03/08/2023
NHỮNG THỨC ĂN NÊN VÀ KHÔNG NÊN DÙNG Ở NHỮNG BỆNH NHÂN CÓ U TUYẾN GIÁP
Đầu tiên chúng ta sẽ tìm hiểu một chút về u tuyến giáp:
• U tuyến giáp bao gồm 2 loại: u lành tính và u ác tính.
• Hiện nay, tỷ lệ mắc u tuyến giáp khá cao, lên tới khoảng 70% - 80% ở phụ nữ sau mãn kinh trên 60 tuổi, trong đó u ác tính chỉ chiếm dưới 5%.
• U tuyến giáp ác tính hay còn gọi là ung thư tuyến giáp chiếm tỷ lệ khoảng 1% trong tổng số các bệnh ung thư nói chung nhưng lại là bệnh chiếm tỷ lệ cao nhất trong các loại ung thư tuyến nội tiết.
• Ung thư tuyến giáp là loại ung thư “lành” nhất trong các loại ung thư. Nếu bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn sớm nhờ tầm soát ung thư tuyến giáp thì bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn.
• Có nhiều loại bệnh liên quan tới tuyến giáp như suy giáp, cường giáp, u tuyến giáp, rối loạn tuyến giáp… đều gây ra các biểu hiện giống nhau, nên để biết chính xác tình trạng bệnh, người bệnh cần được khám bằng siêu âm và các xét nghiệm liên quan đến chức năng tuyến giáp.
Bệnh nhân u tuyến giáp nên ăn gì?
1. Iốt
• I-ốt giúp cân bằng hormone tuyến giáp, kích thích sản sinh các hormone cần thiết, giảm hình thành các khối u tuyến giáp.
• Vì vậy, trong thực đơn hàng ngày của người bệnh ung thư tuyến giáp nên bổ sung i-ốt ở mức hợp lý. Một số thực phẩm chứa lượng i-ốt dồi dào như muối, rong biển.
• Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, đối với những bệnh nhân đang điều trị bằng i-ốt phóng xạ và các phương pháp khác, việc bổ sung i-ốt cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị để được hướng dẫn chi tiết nhất (vì mỗi người sẽ có hàm lượng muối nên dung mỗi ngày là khác nhau).
• Trong trường hợp dùng nhiều các sản phẩm chứa i-ốt, có thể gây ra hoạt động quá mức của tuyến giáp như viêm tuyến giáp, dẫn đến trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh. Vì vậy, người bệnh cần kiểm soát tốt lượng i-ốt vào cơ thể mỗi ngày.
2. Rau xanh
• Đây là những thực phẩm giàu magie và khoáng chất, cung cấp dưỡng chất tuyệt vời, thúc đẩy quá trình trao đổi chất diễn ra hiệu quả hơn, đặc biệt là ở tuyến giáp.
• Người bệnh nên bổ sung các loại rau có màu sẫm như rau mồng tơi, rau diếp cá, rau mồng tơi, rau muống… là lựa chọn hàng đầu trong bữa ăn của người bệnh.
3. Hoa quả
• Trong số các loại quả tiêu biểu như dâu tây, cà chua, mâm xôi, nho, chuối… là những loại trái cây giàu chất chống oxy hóa và ít đường nên sẽ giúp hỗ trợ chức năng tuyến giáp và chống lại các tác nhân có hại gây ra các vấn đề về tuyến giáp.
4. Các loại hạt
• Các loại hạt tiêu biểu như hạnh nhân, hạt điều, hạt bí… cũng là nguồn cung cấp magie tuyệt vời cho cơ thể. Đồng thời, loại hạt này rất giàu protein thực vật, vitamin B, vitamin E, và các khoáng chất khác sẽ giúp hỗ trợ chức năng của tuyến giáp
• Các triệu chứng đau cơ, mệt mỏi, nhịp tim không đều sẽ được cải thiện do cơ thể nhận đủ magie được bổ sung từ các loại rau sẫm màu.
5. Hải sản
• Các loại hải sản như tôm, cua, cá… không chỉ cung cấp năng lượng giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn chứa nhiều khoáng chất tốt cho tuyến giáp như i-ốt, kẽm, omega-3, vitamin A, vitamin B, selen.
• Đặc biệt, họ nhà cá chứa nhiều protein ít chất béo, axit amin, magie và vitamin nhóm B cực tốt cho bệnh nhân đang điều trị tuyến giáp.
6. Thịt hữu cơ
• Đặc biệt là ức gà, đây là phần thịt chứa nhiều protein giúp hệ cơ chắc khỏe hơn.
• Tuy nhiên, người bệnh nên hạn chế ăn nội tạng động vật vì hàm lượng axit lipoic khá cao sẽ ảnh hưởng đến một số loại thuốc điều trị bệnh tuyến giáp. Nếu bạn ăn quá nhiều, nguy cơ tuyến giáp bị rối loạn là rất cao.
7. Trứng
• Lòng trắng trứng chứa nhiều chất béo và calo, trong khi lòng đỏ trứng lại chứa lượng i-ốt và selen dồi dào giúp bảo vệ tuyến giáp và bổ sung dưỡng chất cho người bệnh.
• Nhưng để tối đa hóa hàm lượng dinh dưỡng trong trứng thì luộc trứng là cách chế biến đơn giản và hiệu quả nhất so với ăn trứng rán.
• Bệnh nhân nên ăn các thức ăn chứa hải sản từ 3 bữa một tuần. Nên ưu tiên các loại hải sản đánh bắt tự nhiên, các loại cá như cá thu, cá ngừ, cá trích để bổ sung thêm omega-3 cho cơ thể.
Những thức ăn nên tránh khi bị u tuyến giáp
1. Rau cải
• Người bệnh nên kiêng các loại rau họ cải như cải xoăn, củ cải, cải Brussels (cải bắp tý hon), bông cải xanh… vì những loại rau này chứa nhiều Isothiocyanates.
• Khi nạp quá nhiều Isothiocyanates vào cơ thể sẽ cản trở hoạt động của tuyến yên, hạn chế hấp thu i-ốt, nhất là khi ăn sống. Do đó, nếu ăn phải những loại rau này, người bệnh nên luộc chín để loại bỏ các chất trên.
2. Sản phẩm đậu nành không lên men
• Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng các sản phẩm từ đậu nành như đậu phụ và sữa đậu nành có chứa một số hợp chất cản trở khả năng tái tạo hormone trong tuyến giáp.
• Nhưng trong trường hợp sử dụng đậu nành lên men điển hình như tempeh hoặc miso sẽ rất tốt cho những người bị bệnh tuyến giáp.
3. Thực phẩm đóng hộp
• Những thực phẩm đóng hộp, đậu nành và một số chất phụ gia không tốt cho sức khỏe.
• Đồng thời, thức ăn nhanh, chế biến sẵn cũng chứa nhiều chất béo khiến quá trình sản xuất thyroxin của tuyến giáp bị chậm lại, nghiêm trọng hơn có thể làm mất tác dụng của một số loại thuốc điều trị bệnh.
4. Thực phẩm chứa Gluten
• Trong lúa mạch, lúa mì, lúa mạch đen gluten rất dồi dào. Khi nạp quá nhiều chất này vào cơ thể sẽ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, đặc biệt là đường ruột.
• Các sản phẩm có chứa gluten phổ biến nhất là bánh quy, bánh ngọt, bánh mì và một số món ăn chay… Có một số người khi ăn những thực phẩm này thường gặp phải các triệu chứng đầy bụng, khó tiêu, đau bụng.
• Vì gluten có khả năng tạo ra các phản ứng miễn dịch tự động, làm tăng nguy cơ cường giáp và suy giáp. Vì vậy, một chế độ ăn không có gluten là vấn đề những người mắc bệnh tuyến giáp cần lưu ý và những ai muốn ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh.
5. Hạn chế quá nhiều chất xơ và đường
• Nên duy trì ở mức hợp lý khi mắc bệnh tuyến giáp. Vì khi tiêu thụ quá nhiều chất xơ sẽ khiến quá trình hấp thụ thuốc của cơ thể không hiệu quả. Tuy nhiên, người bệnh không nên loại bỏ hoàn toàn thực phẩm chứa chất xơ mà cần ăn với mức độ vừa đủ. Ngay cả đường hay chất tạo ngọt cũng vậy.
6. Một số lưu ý khác
• Không dùng thuốc điều trị suy giáp cùng lúc với thực phẩm giàu canxi như sữa hoặc các sản phẩm từ sữa, hoặc thuốc canxi. Vì như vậy sẽ làm giảm tác dụng của thuốc. Tốt nhất, thuốc điều trị tuyến giáp và sữa nên được tách biệt với nhau.
• Chất kích thích, cà phê, một số đồ uống có chứa cafein cũng là nguyên nhân làm giảm tác dụng của thuốc điều trị tuyến giáp. Đối với thuốc tuyến giáp, nên uống lúc đói, tốt nhất là vào buổi sáng trước khi ăn sáng 1 tiếng.
• Khi có thắc mắc, người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể nhất về chế độ dinh dưỡng, chăm sóc,và điều trị bằng sp Giáp An Khang - điều trị các vấn đề về tuyến giáp
Nguồn: BS Nguyễn Ngọc Cương - sưu tầm và dịch lại từ tài liệu nước ngoài -
