
13/08/2025
NGHIỆM PHÁP DUNG NẠP ĐƯỜNG HUYẾT (OGTT) TRONG THAI KỲ
❓TẠI SAO CẦN XÉT NGHIỆM ĐƯỜNG HUYẾT TRONG THAI KỲ?
Đái tháo đường thai kỳ (GDM) là tình trạng đường huyết tăng cao chỉ xảy ra trong thời gian mang thai. Nếu không phát hiện và kiểm soát kịp thời, GDM có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Đối với mẹ, GDM làm tăng nguy cơ sẩy thai, tiền sản giật, nhiễm trùng sau sinh và thậm chí phải mổ lấy thai do thai quá to. Đặc biệt, sản phụ đã bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ cao phát triển thành tiểu đường típ 2 sau sinh. Ở thai nhi, đường huyết cao ở mẹ kích thích tuyến tụy thai nhi tiết nhiều insulin, khiến thai nhi tăng trưởng quá mức (thai to), dẫn đến nguy cơ sinh khó, ngạt khi sinh hoặc các vấn đề hạ đường huyết, vàng da sau sinh. Vì vậy, kiểm tra đường huyết đúng lúc giúp phát hiện sớm GDM, điều trị kịp thời và giảm thiểu rủi ro cho mẹ và con.
❓NGHIỆM PHÁP ĐƯỜNG HUYẾT LÀ GÌ VÀ KHI NÀO THỰC HIỆN?
Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (OGTT) là xét nghiệm đo khả năng chuyển hóa đường của cơ thể.
Xét nghiệm OGTT thường được thực hiện trong khoảng tuần thứ 24–28 của thai kỳ. Đây là lúc lượng đường huyết của mẹ có thể tăng cao nhất do thay đổi hormone. Nếu thai phụ có yếu tố nguy cơ cao (chẳng hạn BMI ≥ 30, tuổi trên 25, có người thân bị tiểu đường, từng mắc GDM hoặc sinh con to trên 4,0 kg) thì bác sĩ có thể chỉ định làm nghiệm pháp sớm hơn.
❓QUY TRÌNH THỰC HIỆN NGHIỆM PHÁP ĐƯỜNG HUYẾT
Nhịn đói: Sản phụ thường phải nhịn ăn (chỉ uống nước lọc) trong 10–12 giờ trước khi làm nghiệm pháp (thường vào buổi sáng).
Lấy máu lúc đói: Khi đến phòng xét nghiệm, bác sĩ sẽ lấy một mẫu máu từ tĩnh mạch để đo đường huyết lúc đói.
Uống nước đường: Sản phụ sẽ uống một dung dịch glucose pha sẵn (75g đường) trong khoảng 5–10 phút. Đây là bước “thử thách” đường để xem cơ thể phản ứng thế nào.
Lấy máu sau 1 giờ và 2 giờ: Đo lại nồng độ đường huyết lần lượt ở thời điểm 1 giờ và 2 giờ. Hai chỉ số này giúp đánh giá khả năng xử lý lượng đường vừa đưa vào.
Trong khi làm nghiệm pháp: Trong suốt quá trình làm xét nghiệm (từ khi nhịn đói đến lấy máu 2 giờ sau), sản phụ không ăn uống thêm gì ngoài nước lọc. Nên nghỉ ngơi, ngồi yên hoặc đi bộ nhẹ nhàng, tránh hoạt động mạnh để kết quả không bị ảnh hưởng.
Quy trình này thường kéo dài khoảng 2–3 giờ. Kết quả đường huyết sẽ được ghi vào phiếu xét nghiệm, dùng để đánh giá xem thai phụ có mắc đái tháo đường thai kỳ hay không.
❓GIẢI THÍCH KẾT QUẢ NGHIỆM PHÁP ĐƯỜNG HUYẾT
Kết quả OGTT bao gồm chỉ số đường huyết lúc đói, sau 1 giờ và sau 2 giờ.
Nếu bất kỳ chỉ số nào vượt quá ngưỡng (ví dụ đường huyết sau 1 giờ ≥ 180 mg/dL hoặc sau 2 giờ ≥ 153 mg/dL), sản phụ có thể được chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ.
Kết quả xét nghiệm thường được bác sĩ giải thích chi tiết. Nếu phát hiện bất thường, sản phụ sẽ được tư vấn chế độ ăn uống, vận động và theo dõi đường huyết thường xuyên hơn để duy trì an toàn cho thai kỳ.
❓NHỮNG LƯU Ý TRƯỚC KHI LÀM NGHIỆM PHÁP ĐƯỜNG HUYẾT
Để kết quả xét nghiệm chính xác, thai phụ cần tuân thủ một số hướng dẫn trước khi làm OGTT:
-Chế độ ăn hợp lý trước xét nghiệm: Trong vòng 3 ngày trước khi làm nghiệm pháp, mẹ bầu nên duy trì chế độ ăn bình thường, đảm bảo ít nhất 150–200g tinh bột mỗi ngày (ví dụ cơm, bánh mì, ngũ cốc) và tránh kiêng quá gắt. Điều này giúp “chuẩn hóa” lượng đường trong cơ thể, tránh kết quả sai do ăn quá ít tinh bột.
-Thông báo với bác sĩ về thuốc đang dùng: Một số thuốc (như corticoid, thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế beta…) có thể làm thay đổi đường huyết. Trước khi làm nghiệm pháp, hãy nói rõ cho bác sĩ biết tất cả thuốc bạn đang sử dụng để được hướng dẫn cụ thể.
-Nhịn ăn trước khi xét nghiệm: Bắt đầu từ tối trước ngày xét nghiệm, sản phụ cần nhịn đói ít nhất 10–12 giờ (chỉ uống nước lọc, không ăn sáng, không uống cà phê, không hút thuốc). Đây là bước rất quan trọng để xác định đường huyết lúc đói chính xác.
-Tránh vận động gắng sức: Tránh tập thể dục nặng hoặc lao động nhiều trong ngày trước và ngày làm xét nghiệm. Trong khi làm nghiệm pháp, nên nghỉ ngơi, thư giãn ít nhất 30 phút trước khi lấy mẫu máu.
❗Tuân thủ những lưu ý này giúp kết quả OGTT đáng tin cậy. Sau khi làm nghiệm pháp, bác sĩ sẽ tư vấn kết quả và hướng xử lý nếu cần thiết. Việc phát hiện sớm tiểu đường thai kỳ nhờ OGTT và theo dõi đều đặn sẽ giúp mẹ bầu an tâm hơn, bảo vệ sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và bé.