13/04/2025
Ảnh hưởng của ánh sáng xanh đến mắt người: ngắn hạn và dài hạn
Tác động ngắn hạn của ánh sáng xanh
Ánh sáng xanh (ánh sáng có bước sóng ngắn ~400–500 nm) phát ra từ màn hình và đèn LED có thể gây ra một số triệu chứng trước mắt liên quan đến thị giác và sức khỏe giấc ngủ:
• Mỏi mắt kỹ thuật số (Digital Eye Strain): Nhìn màn hình lâu khiến mắt phải điều tiết liên tục, đặc biệt do ánh sáng xanh làm giảm độ tương phản của hình ảnh . Hậu quả là mắt cảm thấy mệt mỏi, khó tập trung, thậm chí nhìn mờ hoặc nhòe sau khi dùng thiết bị kéo dài . Các triệu chứng điển hình của tình trạng căng thẳng thị giác này gồm mỏi mắt, khô mắt, đau đầu và mắt bị kích thích hoặc cay  . Môi trường làm việc kém (ánh sáng yếu, khoảng cách không hợp lý) hay thói quen ít chớp mắt khi nhìn màn hình cũng góp phần gây khô và mỏi mắt.
• Rối loạn giấc ngủ: Tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban đêm có thể ức chế việc sản sinh hormone melatonin, làm rối loạn nhịp sinh học ngủ – thức của cơ thể . Hậu quả là chúng ta khó ngủ hơn, ngủ không sâu giấc hoặc bị gián đoạn giấc ngủ. Nghiên cứu cho thấy ánh sáng xanh (nhất là từ màn hình điện thoại, máy tính bảng vào buổi tối) dễ làm chúng ta tỉnh táo lâu hơn, dẫn đến mất ngủ và mệt mỏi vào ngày hôm sau . Do đó, dùng thiết bị điện tử sát giờ ngủ thường bị khuyến cáo hạn chế để không ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ.
(Lưu ý: Ánh sáng xanh ban ngày có lợi cho sự tỉnh táo và tâm trạng, nhưng “quá nhiều ánh sáng xanh vào buổi tối” lại bất lợi cho giấc ngủ và sức khỏe tổng thể.)
Tác động dài hạn của ánh sáng xanh
Về lâu dài, giới khoa học đã và đang nghiên cứu liệu phơi nhiễm ánh sáng xanh kéo dài nhiều năm có gây hại vĩnh viễn cho mắt hay không. Dưới đây là những lo ngại và bằng chứng liên quan đến tác động dài hạn:
• Nguy cơ thoái hóa điểm vàng (AMD): Điểm vàng trên võng mạc chịu trách nhiệm cho thị lực trung tâm sắc nét. Một số nghiên cứu bước đầu gợi ý rằng tiếp xúc ánh sáng xanh mạn tính có thể làm tổn thương các tế bào nhạy sáng ở võng mạc, từ đó tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng theo thời gian  . Nói cách khác, ánh sáng xanh được nghi ngờ là một yếu tố góp phần gây lão hóa võng mạc và dẫn đến bệnh thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác . Tuy nhiên, các nghiên cứu này chủ yếu trên mô hình phòng thí nghiệm hoặc động vật, với cường độ ánh sáng rất cao trong thời gian ngắn, nên chưa phản ánh đúng điều kiện sử dụng thiết bị thông thường.
• Tổn thương võng mạc và lão hóa mắt: Ánh sáng xanh mang năng lượng cao có khả năng gây ra phản ứng quang hóa trong các mô mắt. Thí nghiệm cho thấy ánh sáng xanh cường độ lớn có thể làm hư hại tế bào võng mạc (phần tế bào cảm thụ ánh sáng ở đáy mắt) thông qua stress oxy hóa . Về lý thuyết, việc tích lũy tổn thương nhỏ theo thời gian có thể dẫn đến tình trạng lão hóa sớm các cấu trúc mắt . Một số ý kiến cho rằng phơi nhiễm ánh sáng năng lượng cao dài hạn có thể góp phần gây đục thủy tinh thể sớm (do thủy tinh thể tự nhiên hấp thụ ánh sáng xanh và có thể bị đục dần), mặc dù nguyên nhân chính của đục thủy tinh thể vẫn là tuổi tác và tia cực tím. Hiện nay, nguy cơ từ ánh sáng xanh trong sử dụng hàng ngày được đánh giá là khá nhỏ – đặc biệt khi so sánh với các yếu tố nguy cơ chính gây thoái hóa mắt như tuổi tác, di truyền, hút thuốc, bệnh mãn tính, v.v . Nghiên cứu tại Harvard chỉ ra rằng mức độ ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử thông thường hầu như không đáng kể trong việc làm tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng hoặc mù lòa . Thật vậy, cường độ ánh sáng từ màn hình điện thoại rất thấp so với ánh sáng mặt trời – vốn mạnh hơn hàng chục lần – nên tác động gây hại võng mạc (nếu có) của màn hình là rất nhỏ . Dù vậy, tác hại tích lũy sau nhiều thập kỷ vẫn cần được theo dõi thêm, đặc biệt ở những nhóm nhạy cảm (trẻ em, người lớn tuổi đã phẫu thuật thay thủy tinh thể) do mắt các đối tượng này ít có khả năng lọc ánh sáng xanh hơn so với mắt trưởng thành khỏe mạnh .
(Lưu ý: Ánh sáng mặt trời là nguồn ánh sáng xanh tự nhiên mạnh nhất. Thực tế, tia xanh và tia UV từ mặt trời đã được chứng minh gây lão hóa mắt, đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng. Vì vậy, bảo vệ mắt dưới nắng gắt (đeo kính râm chuẩn UV) được khuyên dùng để phòng ngừa các bệnh mắt do ánh sáng năng lượng cao.)
Ánh sáng xanh từ màn hình vs. từ đèn LED: Có gì khác biệt?
Ánh sáng xanh về bản chất có cùng đặc tính cho dù phát ra từ màn hình điện tử hay từ đèn LED chiếu sáng. Tuy nhiên, có một số điểm khác biệt trong cách chúng ta tiếp xúc với ánh sáng xanh từ hai nguồn này:
• Phổ ánh sáng và cường độ: Màn hình điện thoại, máy tính hiện đại (LCD/LED hoặc OLED) thường sử dụng đèn LED trắng làm nền phát sáng, loại đèn này có đỉnh phổ ở vùng ánh sáng xanh để tạo ánh sáng trắng sáng. Đèn LED chiếu sáng (ví dụ bóng đèn LED, đèn đường LED) cũng phát nhiều thành phần ánh sáng xanh, đặc biệt là các bóng LED ánh sáng trắng lạnh (cool-white). Sự khác biệt là đèn LED trắng có thể phát tỷ lệ ánh sáng xanh cao hơn so với đèn sợi đốt truyền thống, mặc dù mắt thường có thể vẫn thấy ánh sáng trắng tương tự . Màn hình thường được đặt ở độ sáng vài trăm cd/m², trong khi đèn LED chiếu sáng môi trường có thể mạnh hơn – nhưng tất cả đều thua xa cường độ ánh sáng mặt trời ban ngày. Nhìn chung, ở mức sử dụng thông thường trong gia đình, ánh sáng xanh từ màn hình và từ đèn LED dân dụng đều không đủ mạnh để gây tổn thương võng mạc trực tiếp theo các bằng chứng hiện có .
• Khoảng cách và thời gian tiếp xúc: Sự khác biệt lớn nằm ở cách chúng ta sử dụng: Màn hình điện thoại/máy tính ở rất gần mắt (thường 30–60 cm) và ta nhìn chằm chằm vào đó hàng giờ liền. Ngược lại, đèn LED chiếu sáng thường ở xa tầm mắt (trên trần nhà hoặc quanh phòng) và ta không nhìn thẳng vào nguồn sáng liên tục. Việc nhìn gần làm tăng gánh nặng điều tiết và dễ gây mỏi mắt hơn, trong khi ánh sáng môi trường từ đèn LED có thể phân tán hơn và ít gây căng thẳng cho mắt về mặt điều tiết. Tuy vậy, tổng lượng ánh sáng xanh hấp thụ có thể cộng dồn: mặc dù màn hình phát ánh sáng xanh ít hơn mặt trời rất nhiều , nhưng do ta dùng màn hình thời gian dài hàng ngày ở cự ly gần, mắt vẫn nhận được liều tích lũy đáng kể theo năm tháng. Hơn nữa, mắt trẻ em có thể hấp thụ ánh sáng xanh nhiều hơn người lớn từ màn hình (do thủy tinh thể trẻ trong suốt hơn) , nên thời gian dùng thiết bị ở trẻ cần được giám sát kỹ.
• Tác động đối với mắt và sức khỏe: Màn hình điện tử thường gây vấn đề về mỏi mắt, khô mắt do tập trung gần và thời gian dùng kéo dài (như đã nêu ở phần trên). Ngoài ra, dùng màn hình ban đêm là thủ phạm chính ảnh hưởng nhịp sinh học và giấc ngủ do ánh sáng xanh phát ra vào thời điểm không phù hợp. Trong khi đó, đèn LED chiếu sáng (đặc biệt loại ánh sáng trắng xanh mạnh) có thể không gây mỏi mắt nhiều như màn hình, nhưng lại ảnh hưởng đáng kể đến nhịp sinh học nếu dùng ban đêm. Ánh sáng LED trắng vào buổi tối có thể làm cơ thể hiểu lầm “đang là ban ngày”, dẫn đến khó ngủ hơn . Vì lý do này, các chuyên gia khuyên sử dụng ánh sáng ấm vào buổi tối và hạn chế đèn quá sáng về đêm. Đáng chú ý, các nguồn ánh sáng xanh cường độ cao đặc biệt (ví dụ đèn LED công suất lớn, đèn pin siêu sáng, đèn sân khấu, máy hàn hồ quang…) nếu nhìn trực tiếp mà không có bảo vệ có thể gây tổn thương mắt nghiêm trọng giống như nhìn thẳng vào mặt trời . Tuy nhiên, những nguồn này không phải là thiết bị điện tử gia dụng thông thường.
Tóm lại, ánh sáng xanh từ màn hình hay từ đèn LED thông thường về cơ bản đều tương tự nhau về tính chất vật lý. Khác biệt chính nằm ở cách chúng ta tiếp xúc: màn hình gần mắt gây mỏi mắt và ảnh hưởng trực tiếp đến người dùng, còn đèn LED chiếu sáng toàn phòng thì ảnh hưởng gián tiếp (tới môi trường và nhịp sinh học). Dù nguồn nào, việc tiếp xúc lâu trong đêm cũng có thể ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ, và tiếp xúc cường độ cực mạnh có thể gây hại võng mạc. Vì vậy, cần sử dụng cả hai loại một cách hợp lý và thận trọng.
Nghiên cứu và khuyến nghị từ các tổ chức nhãn khoa uy tín
Nhiều tổ chức nhãn khoa và y tế đã đưa ra ý kiến về vấn đề ánh sáng xanh. Dưới đây là một số kết luận quan trọng từ các nghiên cứu và tổ chức uy tín:
• Học viện Nhãn khoa Hoa Kỳ (AAO): Theo AAO, ánh sáng xanh từ màn hình máy tính/điện thoại không gây tổn thương mắt nghiêm trọng hay dẫn đến các bệnh như thoái hóa điểm vàng . Mối lo ngại rằng màn hình gây hại võng mạc hiện chưa được chứng minh. AAO nhấn mạnh rằng ánh sáng xanh năng lượng cao từ mặt trời mới là tác nhân nguy hiểm đã biết, có thể làm tăng nguy cơ bệnh mắt, còn ánh sáng xanh từ thiết bị số thì chưa có bằng chứng gây hại tương tự . Vì vậy, họ cho rằng việc dùng kính lọc ánh sáng xanh đặc biệt không phải là điều bắt buộc cho dân văn phòng; thay vào đó, cần chú trọng hơn đến nguyên nhân khác của mỏi mắt (chẳng hạn khô mắt, khoảng cách nhìn, tư thế làm việc).
• Bác sĩ nhãn khoa Harvard (David Ramsey, MD, PhD): Bác sĩ Ramsey – Giám đốc nghiên cứu nhãn khoa tại Trung tâm Y tế Lahey (Mỹ) – khẳng định trên Tạp chí Sức khỏe Harvard rằng các thiết bị điện tử tiêu dùng “không làm tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng hay gây hại võng mạc” như nhiều người lo lắng . Ông giải thích cường độ ánh sáng của điện thoại, màn hình là quá thấp để gây tổn thương, so với các yếu tố nguy cơ lớn như tuổi già, hút thuốc, tim mạch thì ảnh hưởng của ánh sáng xanh là không đáng kể . Ngoài ra, bằng chứng khoa học hiện không ủng hộ việc đeo kính lọc ánh sáng xanh để ngăn bệnh mắt – các thử nghiệm chưa cho thấy tác dụng bảo vệ võng mạc, và đã có trường hợp công ty quảng cáo quá mức về loại kính này bị xử phạt . Tuy nhiên, ông lưu ý ánh sáng xanh có thể gây rối loạn giấc ngủ, do đó khuyến cáo hạn chế sử dụng thiết bị điện tử vào ban đêm, nhất là trước giờ ngủ .
• Cơ quan An toàn Sức khỏe Pháp (ANSES): Trái với quan điểm lạc quan từ phía Mỹ, ANSES (Pháp) lại rất thận trọng về ánh sáng xanh. Báo cáo năm 2019 của ANSES kết luận rằng ánh sáng xanh từ đèn LED có độc tính trên võng mạc – nghĩa là phơi nhiễm lâu dài có thể làm tổn hại các tế bào võng mạc, gây suy giảm thị lực và tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng sớm  . Đồng thời, họ nhấn mạnh tác hại của ánh sáng xanh ban đêm đến nhịp sinh học và giấc ngủ, đặc biệt ở trẻ em tiếp xúc với màn hình vào buổi tối . Vì vậy, ANSES khuyến nghị hạn chế các thiết bị phát ánh sáng xanh mạnh, nhất là tránh để trẻ nhỏ tiếp xúc nhiều với ánh sáng xanh. Họ cũng đề xuất thay đổi các tiêu chuẩn an toàn cho đèn LED, khuyến khích dùng các loại đèn thuộc nhóm an toàn (nhóm 0 hoặc 1 theo tiêu chuẩn photobiological safety) cho chiếu sáng trong nhà .
• Nghiên cứu tổng quan 2023 (Tạp chí Ophthalmology and Therapy): Một nhóm các bác sĩ nhãn khoa châu Âu đã công bố đánh giá toàn diện về tác động của ánh sáng xanh (Villani et al., 2023). Kết luận của họ: “Hiện không có bằng chứng cho thấy đèn LED sử dụng ở mức độ trong nhà hoặc đèn nền màn hình gây độc võng mạc ở người”  . Nói cách khác, việc dùng đèn LED và màn hình thông thường được xem là an toàn cho võng mạc. Tuy nhiên, nhóm tác giả cũng cảnh báo còn nhiều câu hỏi bỏ ngỏ về hiệu ứng tích lũy trong hàng chục năm và ảnh hưởng ở những nhóm nhạy cảm (trẻ nhỏ, người lớn tuổi đã thay thủy tinh thể) . Họ khuyến cáo biện pháp phòng ngừa là tránh dùng đèn LED có ánh sáng trắng lạnh (giàu ánh sáng xanh) ở những khu vực dành cho trẻ em, nhằm giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn về phototoxic (độc quang học) . Ngoài ra, nghiên cứu này cũng nhận định chưa có bằng chứng thuyết phục về lợi ích của kính lọc ánh sáng xanh trong phòng ngừa bệnh mắt, thay vào đó chế độ ăn giàu lutein, zeaxanthin và chất chống oxy hóa có thể hữu ích cho việc bảo vệ mắt trước các tổn thương do ánh sáng .
(Tổng quát lại, cộng đồng nhãn khoa quốc tế hiện chưa có sự đồng thuận tuyệt đối về tác hại dài hạn của ánh sáng xanh. Nhiều chuyên gia cho rằng ánh sáng xanh từ màn hình ở mức bình thường khó gây tổn thương nghiêm trọng, trong khi một số cơ quan lại đề xuất cách tiếp cận thận trọng (phòng ngừa trước). Do đó, người dùng nên cập nhật khuyến cáo mới và áp dụng các biện pháp bảo vệ mắt hợp lý.)
Giải pháp và biện pháp phòng ngừa được khuyên dùng
Để giảm thiểu tác động có hại của ánh sáng xanh và tình trạng mỏi mắt, các chuyên gia mắt khuyên nên thực hiện các biện pháp sau:
• Tuân thủ quy tắc 20-20-20: Cứ sau 20 phút làm việc với màn hình, hãy nhìn ra xa khoảng 20 feet (6 mét) trong ít nhất 20 giây để mắt được thư giãn m. Quy tắc 20-20-20 giúp giảm co cứng điều tiết và ngăn ngừa mệt mỏi tích tụ cho mắt khi dùng máy tính, điện thoại trong thời gian dài.
• Hạn chế thời gian màn hình và nghỉ ngơi thường xuyên: Cố gắng giảm tổng thời gian nhìn vào các màn hình mỗi ngày nếu có thể, đặc biệt với trẻ em. Nên ngắt quãng công việc trước màn hình bằng những lần nghỉ ngắn (đứng dậy, nhìn xa, chớp mắt) để mắt được nghỉ. Tránh sử dụng thiết bị điện tử trong vòng 1-2 giờ trước khi đi ngủ nhằm hạn chế ảnh hưởng đến giấc ngủ . Đối với trẻ nhỏ, cần giám sát và giới hạn thời gian dùng thiết bị, không để trẻ nhìn màn hình quá lâu liên tục.
• Điều chỉnh môi trường làm việc: Đảm bảo độ sáng phòng phù hợp – không quá tối (khiến màn hình chói lóa tương phản cao) cũng không quá sáng gây lóa. Giảm ánh sáng chói bằng cách ngồi tránh hướng nguồn sáng chiếu trực tiếp vào màn hình. Đặt màn hình cách mắt khoảng một sải tay (50–60 cm) và ngang tầm mắt , điều này giúp mắt đỡ điều tiết căng thẳng và giữ tư thế ngồi thoải mái cho cổ, vai. Nếu có thể, phóng to cỡ chữ hoặc điều chỉnh cài đặt hiển thị để đọc dễ dàng hơn, tránh nheo mắt.
• Giữ ẩm cho mắt: Khi nhìn màn hình, chúng ta chớp mắt ít hơn bình thường dẫn đến khô mắt. Hãy nhắc nhở bản thân chớp mắt thường xuyên. Nếu cần, có thể sử dụng nước mắt nhân tạo (thuốc nhỏ mắt dưỡng ẩm) vài lần trong ngày để giảm khô và kích ứng . Ngoài ra, nếu bạn đeo kính áp tròng và bị khô mắt nhiều khi dùng máy tính, hãy cân nhắc đeo kính gọng thay cho kính áp tròng lúc làm việc gần máy tính để giảm tình trạng khô mắt .
• Sử dụng chế độ lọc ánh sáng xanh: Hầu hết smartphone, máy tính bảng, máy tính hiện nay đều có chế độ ban đêm hoặc bộ lọc ánh sáng xanh. Hãy bật chế độ này vào buổi tối để màn hình chuyển tông màu ấm hơn (ít ánh sáng xanh hơn), giúp giảm tác động đến nhịp sinh học và cũng dịu mắt hơn khi nhìn trong môi trường tối. Nếu thiết bị không có sẵn tính năng này, có thể cài đặt ứng dụng lọc ánh sáng xanh hoặc sử dụng kính lọc màn hình (tấm phim dán) giúp chặn bớt ánh sáng xanh phát ra . Những biện pháp này có thể giảm lượng ánh sáng xanh đi vào mắt một cách đáng kể.
• Đeo kính chuyên dụng khi làm việc với máy tính (nếu cần): Kính lọc ánh sáng xanh hoặc kính máy tính thường có tròng phủ một lớp phim đặc biệt màu vàng nhạt, giúp ngăn một phần ánh sáng xanh và tăng độ tương phản của màn hình . Điều này có thể giúp mắt dễ chịu hơn, đỡ mỏi khi làm việc lâu trước màn hình . Ngoài ra, kính có phủ lớp chống phản xạ cũng hữu ích vì chúng giảm chói sáng và đồng thời cản bớt ánh sáng xanh từ cả màn hình lẫn ánh sáng mặt trời . Tuy nhiên, cần lưu ý rằng những loại kính này chủ yếu hỗ trợ giảm khó chịu (triệu chứng mỏi mắt) chứ không có bằng chứng ngăn ngừa bệnh mắt nghiêm trọng về lâu dài . Bạn có thể đeo thử nếu thường xuyên mỏi mắt, nhưng không nhất thiết phải mua kính đắt tiền với kỳ vọng bảo vệ mắt toàn diện. Thực tế, ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi cho mắt và điều chỉnh thói quen vẫn quan trọng hơn trong việc giữ cho mắt khỏe.
• Chọn ánh sáng đèn phù hợp: Đối với chiếu sáng phòng, nên sử dụng đèn ánh sáng ấm (vàng/đỏ) vào buổi tối thay vì đèn LED trắng lạnh. Ánh sáng ấm có ít thành phần xanh hơn, sẽ ít ảnh hưởng đến đồng hồ sinh học hơn khi trời tối. Tránh dùng đèn LED quá sáng vào khuya, nhất là trong phòng ngủ hoặc phòng trẻ em . Nếu cần ánh sáng để làm việc ban đêm, có thể dùng đèn bàn ánh sáng vàng và chỉ chiếu sáng khu vực làm việc, giữ tổng thể phòng tối hơn một chút để cơ thể nhận biết đã đến giờ nghỉ.
• Bảo vệ mắt ngoài trời: Vì phần lớn ánh sáng xanh chúng ta nhận được là từ mặt trời , đừng quên đeo kính râm chất lượng cao khi ra nắng. Kính râm lý tưởng nên có khả năng chặn 100% tia UV và một phần ánh sáng xanh năng lượng cao. Điều này giúp bảo vệ võng mạc và thủy tinh thể khỏi lão hóa sớm. Đội mũ rộng vành cũng giảm lượng ánh sáng chiếu vào mắt. Bằng cách bảo vệ mắt dưới ánh nắng tự nhiên, bạn đã giảm được đáng kể nguy cơ tổn thương mắt về sau.
• Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ mắt: Một số nghiên cứu gợi ý rằng các sắc tố hoàng điểm tự nhiên như lutein và zeaxanthin (có nhiều trong rau xanh đậm, ớt chuông, ngô, trứng…) có khả năng hấp thụ ánh sáng xanh, bảo vệ võng mạc. Vì vậy, bạn nên duy trì chế độ ăn giàu rau củ quả để cung cấp đủ lutein, zeaxanthin cùng các chất chống oxy hóa (vitamin A, C, E, kẽm) cho cơ thể . Những dưỡng chất này giúp mắt khỏe mạnh hơn và có thể giảm thiểu tác hại của stress oxy hóa do ánh sáng năng lượng cao gây ra. Nhiều bác sĩ khuyên tuân theo chế độ ăn Địa Trung Hải hoặc bổ sung vitamin theo chỉ dẫn để hỗ trợ sức khỏe mắt lâu dài .
Tóm lại: Ánh sáng xanh là một phần tất yếu của cuộc sống hiện đại, nhưng việc hiểu rõ tác động của nó sẽ giúp chúng ta sử dụng thiết bị công nghệ và đèn chiếu sáng một cách an toàn hơn cho đôi mắt. Trong ngắn hạn, cần chú ý giảm mỏi mắt và đảm bảo giấc ngủ. Về dài hạn, dù chưa có bằng chứng chắc chắn ánh sáng xanh gây bệnh thoái hóa mắt, chúng ta vẫn nên chủ động bảo vệ mắt bằng các biện pháp kể trên. Kết hợp nhiều giải pháp nhỏ – từ thói quen nghỉ ngơi, điều chỉnh ánh sáng đến chế độ dinh dưỡng – sẽ giúp đôi mắt khỏe mạnh và giảm thiểu rủi ro trước ảnh hưởng của ánh sáng xanh trong cuộc sống hàng ngày.
Nguồn tham khảo: Các thông tin trên được tổng hợp từ những nghiên cứu mới và khuyến cáo từ các tổ chức uy tín về mắt như Học viện Nhãn khoa Hoa Kỳ, Tạp chí Sức khỏe Harvard, Cơ quan Anses (Pháp), tổ chức Prevent Blindness, cùng các tài liệu khoa học năm 2022–2023 về tác động của ánh sáng xanh. Điều này nhằm đảm bảo nội dung trả lời cập nhật, đáng tin cậy và hữu ích cho bạn đọc.
Bs Nguyễn Tiến Phúc
Phòng khám Mắt EyeZone 41 Văn Cao, Hải Phòng.