16/11/2022
Rau răm- rau gia vị, vị thuốc quý
Rau răm không thể thiếu trong các món như: Trứng vịt lộn, thịt giả cầy... Không chỉ là rau gia vị, rau răm còn là một vị thuốc chữa bệnh rất hiệu nghiệm.
1. Đặc điểm của cây rau răm
Rau răm còn có tên là thủy liễu. Tên khoa học là Polygonum odoratum Lour.
Thuộc họ Rau răm Polygonaceae.
Cây sống hằng năm, toàn thân rễ và lá vò đều có mùi thơm đặc biệt dễ chịu. Thân mọc bò, từ mỗi đốt mọc ra rất nhiều rễ, có từng phần thân mọc thẳng đứng lên cao chừng 35-40cm.
Lá đơn mọc so le, hình mác hay hình trứng mác, cuống ngắn.
Rau răm được trồng ở khắp nơi nước ta chủ yếu để làm gia vị. Một số người hái thân và lá dùng làm thuốc.
Thường dùng tươi, không phải chế biến gì khác.
Toàn cây chứa một tinh dầu màu vàng rơm nhạt, mùi thơm mát dễ chịu.
2. Công dụng và liều dùng
Theo sách Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GS.TS. Đỗ Tất Lợi, rau răm chủ yếu nhân dân ta vẫn trồng để làm gia vị. Mỗi ngày dùng 15-20g thân và lá tươi.
Có người cho rằng rau răm có tác dụng làm giảm ham muốn tình dục cho nên nhiều người e ngại khi sử dụng rau răm.
Ngoài ra, rau răm còn có tác dụng kích thích tiêu hóa, trị kém ăn, chữa rắn cắn.
Chữa rắn cắn, dân gian cho rằng, khi bị rắn cắn hái lấy khoảng 20 ngọn rau răm giã nát vắt lấy nước uống. Bã đắp lên nơi rắn cắn. Thường trong vòng 15 phút sau đỡ đau và sau 3 giờ hết sưng tấy. Tuy nhiên, đây là bài thuốc được truyền miệng và sử dụng khi ngày xưa y học chưa phát triển, ngày nay nếu không may bị rắn cắn tốt nhất người bệnh nên được đưa đến cơ sở y tế để bác sĩ thăm khám và điều trị.
Tại Campuchia, rau răm được coi là một vị thuốc thông tiểu, chữa sốt, chống nôn.
Chữa hắc lào: Cả cây giã nát, thêm rượu vào, bôi lên nơi hắc lào, chốc lở đã rửa sạch.
Rau răm có tinh dầu mùi thơm đặc trưng dễ chịu, kích thích tiêu hóa, tăng thêm hương vị món ăn.
Nhiều món ăn dân dã thường dùng rau răm như trứng vịt lộn, thịt giả cầy, gỏi thịt gà, canh chua cá đồng, cháo lươn, trai, hến…
Theo Y học cổ truyền, rau răm vị cay, tính ấm. Tác dụng ôn tỳ vị, tiêu thực, cầm tả lỵ, khử hàn, trừ thấp, hoạt huyết, tiêu độc...
Trị bụng đầy chậm tiêu, đầy hơi, tiêu lỏng, bí tiểu, phù thũng, phong thấp nhức mỏi, chàm lở, rắn cắn, làm dịu tình dục...
Kinh nghiệm dân gian ăn tôm cá bị đau bụng đi ngoài, hái rau răm tươi giã vắt nước cốt cho uống hoặc sắc nước cho uống.
Theo Lương y Minh Phúc, một số phương thuốc có dùng rau răm:
-Chữa say nắng : Rau răm 100g giã vắt nước cốt cho uống.
-Chữa cảm cúm: Rau răm 50g, 3 lát gừng giã nhỏ vắt nước cốt uống.
-Chữa mụn nhọt mới phát: Rau răm 100g giã vắt nước cốt uống bã đắp ngoài.
-Chữa nước ăn chân: Rau răm giã nhỏ cho thêm muối đắp chỗ chân bị nước ăn.
-Chữa vết thương lở loét lâu lành: Rau răm sao tồn tính tán bột đắp vào nơi da lở loét.
-Chữa đứt tay chảy máu: Rau răm nhai nhỏ đắp nơi bị đứt tay.
-Chữa rôm sẩy: Rau răm 100g, cá diếc 1-2 con luộc chín lấy thịt nấu canh ăn nhiều lần.
Lưu ý: Rau răm nên dùng tươi phát huy tác dụng của tinh dầu tốt hơn. Phụ nữ có thai không nên ăn rau răm.
