05/02/2024
Một vài Kinh nghiệm sử dụng huyệt Thái khê
- 1 huyệt rất quan trọng của túc thiếu âm thận kinh:
Huyệt thái khê là nguyên huyệt, cũng là du huyệt của túc thiếu âm thận kinh. Chúng ta thường nói “du chủ thể trọng tiết thống”, du huyệt thường dùng để trị các bệnh ngoại kinh, trị 1 số bệnh đau trên đường tuần hành ở kinh lạc, tuy nhiên chỉ phù hợp với du huyệt dương kinh. ở đây là du huyệt của âm kinh, du huyệt và nguyên huyệt là cùng 1 huyệt, nó sẽ thể hiện nhiều hơn các đặc tính của nguyên huyệt. Mà ta biết nguyên huyệt thì thường trị các bệnh của tạng phủ kinh đó, vì thế thái khê thường dùng để điều chỉnh các vấn đề ở thận.
Đầu tiên, thái khê là đại huyệt tư thận âm, bổ thận, khi kết hợp châm cứu truyền thống và Đổng hị kỳ huyệt, ta có được 1 nhóm huyệt bổ thận kinh điển, đó là thái khê + thận quan, tôi thấy nhóm huyệt này rất kinh điển, nhìn là biết: thái khê tư thận âm, thận quan bổ thận dương, vì thế nhóm huyệt này là nhóm huyệt đặc hiệu để bổ thận.
Thứ 2, thận khai khiếu vu nhĩ, nguyên huyệt dùng để trị tạng phủ kinh đó, vì thế thái khê là huyệt đặc hiệu trị các bệnh ù tai, điếc tai, nhất là ở người già. Ù tai điếc tai người già có 1 nhóm huyệt là: thái khê phối thận du. Cũng có thể thêm 1 số phối huyệt khác, tất nhiên là các phối huyệt này trên túc thiếu dương, do túc thiếu dương có đường tuần hành vòng quanh tai. Ví dụ phối thêm phong thị, trung chữ, hiệu quả đều tốt.
Thứ 3, thận chủ sinh sản phát triển, vì thế thái khê là 1 huyệt thường dùng để trị các vấn đề về sinh sản ở nam nữ, ví dụ di tinh, yếu sinh lý, xuất tinh sớm, tiểu đêm nhiều, rối loạn kinh nguyệt, thống kinh, đới hạ, băng lậu... thông thường dùng nhóm huyệt: thái khê phối quan nguyên, khí hải, tam âm giao.
Ngoài ra, cơ thể con người ngày nay có 1 chứng đặc trưng thường gặp là thượng nhiệt hạ hàn, do tâm thận bất giao. Thượng tiêu rất dễ tích nhiệt, như mất ngủ, bứt rứt, lo âu, sau đó thì đau họng, ho, còn hạ tiêu thì biểu hiện là lạnh chân tay. Thái khê là nguyên huyệt của thận kinh, chắc chắn có hiệu quả tốt đối với tâm thận bất giao. Đối với chứng tâm thận bất giao, ta dùng nhóm huyệt sau: thái khê phối thần môn, tam âm giao.
Thứ 5, “phế vi khí chi chủ, thận vi khí chi căn”, vì vậy muốn hô hấp thông suốt bắt buộc phải kim thuỷ tương thông, do phế quản túc giáng, thận quản nạp khí, nếu thận quản rối loạn chức năng nạp khí thì phế khí mất chủ, sẽ xuất hiện vấn đề về hô hấp. Vì thế, thái khê là huyệt đặc hiệu trị hen suyễn.
Ngoài ra, còn có 1 số công dụng khác của thái khê, như thái khê phối côn lôn trị sai khớp cổ chân; theo đối ứng toàn tức thủ túc, cổ tay đối ứng cổ chân, khi sai khớp cổ tay ta thường châm ĐỔng thị kỳ huyệt là trắc tam lý trắc hạ tam lý, nếu trường hợp nặng ta có thể phối thái khe và côn lôn, hoặc trực tiếp dùng thái khê+ côn lôn. 5 ý trên mà tôi giới thiệu chỉ là các phương diện thườn dùng trên lâm sàng.
Thao tác:
Thái khê nằm ở phía sau mỏm mắt cá trong 1 thốn, phía trước gân gót, châm thẳng 5-8 phân là được. Đây là 1 đại huyệt tư âm rất thường dùng trong châm cứu truyền thống