướng dễ gắn bó về mặt cảm xúc thường dễ hoài niệm về người cũ. Không phải vì người ấy là “định mệnh”, mà bởi vì lý tưởng hóa quá khứ dễ hơn là mở lòng với hiện tại. Nhớ một người đã rời đi bao giờ cũng an toàn hơn việc đối diện với sự mong manh của tình yêu ngay trước mắt.

Khi hiện tại không như ý và tâm trí vốn khao khát gần gũi, não bộ bắt đầu lang thang đến vùng “đáng lẽ ra”.

Nghiên cứu cũng chỉ ra, con người thường hối tiếc nhiều hơn khi họ không biết kết cục của lựa chọn khác sẽ ra sao. Nếu con đường bạn không chọn vẫn mịt mờ, không có hồi kết, không có lời chia tay trọn vẹn, thì não bạn sẽ tự mặc định rằng nó “hoàn hảo”.

Một phần của nỗi đau nằm ở chỗ: bạn chưa bao giờ biết điều gì có thể đã xảy ra. Và chính cái “có thể” ấy là thứ bạn chẳng thể buông.

Não bộ ghét sự mơ hồ đến mức tự bịa ra phần còn thiếu, lấp đầy bằng tưởng tượng.

Cộng thêm “hiệu ứng Zeigarnik” – khuynh hướng nhớ rõ những điều dang dở hơn những điều đã hoàn thành, nếu một mối quan hệ kết thúc đột ngột hoặc thiếu khép lại, bộ não sẽ cứ bám víu, tua đi tua lại từng khoảnh khắc.

🌺 Càng chưa dứt, càng khó buông.

Não bạn hóa thành biên kịch quá liều cà phê, viết ra những đoạn kết thay thế: người ấy nhận ra lỗi lầm, đội mưa đến trước cửa nhà bạn, thề sẽ yêu và cùng bạn hàn gắn mọi điều đã vỡ. (Tiết lộ nhỏ: điều đó thường không xảy ra đâu.)

Chưa hết, con người còn có xu hướng tô hồng quá khứ, quên đi mâu thuẫn và lỗi lầm, chỉ giữ lại những điều đẹp nhất. Nhờ “hiệu ứng phai mờ cảm xúc tiêu cực”, nỗi buồn nhạt nhanh hơn dư vị ngọt ngào.

Nói cách khác, ký ức của ta không phải đoạn phim trung thực. Nó là câu chuyện mà não ta viết lại mỗi khi nhớ về.

Bạn nhớ đêm hè tuyệt đẹp ấy, tiếng cười của người ấy, sự đồng điệu dễ dàng đến lạ. Nhưng thật ra, điều bạn nhớ là cảm xúc, không phải toàn cảnh của mối quan hệ.

Não đang lừa bạn tin rằng mọi thứ từng tốt đẹp hơn rất nhiều, khiến “người đã vuột mất” trở nên hoàn hảo hơn cả thực tế.

Sự thật phũ phàng là: bạn không còn yêu họ nữa. Bạn chỉ đang yêu bản phim ngắn mà trí nhớ liên tục chiếu lại, một phiên bản được cắt gọt bỏ hết những phần không vừa lòng.

Tình yêu mãnh liệt từng gắn liền với hoạt động của dopamine và oxytocin trong não, khiến những mối tình cũ đôi khi mang vẻ “thiêng liêng” hơn thực chất.

🌺 Có hại hay có ích?

Một nghiên cứu cho thấy, những người giữ lại kỷ vật của người cũ, ảnh, tin nhắn, kỷ niệm trên mạng xã hội, thường khó hồi phục hơn sau chia tay.

Khi ta chưa xử lý trọn vẹn tổn thương cảm xúc, điều đó không chỉ cản trở quá trình chữa lành mà còn khiến ta khó mở lòng với người mới. Cái “hành lý” chưa xếp gọn ấy không ở lại quá khứ; nó theo ta đi khắp nơi.

🌺 Làm sao để buông “người đã vuột mất”

Nếu bạn đã mỏi mệt vì bị quá khứ đeo bám, hãy thử những gợi ý sau, tất cả đều dựa trên nghiên cứu tâm lý:

1. Thách thức ảo tưởng: Nhắc mình rằng bạn đang lý tưởng hóa họ. Viết ra những khuyết điểm thật và lý do vì sao mọi thứ không thể tiếp tục.

2. Khép lại vòng lặp: Dù không thể có “lời chia tay cuối”, hãy tạo sự khép lại cho riêng mình. Viết một bức thư (không gửi) hoặc tưởng tượng cuộc đối thoại nơi bạn nói hết những điều chưa nói.

3. Đổi khung nhìn: Đừng coi đó là mất mát bi thương, mà là một bài học, một bậc thang để bạn trưởng thành hơn.

4. Sống trong hiện tại: Hướng về những gì đang có, thay vì mãi nhìn lại. Nỗi hoài niệm chỉ sinh sôi khi ta bất mãn với hiện tại, nên hãy gieo những điều ý nghĩa ngay bây giờ.

Việc lý tưởng hóa quá khứ có thể khiến ta say mê, nhưng sự thật là: nếu họ thật sự là “người duy nhất”, họ đã không rời đi. Đôi khi, có người đến chỉ để dạy ta một điều. Buông bỏ ảo tưởng ấy, bạn mới có khoảng trống để đón nhận những kết nối thật và bền lâu.

Vậy nên, lần tới khi bạn lại dạo bước trên con đường ký ức, hãy nhớ rằng họ không thật sự đang ám bạn, mà chính bạn đang giữ họ sống lại trong đầu, như một bản phim cũ không ai yêu cầu làm lại. Đã đến lúc hủy suất chiếu và tiếp tục sống phần đời của chính mình.

Tác giả: Alicia M. Walker Ph.D.

Photo: Mark Nazh / Shutterstock

Nguồn: The Psychology of "The One Who Got Away” | Psychology Today

05/11/2025

🍀 LỜI HỨA VỀ MỘT CUỘC ĐỜI KHÔNG TÌ VẾT | The School Of Life

Có rất ít khát vọng nào hấp dẫn và tự nhiên hơn ước muốn được sống một cuộc đời trọn vẹn, không tì vết, một cuộc đời không luyến tiếc, không đổ vỡ, không đau lòng. Ta hình dung mình sẽ dành tâm huyết cho một công việc ý nghĩa, tìm được một người bạn đời lý tưởng, nuôi dạy con cái mà không mắc phải những sai lầm nghiêm trọng, tránh xa những năm tháng hoang phí trong bi kịch và điên rồ, và không để rồi cuối đời bỗng thấy mình trở nên lạc lõng, cay đắng, giận dữ với thế gian. Những hy vọng ấy thật dễ hiểu và thật đáng trân trọng.

Chắc hẳn chẳng ai trong chúng ta chưa từng mơ ước về chúng.
Nhưng năm tháng trôi qua, đời sống sẽ dạy cho ta những bài học đau lòng. Rất ít người có thể trở thành người bạn đời hoàn hảo, và ta cũng vậy, dù có thể ta từng tin rằng mình là một người dễ chịu, thấu hiểu và đơn giản hơn thực tế rất nhiều. Một khi hôn nhân đã được ký kết, con cái đã ra đời, chỉ cần một chút khoảng cách cảm xúc, ba bốn lần trị liệu thất bại, và đôi ba cám dỗ bất chợt cũng có thể tạo nên một đổ vỡ kéo dài qua nhiều thế hệ. Thật đáng buồn, nhưng ta không cần phải là quái vật để gây ra những tổn thương khủng khiếp. Trong tâm trí ta luôn tồn tại những mong muốn có thể làm lung lay trật tự vốn có. Những điểm mù và sự nôn nóng khiến ta không kịp nhận ra cạm bẫy, cho đến khi đã quá muộn. Chỉ một quyết định sai lầm cũng đủ để hủy hoại cả một đời người, và Internet sẽ không bao giờ quên điều đó. Tuổi thơ của ta chất đầy những xung đột cảm xúc khó nhận diện, và chúng chỉ chờ đến khoảnh khắc yếu mềm nhất để bộc lộ. Rất ít công việc có thể đáp ứng trọn vẹn mong cầu về thu nhập, địa vị và ý nghĩa trong suốt năm mươi năm dài. Và rất ít nơi làm việc không tồn tại những kẻ nhỏ nhen, đố kỵ, sẵn sàng khiến cuộc đời ta không thể tốt đẹp hơn cuộc đời họ.

Sẽ phải có một phép màu, mà phép màu không tồn tại, để ta có thể đi đến hồi kết mà không chút tổn thương. Một điều tồi tệ nào đó chắc chắn sẽ xảy ra. Ta không thể biết trước nó sẽ đến theo cách nào, nhưng ta có thể chắc chắn rằng nó sẽ tìm được đường đến với ta. Đơn giản là có quá nhiều rủi ro rình rập. Không phải mọi bài học đều có thể học từ sách vở. Ta không thể hiểu thấu tâm trí mình mà không va đập vào những góc cạnh đau đớn của cuộc đời. Và bất chấp việc ta có quan sát kỹ lưỡng cuộc sống của người khác đến đâu, ta vẫn sẽ không thể lường trước được điều gì sẽ đến với mình. Một người bạn đố kỵ, một cuộc trò chuyện bất cẩn trên mạng, một chút gian lận trong công việc, một sai sót nhỏ với cơ quan thuế, đôi ba năm lơ là gia đình, chỉ một điều nhỏ nhặt thôi cũng có thể đẩy ta vào vực thẳm. Chỉ trong chớp mắt, một cuộc hôn nhân có thể đổ vỡ, ta có thể mất việc, một vụ bê bối nổ ra, hoặc ta mất đi sự tỉnh táo của chính mình. Chi tiết có thể khác nhau với mỗi người, nhưng bản chất thì chẳng khác là bao. Và ta không nên tự dằn vặt mình vì nghĩ rằng đáng lẽ ta có thể sống khác đi. Chúng ta ai rồi cũng sẽ đi qua cuộc đời với những vết xước hằn sâu.

Nhưng ngay giữa sự hỗn loạn ấy, có hai điều ta có thể giữ lại.
Thứ nhất, một sự cam kết sâu sắc với lòng nhân hậu. Chỉ những ai chưa từng nếm trải mất mát mới có thể sống với sự lạnh lùng và phán xét. Còn với phần còn lại của thế giới, những người đã nếm trải nỗi đau, lòng trắc ẩn và một chút hài hước ấm áp chính là những phần thưởng an ủi mà ta cần nhất, và cũng sẵn sàng trao đi nhiều nhất cho những con người tổn thương mà ta gặp trên đường đời. Sau những lần vấp ngã, ta sẽ học được cách thực sự xoa dịu và giúp đỡ những ai đang hoang mang. Ta sẽ hiểu rằng chính mình cũng từng mong manh trước những biến cố không thể lường trước, và vì thế, ta sẽ bớt đi sự hời hợt, bớt đi lòng kiêu hãnh vô ích.

Thứ hai, nếu may mắn, ta sẽ biết trân trọng sâu sắc những gì vẫn còn nguyên vẹn. Ta sẽ cảm nhận được sự mong manh của mọi thứ, và nhìn với lòng biết ơn đối với những gì vẫn chưa đổ vỡ, những gì vẫn còn tốt đẹp, và những người ta vẫn còn yêu thương.

Ta từng nghĩ rằng ta có thể sống một cuộc đời không tì vết. Nhưng qua năm tháng, ta học được cách biết ơn từng ngày trôi qua mà chưa có vết thương nào mới xuất hiện.

Nguồn: THE PROMISE OF AN UNBLEMISHED LIFE | The School Of Life

05/11/2025

🌷 LÀM SAO ĐỂ NGỪNG QUÁT MẮNG CON

Bạn không thể kiểm soát cảm xúc của con, nhưng bằng cách xem xét lại những kỳ vọng và niềm tin của chính mình, bạn có thể trở thành một bậc cha mẹ điềm tĩnh hơn.

Con bạn gào lên rằng bạn thật ngốc nghếch và yêu cầu bạn để nó yên. Đứa con tuổi teen của bạn đáp lại lời khuyên chân thành của bạn bằng một cái lườm và một câu “Kệ con.” Đứa con mẫu giáo của bạn đang trải qua cơn bùng nổ cảm xúc thứ tư trong ngày chỉ vì một mảnh ghép không khớp. Bạn nhắc con đánh răng, con vẫn bướng bỉnh không chịu nghe. Và thế là bạn mất kiên nhẫn. Bạn bùng nổ, trút ra tất cả những cảm xúc dồn nén, giống như cách con bạn vẫn làm. Bạn cảm thấy mình cần phải thay đổi chúng theo cách nào đó, đúng không? Bạn không hề đơn độc. Điều này xảy ra ngay cả với những bậc cha mẹ yêu thương con nhất.

Cơn giận dữ của bạn cho thấy bạn đã bị chạm đến giới hạn. Những gì con bạn nói hoặc làm không đúng với kỳ vọng của bạn về con. Bạn có thể buột miệng nói ra những lời mà bạn từng thề sẽ không bao giờ nói với con mình. Bạn biết rằng nếu có thể giữ bình tĩnh, bạn sẽ giúp con hợp tác tốt hơn, bởi khi trẻ cảm thấy bị đe dọa, chúng không thể suy nghĩ rõ ràng, và bạn cũng vậy. Bạn rất muốn kiểm soát cảm xúc của mình. Nhưng nếu bạn không thể thì sao?

Có những người chỉ cần quyết tâm là có thể thay đổi hành vi của mình. Nhưng cũng có những người, dù khao khát thay đổi, vẫn thấy điều đó vô cùng khó khăn.

Có lẽ, sự bùng nổ của bạn dường như nằm ngoài tầm kiểm soát. Nhưng thực ra không phải vậy. Bạn không thể kiểm soát cảm xúc của con, nhưng bạn có thể học cách kiểm soát cảm xúc của chính mình, để bạn có thể phản hồi thay vì phản ứng và trở thành người cha, người mẹ mà bạn luôn mong muốn.

🌷 Tại sao bạn mất kiểm soát với con?

Mỗi người đều có những "nút bấm" riêng. Điều khiến bạn tức giận chưa chắc đã khiến người khác nổi nóng. Những "nút bấm" này thường bắt nguồn từ những niềm tin đã ăn sâu vào tiềm thức từ thời thơ ấu.

Có thể bạn từng lớn lên với suy nghĩ rằng: "Mình phải nghe lời, nếu không sẽ bị phạt." Và giờ đây, khi con bạn cư xử trái với điều đó, những giọng nói trong tâm trí bạn vang lên: "Sao con dám nói như thế? Ngày xưa mình không bao giờ dám cãi lại!" Những suy nghĩ ấy kích hoạt cơn giận dữ trong bạn.

Những niềm tin này thường hình thành từ cách mà người lớn đối xử với bạn khi bạn còn nhỏ. Khi ấy, với bộ não non nớt, bạn có thể đã tự rút ra những "chân lý" như:

"Mình thật đáng thất vọng."
"Mình quá nhạy cảm."
"Ý kiến của mình không quan trọng."
"Mình không có giá trị."

Nếu không tự nhìn nhận lại, những niềm tin này sẽ trở thành những "nút bấm" mà con cái bạn vô tình chạm vào giỏi hơn bất kỳ ai khác.

Có vẻ như chúng ta mất bình tĩnh chỉ vì những áp lực thường ngày: lịch trình dày đặc, những rắc rối vụn vặt, hay những lần con không nghe lời. Nhưng thực ra, mức độ tổn thương và khả năng kiểm soát phản ứng của chúng ta phụ thuộc rất nhiều vào những niềm tin sâu xa này.

🌷 Hành trình thay đổi: Câu chuyện của Katie

Katie là mẹ của cậu bé Liam 13 tuổi. Liam thường xuyên tranh cãi với mẹ, nói những lời khó nghe và không chịu làm theo yêu cầu. Điều này khiến Katie giận dữ và liên tục đe dọa con. Mối quan hệ của hai mẹ con rơi vào vòng lặp tiêu cực: Katie luôn chuẩn bị tinh thần để đối đầu, Liam thì phớt lờ mẹ hoặc đáp trả gay gắt:

"Con ghét gia đình này. Mẹ đi đi!"
"Con không cần phải nghe lời mẹ!"
Mỗi lần như vậy, Katie sẽ quát lên: "Con hỗn láo! Nếu còn thế nữa, mẹ sẽ tịch thu điện thoại!"

Nhưng khi nhìn lại tuổi thơ của mình, Katie bắt đầu hiểu ra nguyên nhân của mọi chuyện.

Ngày nhỏ, Katie là một đứa trẻ cứng đầu. Mỗi lần không vâng lời, cô bé bị bố đánh bằng thắt lưng, bị mẹ tát. Dần dần, Katie hình thành niềm tin rằng mọi chuyện tồi tệ xảy ra đều là lỗi của mình. Cô lớn lên với nỗi sợ mắc lỗi và khao khát phải luôn đúng để không ai phát hiện ra con người "xấu xa" mà cô nghĩ mình là.
Lớn lên làm mẹ, Katie mang theo nỗi ám ảnh ấy vào việc nuôi dạy con. Cô luôn muốn mình phải đúng trong cách dạy con, dù điều đó khiến mối quan hệ với Liam ngày càng xa cách.

Nhưng khi Katie bắt đầu nhận trách nhiệm về phần mình trong vòng lặp tiêu cực, cô nhận ra rằng Liam không cố tình hỗn láo, thằng bé chỉ đang bảo vệ mình khỏi cảm giác bị mẹ chê bai, giống như cách cô từng bảo vệ mình khỏi sự khắc nghiệt của bố.

Bằng cách nhìn lại bản thân, Katie dần thay đổi cách giao tiếp với con. Sự tin tưởng của Liam đối với mẹ trở lại. Cậu bé trở nên hợp tác hơn.

Để không phản ứng theo thói quen cũ, cha mẹ cần ba điều:
Nhận thức: Hiểu rằng cơn giận của bạn không chỉ đến từ hành động của con, mà còn từ những niềm tin sâu xa trong bạn.
Hiểu biết về tâm lý trẻ: Trẻ em phản ứng không phải để chống đối, mà vì chúng chưa biết cách kiểm soát cảm xúc.

Chịu trách nhiệm cho cảm xúc của mình: Khi cha mẹ chủ động thay đổi, con cái cũng sẽ thay đổi theo.

Với hơn 30 năm làm việc cùng phụ huynh, tôi đã giúp nhiều cha mẹ nhìn lại tuổi thơ của họ bằng con mắt của một người trưởng thành. Khi hiểu rõ chính mình, họ có thể thay thế những phản ứng cảm tính bằng sự đồng cảm và thấu hiểu.

Trong hành trình này, tôi muốn chia sẻ với bạn những góc nhìn và phương pháp đã giúp nhiều bậc cha mẹ tìm lại sự bình tĩnh, kết nối sâu sắc hơn với con và nuôi dưỡng một mối quan hệ yêu thương thực sự.

🌷 Hiểu về tầm quan trọng của những suy nghĩ mặc định

Nhà tâm lý học Albert Ellis, một trong những người đặt nền móng cho liệu pháp nhận thức, đã phát triển mô hình ABC để lý giải cách con người phản ứng với những trải nghiệm tiêu cực. Theo đó, A là nghịch cảnh (một sự kiện không mong muốn), C là hậu quả (cảm xúc và hành vi của bạn). Nhưng quan trọng nhất, Ellis cho rằng giữa A và C còn có B, chính là niềm tin và suy nghĩ của bạn về sự kiện đó, và B mới thực sự quyết định C.

Dựa trên mô hình của Ellis, tôi đã phát triển một khái niệm gọi là "chuỗi phản ứng cảm xúc", trong đó, những giả định bạn đưa ra về bản thân và con cái sẽ châm ngòi cho cảm xúc của bạn, và chính những cảm xúc đó lại thúc đẩy cách bạn hành động. Những giả định này thường được hình thành chỉ trong chớp mắt, nhưng lại đóng vai trò quan trọng và thường bị bỏ qua. Chúng có thể là những ý nghĩ thoáng qua, những nỗi sợ hãi, những suy diễn hoặc những phán xét vội vàng.

Chẳng hạn, nếu con bạn hét lên: "Mẹ ngốc lắm!", và câu nói đó chạm vào một điểm nhạy cảm trong bạn, điều gì sẽ xảy ra?
Bạn nghe thấy câu nói đó.

Bạn có một phản ứng cảm xúc tiêu cực: cảm thấy bị xúc phạm, bất lực…

Bạn phản ứng lại bằng sự tức giận, có thể là đe dọa hoặc trừng phạt con.

Nhưng giữa việc nghe thấy câu nói đó và cảm xúc tiêu cực nảy sinh, có một bước trung gian quan trọng: bạn đã đưa ra một giả định nào đó. Có thể là:

"Nó thật hỗn láo và thiếu tôn trọng."
"Mình không thể để nó nói với mình như vậy được."
"Mình đã nuôi dạy một đứa trẻ vô tâm. Thật thất bại!"

Chính những suy nghĩ này đã khiến bạn tức giận và phản ứng dữ dội. Nhưng nếu bạn không có một điểm nhạy cảm về việc bị gọi là "ngốc", thì bạn sẽ không để tâm đến lời nói của con theo cách tiêu cực. Bạn sẽ hiểu rằng đó chỉ là cách con thể hiện sự bức xúc của mình, chứ không phải là một lời tấn công cá nhân. Khi đó, bạn có thể bình tĩnh hơn, vì bạn biết vấn đề nằm ở con, chứ không phải ở bạn.

Trong trường hợp của Katie, trước khi cô cảm thấy bực bội và bị con trai thiếu tôn trọng, cô đã có sẵn những giả định trong đầu:

Về Liam:

"Thằng bé thật thô lỗ và khó ưa."
"Sau này nó mà đi làm thì thế nào cũng bị sếp phê bình."
"Nếu mình không kiểm soát hành vi của nó ngay bây giờ, sau này nó sẽ chẳng ra gì."

Về bản thân:

"Mình hoàn toàn bất lực."
"Con cư xử hỗn láo là do lỗi của mình."
"Mình chẳng bao giờ làm gì đúng cả."

Những suy nghĩ này kéo theo những cảm xúc tiêu cực, và kết quả là Katie phản ứng bằng sự tức giận, thay vì kết nối và giúp con hợp tác. Cô luôn đoán trước rằng Liam sẽ chống đối, nên lúc nào cũng trong tâm thế sẵn sàng phòng thủ.

Nhưng nếu Katie có thể thay đổi cách suy nghĩ của mình, cô sẽ có thể phản hồi một cách bình tĩnh và thấu hiểu hơn, thay vì rơi vào vòng lặp của sự tức giận và xung đột.

Đặt những kỳ vọng phù hợp với con

Những suy nghĩ mặc định của bạn bắt nguồn từ những kỳ vọng, dù được nói ra hay không. Đôi khi, đó chính là những kỳ vọng mà cha mẹ bạn từng đặt lên bạn khi còn nhỏ. Nếu bố mẹ bạn luôn mong đợi sự biết ơn và chỉ trích bạn khi không thể hiện điều đó, bạn có thể vô thức truyền lại kỳ vọng ấy cho con mình. Chẳng hạn, sau một buổi chiều cùng con vui chơi ở công viên và thưởng thức kem, bạn sẽ rất ngỡ ngàng nếu buổi tối hôm đó, con hét lên khi bị nhắc đi ngủ: "Mẹ thật tệ! Mẹ chẳng bao giờ cho con làm điều con thích!"

Lúc này, bạn sẽ phản ứng thế nào? Sẽ quát mắng và phạt con, hay giữ bình tĩnh? Nếu bạn tin rằng trẻ con phải luôn biết ơn và trân trọng, bạn có thể mặc định rằng con mình thật vô ơn. Và khi đã mang trong lòng suy nghĩ đó, bạn sẽ dễ dàng phản ứng bằng sự tức giận: "Sao con dám nói vậy? Cả buổi chiều nay mẹ đã làm gì cho con? Lập tức đi ngủ ngay, mẹ không muốn nghe thêm lời nào nữa!".

Cách phản ứng này có thể khiến đứa trẻ cảm thấy xấu hổ. Nhưng nếu bạn hiểu rằng con còn nhỏ, vẫn đang trong giai đoạn chỉ biết tập trung vào cảm xúc và mong muốn của mình, bạn sẽ nhận ra rằng lời nói của con không phải là sự vô ơn, mà chỉ đơn giản là con đang bực bội vì không muốn đi ngủ. Khi ấy, bạn có thể bày tỏ sự đồng cảm và giữ bình tĩnh: "Mẹ biết con đang rất tiếc vì phải dừng chơi để đi ngủ. Đôi khi đi ngủ đúng giờ thật khó chịu nhỉ? Thôi nào, mình cùng chọn xem tối nay sẽ đọc cuốn sách nào nhé?".

Bằng cách này, con được lắng nghe và thấu hiểu, nhưng vẫn hiểu rằng mong muốn của mình không phải lúc nào cũng được đáp ứng. Quan trọng hơn, con không cảm thấy xấu hổ hay bị chê trách vì cảm xúc của mình.

Câu hỏi bạn cần đặt ra là: Những kỳ vọng của mình có thực sự phù hợp với con, hay là những mong muốn mình áp đặt lên con? Kỳ vọng hợp lý là những kỳ vọng mà con có thể với tới được. Ngược lại, nếu kỳ vọng quá cao, con sẽ dần tin rằng dù có cố gắng thế nào cũng không bao giờ là đủ.

Để đặt ra kỳ vọng thực tế, hãy xem xét độ tuổi và tính cách của con. Một đứa trẻ nhỏ chưa có đủ khả năng nhận thức để đặt mình vào vị trí của người khác. Vì vậy, thật vô lý nếu mong con phải hiểu được rằng em gái sẽ buồn khi bị giật đồ chơi, hay mẹ sẽ mệt mỏi sau một ngày làm việc vất vả. Một thiếu niên đang thu mình trong phòng không thể ngay lập tức trò chuyện cởi mở về cảm xúc của mình chỉ vì bạn hỏi "Có chuyện gì thế con?". Một đứa trẻ hướng nội, cần thời gian để thích nghi, sẽ không thể hào hứng tham gia ngay lập tức vào các hoạt động mà không có đủ thời gian làm quen.

Nếu kỳ vọng của bạn xuất phát từ mong muốn cá nhân, thay vì phù hợp với nhu cầu và khả năng của con, bạn sẽ dễ dàng gặp sự phản kháng từ con. Và quan trọng hơn, những thông điệp đó có thể khiến con cảm thấy: "Mình không đủ tốt."

🌷 Khi cảm xúc dâng trào, hãy dừng lại một chút

Những lúc bị chạm đến “nút đỏ” của mình, điều quan trọng nhất bạn có thể làm chính là không nói gì cả. Đừng vội phản ứng theo bản năng, đừng nghe theo tiếng nói bên trong bảo bạn rằng “Phải dập tắt chuyện này ngay” hay “Phải cho nó một bài học”. Hãy từ chối sự thúc giục đó. Bởi bất cứ lời nào bạn thốt ra trong lúc này cũng khó có thể giúp ích, mà ngược lại, có thể làm tổn hại đến mối quan hệ giữa bạn và con.

Mỗi khi cảm xúc bị kích động, cơ thể bạn cũng sẽ có những phản ứng rất rõ ràng: dạ dày thắt lại, hai tay siết chặt, lòng bàn tay đổ mồ hôi, cổ họng nghẹn cứng. Nếu có thể nhận biết những dấu hiệu này, hãy xem chúng như một tín hiệu nhắc nhở hãy dừng lại.

Hãy hít thở thật chậm rãi và có chủ đích. Ít nhất ba hoặc bốn nhịp thở sâu từ bụng rồi từ từ thở ra qua mũi sẽ giúp phần lý trí của bạn hoạt động trở lại. Để kiểm soát dòng suy nghĩ tiêu cực, bạn có thể tự nhắc mình một câu thần chú mỗi khi bị kích động: “Đừng làm gì cả, chỉ thở thôi”. Hoặc “Con đang gặp vấn đề, chứ không phải là vấn đề”. Hay đơn giản là “Buông xuống, buông xuống, buông xuống”.

🌷 Nhìn lại những gì khiến bạn tổn thương

Không ai có thể luôn kiểm soát bản thân ngay trong khoảnh khắc cảm xúc dâng trào. Phần lớn quá trình điều chỉnh cảm xúc sẽ diễn ra sau đó, khi lý trí đã quay trở lại.

Hãy để ý xem những tình huống nào khiến bạn mất bình tĩnh. Có phải khi con lờ đi lời bạn nói, cãi lại một cách thô lỗ, hay thể hiện sự tức giận? Mỗi khi bị kích động, hãy ghi lại những tình huống đó. Dần dần, bạn sẽ có thể nhận diện rõ ràng hơn: “Đây lại là tình huống đó. Mình đang nghĩ rằng con phớt lờ mình.

Nhưng có đúng vậy không? Chuyện gì đang thực sự diễn ra?”
Sau mỗi lần mất bình tĩnh, hãy viết lại phản ứng của bạn. Chẳng hạn: “Mình đã quát con và dọa tịch thu điện thoại của nó.” Rồi tự hỏi: Nếu mình phản ứng như vậy, hẳn là mình đã cảm thấy thế nào? Hãy cố gắng gọi tên thật cụ thể những cảm xúc ấy: thay vì chỉ viết “giận”, có thể là “bị coi thường”, “bất lực”, “bị phớt lờ”, “có lỗi” hay “oán trách”.

Sau đó, hãy tự hỏi: Nếu mình cảm thấy như vậy, thì mình đã nghĩ gì trong đầu? Viết ra những suy nghĩ đó, càng nhiều càng tốt: “Nó chẳng bao giờ biết trân trọng những gì mình làm cho nó.” “Nó thật vô tâm.” “Mình đã thất bại trong việc dạy con biết ơn.” “Thôi kệ đi, mình có cố gắng đến đâu thì nó cũng chẳng thay đổi.”

Rồi hãy tự vấn mình thêm một câu hỏi: Liệu điều này có liên quan đến niềm tin nào đó về chính bản thân mình không? Có thể bạn sẽ nhận ra rằng “Mình nghĩ như vậy vì ngày xưa bố cũng từng gọi mình là ‘đứa vô ơn’, và câu nói đó đã theo mình đến tận bây giờ.”

Cuối cùng, hãy tự hỏi: Mình có thể nhìn nhận tình huống này theo cách khác không? Chẳng hạn, thay vì nghĩ rằng con vô ơn, bạn có thể tự nhắc nhở: “Con đang tập trung vào điều con muốn ngay lúc này. Không phải vì con không biết ơn. Có lẽ việc mình không ép con phải luôn thể hiện lòng biết ơn cũng là một điều tốt, vì nếu lúc nào cũng đòi hỏi điều đó, con có thể sẽ thấy mình không xứng đáng, giống như mình đã từng cảm thấy.”

🌷 Thay đổi góc nhìn bằng cách bám sát vào sự thật

Học cách nhìn một tình huống theo một cách khác với thói quen vốn có là chìa khóa để thay đổi phản ứng của bạn trước hành vi của con. Một người mẹ cảm thấy khó chịu khi con gái cáu kỉnh có thể tập cho mình một cách nghĩ khác: thay vì “Con bé thật phiền phức”, hãy thử nghĩ “Con đang gặp vấn đề”. Thay vì “Con hư quá”, hãy tự nhắc nhở “Con đang cảm thấy khó chịu”.

Thông thường, chúng ta dễ xem những phán xét của mình như một sự thật hiển nhiên. Nhưng thực tế, đó chỉ là góc nhìn cá nhân. Điều quan trọng là học cách quan sát sự thật khách quan và rèn luyện lòng thấu cảm. Nhà tâm lý học Martin Seligman đã viết trong cuốn Đứa trẻ lạc quan: “Nếu niềm tin của bạn có một phần nào đó là sự thật, đừng vội gạt bỏ. Nhưng điều cốt yếu là phải tách phần sự thật ra khỏi những suy nghĩ tiêu cực phóng đại.”

Ví dụ, khi thấy con đánh em, một phụ huynh có thể ngay lập tức nghĩ: “Nó thật độc ác”. Một suy nghĩ như vậy sẽ ngay lập tức kích hoạt nỗi sợ hãi, cơn giận dữ và dẫn đến những phản ứng như la hét, kiểm soát, đe dọa hay trách móc. Nhưng hãy thử thay đổi cách nhìn: “Em làm hỏng chiếc thuyền Lego của con. Con giận quá nên không kiểm soát được hành động.” Đây là một cách diễn giải sát với sự thật hơn, giúp bạn hiểu được nguồn cơn của sự việc. Điều đó không có nghĩa là bạn chấp nhận hành vi đánh em, mà là bạn có thể xử lý nó hiệu quả hơn.

Trong trường hợp của Katie, khi đến giờ tắt máy tính mà Liam không chịu dừng, cô tiến lại gần với một thái độ trách móc, sẵn sàng đối đầu. Liam lúc đó đang chơi game với bạn và nói với nhóm bạn: “Mẹ tao bắt tao out rồi. Đúng là đồ khó ưa.” Nghe vậy, Katie hoàn toàn mất bình tĩnh.

Sau khi dành thời gian nhìn lại tình huống, thay vì giữ nguyên suy nghĩ “Nó đang chống đối mình, thật là hỗn láo”, cô thử đặt mình vào vị trí của con: “Thằng bé đang tìm cách giữ thể diện với bạn bè.” Liam không muốn thừa nhận rằng mình phải nghe lời mẹ, nên đã biến mẹ thành “kẻ phản diện” trong mắt bạn bè. Khi nhìn theo cách này, Katie nhận ra rằng câu nói của con không hẳn là nhắm vào cô, mà là một cách để con giữ vị thế trong nhóm. Lần đầu tiên, cô thấy mọi chuyện theo một góc độ khác.

Sau khi đã hiểu hơn về con, Katie nảy ra ý tưởng: thay vì yêu cầu con dừng chơi ngay, cô sẽ giơ một tấm bảng nhắc nhở từ xa. Liam thích cách này. Khi cả hai đã bình tĩnh lại, Katie mới nhẹ nhàng chia sẻ cảm xúc của mình khi nghe con gọi mình như thế trước mặt bạn bè. Liam lắng nghe và chân thành xin lỗi.
Khi Katie hiểu rằng lời nói của con không xuất phát từ sự chống đối mà là một cơ chế tự vệ, cô cảm thấy thông cảm hơn và không còn thấy cần phải tự vệ nữa. Lòng trắc ẩn đã phá vỡ vòng lặp tiêu cực giữa hai mẹ con.

Học cách quan sát và thấu hiểu thay vì vội vàng phán xét sẽ giúp bạn thay đổi góc nhìn. Bạn có thể nhận diện một suy nghĩ tiêu cực và thay thế nó bằng một quan sát thực tế hơn. Chẳng hạn, thay vì nghĩ “Tại sao con không bao giờ chịu nghe lời mình?” (ẩn chứa sự bực tức), bạn có thể thử một góc nhìn khác: “Con đang mải mê với việc của mình”, hoặc “Con không thích điều mình vừa nghe”, hoặc “Con vẫn làm theo yêu cầu khi mình cho con lựa chọn và thời gian chuẩn bị”.

Tương tự, nếu bạn tự trách mình là “Mình là một phụ huynh tệ hại” (một suy nghĩ đầy tuyệt vọng), hãy thử đổi thành “Mình đang kiệt sức và cần được giúp đỡ”, một suy nghĩ khơi gợi sự bao dung với chính mình.
🌷 Những điều cốt lõi: Làm sao để ngừng quát mắng con
Ngay cả những bậc cha mẹ yêu thương con hết lòng cũng có thể đôi lúc mất bình tĩnh. Bạn không thể kiểm soát cảm xúc hay phản ứng của con, nhưng bạn có thể học cách kiểm soát chính mình, để trở thành người cha, người mẹ mà bạn mong muốn.
Những phản ứng thái quá của bạn có thể bắt nguồn từ những niềm tin đã ăn sâu trong tiềm thức. Những suy nghĩ như “Mình không quan trọng”, “Cảm xúc của mình không có giá trị” có thể hình thành từ chính tuổi thơ của bạn và trở thành những "nút bấm" mà con bạn vô tình chạm vào.
Hãy hiểu tầm quan trọng của những giả định mà bạn đặt ra. Những suy nghĩ bộc phát trước hành vi của con, chẳng hạn như “Con thật vô ơn” hay “Mình là một phụ huynh thất bại”, có thể tạo ra những cảm xúc tiêu cực như giận dữ, bất mãn và dẫn đến phản ứng thái quá.

Đặt kỳ vọng phù hợp với con. Khi mong đợi của bạn quá xa so với khả năng thực tế của con, bạn sẽ dễ có những suy nghĩ tiêu cực và phản ứng tiêu cực theo. Hãy cân nhắc xem điều gì là hợp lý với độ tuổi và tính cách của con.

Khi con vô tình chạm vào "nút bấm" của bạn, hãy dừng lại một chút. Thay vì phản ứng ngay, hãy tạm thời im lặng, hít thở sâu hoặc lặp lại một câu nhắc nhở giúp bạn bình tĩnh. Đôi khi, một khoảnh khắc ngắn ngủi kiềm chế có thể giúp tránh những lời nói làm tổn thương mối quan hệ giữa bạn và con.

Xác định những tình huống dễ khiến bạn mất bình tĩnh. Hãy viết ra những hành vi của con thường làm bạn bực bội nhất. Nếu bạn đã phản ứng thái quá, hãy mô tả lại những gì đã xảy ra, cảm xúc của bạn lúc đó và suy nghĩ của bạn. Sau đó, tự hỏi: liệu suy nghĩ đó có liên quan đến một niềm tin tiêu cực nào về bản thân không? Và có cách nào để nhìn nhận tình huống theo một hướng khác không?

Thách thức những giả định của bạn bằng cách bám vào sự thật. Hãy nhớ rằng những suy nghĩ của bạn không phải lúc nào cũng phản ánh chính xác thực tế. Để thay đổi cách phản ứng, bạn cần rèn luyện thói quen quan sát một cách khách quan, thay vì vội vàng phán xét.

🌷 Hiểu rõ hơn về những niềm tin hạn chế

Để có thể thay đổi, thậm chí hóa giải những niềm tin hạn chế đang khiến bạn phản ứng thái quá trước hành vi của con, điều quan trọng là bạn phải hiểu được chúng phục vụ bạn như thế nào. Chúng cho phép bạn né tránh điều gì, giúp bạn đạt được điều gì? Dù có thể gây cản trở, những niềm tin này đã ăn sâu vào bản thân bạn, trở thành một phần trong cách bạn nhìn nhận thế giới. Việc đặt câu hỏi về chúng đòi hỏi sự dũng cảm.

Bạn không hình thành những niềm tin này trong một sớm một chiều – chúng bám rễ dần dần, giống như con ếch quen dần với nước nóng mà không nhận ra mình đang bị đun sôi. Dù bạn biết rằng niềm tin ấy đang níu chân mình, buông bỏ một điều đã gắn bó quá lâu không phải là chuyện dễ dàng.

🌷 Hãy thử tự vấn bản thân:

Nếu có một giọng nói trong đầu luôn nhắc rằng “Mình làm gì cũng sai cả”, có phải điều đó giúp bạn né tránh trách nhiệm, nhường quyền quyết định cho người khác? Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu chính bạn phải đưa ra lựa chọn của mình?

Nếu bạn tin rằng mình luôn là người bị đổ lỗi, có phải điều đó giúp bạn được cảm thông, thậm chí có thể đóng vai người hy sinh? Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn mạnh dạn đòi lại quyền lợi của mình?

Nếu một tiếng nói nội tâm cứ bảo bạn rằng “Lúc nào cũng phải tích cực”, có phải điều đó khiến bạn nghĩ rằng mọi người sẽ yêu quý bạn hơn? Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn cho phép mình thể hiện cả nỗi buồn và sự giận dữ?

Nếu bạn là một người theo chủ nghĩa hoàn hảo, có phải điều đó giúp bạn tránh cảm giác xấu hổ? Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn chấp nhận rằng “Mình chỉ cần đủ tốt là được”?

Khi bạn có thể trả lời những câu hỏi như “Mình đang giữ niềm tin này vì điều gì?” hay “Nó mang lại lợi ích gì cho mình?”, bạn sẽ đưa chúng ra ánh sáng, nhận diện cách chúng đang chi phối suy nghĩ và hành động của bạn. Một khi bạn xâu chuỗi mọi thứ và hiểu được cơ chế đó, niềm tin hạn chế ấy sẽ dần trở thành một chuyện cũ, giống như việc bạn từng chuyển từ thành phố này sang thành phố khác.

Hãy nhớ rằng, con người luôn có xu hướng tìm kiếm những bằng chứng củng cố niềm tin của mình và bỏ qua những điều mâu thuẫn với nó. Nhà tâm lý học Martin Seligman từng viết rằng: “Chúng ta chỉ nhìn thấy những gì xác nhận quan điểm của mình về bản thân và thế giới, còn những điều phản bác nó thì ta dễ dàng gạt sang một bên.”

Chẳng hạn, nếu bạn tin rằng mình không đủ thông minh, bạn sẽ chỉ chú ý đến những lần mình thất bại mà quên đi những lần mình đã làm tốt. Khi nói chuyện với một nhóm người, bạn có thể chỉ tập trung vào người không mỉm cười hay gật đầu, rồi tự nhủ: “Thấy chưa, họ nghĩ mình chẳng biết gì cả.” Và khi con bạn đang vật lộn với bài toán khó, bạn cố gắng giúp nhưng bé cáu lên và hét: “Ba/mẹ còn chẳng biết làm bài này nữa!”, điều đó có thể đánh trúng vào nỗi sợ cố hữu trong bạn, rằng “Mình không đủ giỏi.”

Sự thiên lệch này tạo ra một lớp kính lọc qua đó chúng ta nhìn nhận thực tế. Đặt câu hỏi về nó là bước đầu tiên để trưởng thành và chữa lành.

Ngay cả khi bạn đã nhận diện và điều chỉnh những niềm tin hạn chế của mình, điều đó không có nghĩa là bạn sẽ không bao giờ bị con vô tình chạm vào “nút bấm” ấy nữa. Nhưng khi sức mạnh của nó giảm đi, bạn sẽ ít bị cuốn vào những phản ứng tiêu cực. Bạn có thể cảm thấy bực bội, nhưng không còn dồn nén sự oán giận hay giận dữ bùng nổ.

Mục tiêu không phải là trở thành một bậc cha mẹ hoàn hảo, mà là học cách ngăn những chuyện nhỏ nhặt thường ngày kích hoạt phản ứng tiêu cực một cách tự động. Khi bạn có thể thay đổi góc nhìn – từ “Con đang làm mình phát điên”thành “Con đang gặp khó khăn”, từ “Con hư quá” thành “Con cần được giúp đỡ” – bạn sẽ dễ dàng chuyển từ giận dữ sang bao dung.

Người chạm vào “nút bấm” của bạn chính là người thầy quan trọng nhất mà bạn từng có. Bạn sẽ chọn học từ điều đó, hay chỉ cố gắng dạy con một bài học? Khi con làm bạn bùng nổ, đó là một ngã rẽ. Bạn có thể trừng phạt con vì đã vô tình “nhấn nút”, hoặc lắng nghe xem điều đó đang muốn nói gì với bạn.

Lựa chọn nằm trong tay bạn.

🌷 Sách và tài liệu tham khảo

Trong cuốn The Optimistic Child (1995), nhà tâm lý học Martin Seligman mô tả cách liệu pháp nhận thức hành vi giúp chúng ta hiểu được những mô thức suy nghĩ tiêu cực. Ông giải thích mô hình ABC của Albert Ellis, nền tảng để tôi phát triển ý tưởng về “chuỗi phản ứng cảm xúc”. Cuốn sách này giúp các bậc cha mẹ áp dụng những phương pháp này để hỗ trợ con vượt qua những suy nghĩ tiêu cực.

Cuốn When Your Kids Push Your Buttons (2003) của tôi đi sâu vào nhiều tầng lớp tâm lý đằng sau những phản ứng bùng nổ của cha mẹ – từ những kỳ vọng vô thức dẫn đến những giả định sai lầm, đến những niềm tin bạn đã xem là chân lý, và cách chúng đang chi phối bạn. Đây là những mảnh ghép quan trọng trong việc hóa giải những tác nhân kích thích và giúp bạn phản hồi con một cách bình tĩnh, thay vì phản ứng dữ dội theo bản năng.

Hội thảo âm thanh Buttons, được xây dựng dựa trên cuốn sách này, là một chương trình thực hành mà tôi thực hiện cùng với nhiều bậc phụ huynh. Khi lắng nghe các cha mẹ khác chia sẻ và thực hành, đồng thời đối chiếu với bài tập trong sổ tay hướng dẫn đi kèm, bạn sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về chính mình và những phản ứng của mình với con cái.

Trong Confident Parents, Remarkable Kids (2008), tôi trình bày tám nguyên tắc cốt lõi của phương pháp kết nối nuôi dạy con, mỗi nguyên tắc chính là một cách nhìn nhận mới về hành vi của trẻ. Cuốn sách cũng hướng dẫn cách áp dụng những nguyên tắc này vào thực tế, giúp bạn thay đổi góc nhìn và tiếp cận con một cách hiệu quả hơn, ngay cả trong những tình huống thường ngày như giờ ăn, giờ đi ngủ, hay khi trẻ bướng bỉnh.

Podcast Tell Me About Your Kids: Conversations on Connective Parenting with Bonnie Harris là chuỗi các buổi tư vấn trực tiếp giữa tôi và các bậc cha mẹ, nơi tôi giúp họ tháo gỡ những khó khăn trong quá trình nuôi dạy con. Đây là cơ hội để bạn có được một góc nhìn chân thực, như thể đang chứng kiến tận mắt những cuộc trò chuyện đầy cảm xúc và học hỏi những chiến lược nuôi dạy con hiệu quả.

Cuốn sách The Orchid and the Dandelion: Why Sensitive Children Face Challenges and How All Can Thrive (2019) của bác sĩ nhi khoa W. Thomas Boyce có thể là một trong những tác phẩm quan trọng nhất của thập kỷ. Nếu bạn thường xuyên cảm thấy con làm mình mất kiểm soát, rất có thể đó là một đứa trẻ thuộc nhóm “hoa lan” – những đứa trẻ nhạy cảm hơn, dễ bị ảnh hưởng hơn, nhưng nếu được hỗ trợ đúng cách, chúng có thể phát triển vượt bậc.

Cuối cùng, The Body Keeps the Score (2014) của bác sĩ tâm thần Bessel van der Kolk là một cuốn sách dành cho bất kỳ ai còn nghi ngờ về tác động của những trải nghiệm thời thơ ấu lên cơ thể và tâm lý con người. Những tổn thương trong quá khứ có thể ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống cảm xúc, và cả mức độ nhạy cảm của bạn khi con vô tình “nhấn nút” khiến bạn bùng nổ.

Nguồn: How to stop yelling at your kids | Psyche . co
Photo by Psyche

Address

162 Nguyễn Duy Trinh, Phường Hòa Hải, Quận Ngũ Hành Sơn
Da Nang

Telephone

+84812151220

Website

https://psychologistvietnam.com/en/

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Psychologist Vietnam - Dịch Vụ Hỗ Trợ Sức Khoẻ Tinh Thần posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Practice

Send a message to Psychologist Vietnam - Dịch Vụ Hỗ Trợ Sức Khoẻ Tinh Thần:

Shortcuts

Want your practice to be the top-listed Clinic in Da Nang?

PSYCHOLOGIST DA NANG

4 buổi trị liệu/ 600 nghìn đồng, trong đó buổi đầu tiên sẽ miễn phí.

Nếu bạn là học sinh/sinh viên hoặc chưa có khả năng độc lập tài chính thì chúng tôi có thể thảo luận chi phí tham vấn phù hợp với bạn.

Every individual is unique and therefore everyone benefits from different treatments. At Psychologist-Danang we look which treatment is best for you. You determine your targets! We value 5 key points: Honesty, empathy, integrity, non-judgmental and discretion.

Mỗi cá nhân là duy nhất và do đó mọi người đều được hưởng quyền lợi từ các phương pháp điều trị khác nhau. Tại Văn phòng tư vấn tâm lý Đà Nẵng chúng tôi tìm kiếm cho bạn phương pháp điều trị tốt nhất. Bạn xác định mục tiêu của bạn! Chúng tôi luôn xem trọng 5 giá trị cốt lõi của chúng tôi Trung thực, Đồng cảm, Liêm chính, Không phán xét , Bảo mật. Dưới đây là tổng quan về một điều trị chung.

Psychologist Vietnam - Dịch Vụ Hỗ Trợ Sức Khoẻ Tinh Thần

06/11/2025

06/11/2025

06/11/2025

05/11/2025

05/11/2025

05/11/2025

Address

Telephone

Website

Alerts

Contact The Practice

Shortcuts

Share

Category

PSYCHOLOGIST DA NANG