15/07/2025
Chuyện kể về cây Tía Tô trong vườn nhà
Trong khu vườn nhỏ ven làng, giữa bao loài cây cỏ thân quen, có một bụi cây tuy mảnh mai nhưng tỏa ra hương thơm dìu dịu dễ chịu – đó chính là cây Tía Tô.
Người ta vẫn thường nghĩ Tía Tô chỉ là rau ăn kèm trong mâm cơm, nhưng ít ai biết rằng, cả cây Tía Tô – từ lá, cành đến hạt – đều là báu vật phương Đông, là thảo dược được mệnh danh là “thuần dương chi thảo” – loài cây mang khí dương thuần khiết, ấm áp và chữa lành.
🌿 Lá Tía Tô – tấm áo choàng đầu tiên của cây – mỗi khi có người trong làng bị cảm lạnh, ho hắt, sốt nhẹ, bà cụ đầu xóm lại hái một nắm lá, đem nấu cùng gừng tươi và vài đầu hành trắng, làm thành nồi nước thơm nồng xua đi cơn lạnh. Lá Tía Tô giúp tán hàn, giải cảm, giảm sốt, giảm ho, làm nhẹ đờm. Không những thế, người phụ nữ mang thai buồn nôn cũng chỉ cần nhấm chút lá Tía Tô, cơn nôn nao cũng dịu lại.
🌿 Cành Tía Tô – phần thân nối liền đất mẹ với lá non – lại có một vai trò khác. Trong những ngày chán ăn, đầy bụng, trẻ con trong làng được mẹ nấu cho bát nước cành Tía Tô, mùi thơm thoang thoảng làm ấm bụng, giúp điều hòa khí huyết, tiêu hóa dễ dàng, dạ dày bớt trướng đầy.
🌿 Hạt Tía Tô – bé nhỏ như hạt sương đọng lại cuối mùa – lại là món quà quý giá nhất của cây. Hạt ấy, trong Đông y gọi là Tô tử, được đem phối hợp cùng Bạch giới tử và Lai phục tử, tạo thành bài thuốc nổi tiếng "Tam tử dưỡng thân thang". Thang thuốc này như làn hơi ấm lan tỏa trong lồng ngực, giúp giảm ho có đờm, làm dịu phế quản, trị chứng hen suyễn kéo dài – đặc biệt với người già, trẻ nhỏ.
Và rồi, người làng dần truyền tai nhau: “Nhà nào còn cây Tía Tô trong vườn, nhà ấy còn một thầy thuốc nhỏ bên mình.”
Tía Tô – không chỉ là rau, mà là cả một kho tàng thảo dược khi ta biết trân quý và sử dụng đúng cách.
