20/04/2025
TÔI ĐÃ TỪNG SỢ NGƯỜI TÂM THẦN - VÀ RỒI TÔI HIỂU RA ĐIỀU NÀY...
Hồi nhỏ, tôi từng rất sợ người tâm thần.
Không phải vì tôi ác cảm.
Mà là vì tôi không hiểu.
Người đàn ông tay cầm viên gạch, quần tả tơi, đầu tóc bù xù miệng lẩm bẩm đi ngoài phố… Người lớn nói: “Tránh xa ra, họ bị điên đấy!”.
Và thế là trong tôi hình thành một niềm tin: “Người tâm thần = nguy hiểm”.
Lớn lên, tôi vào học ngành y. Ngành học khiến tôi phải đối diện với nỗi sợ ngày bé của mình. Tôi chọn chuyên ngành tâm thần – một phần vì tò mò, một phần vì muốn hiểu rõ nỗi sợ của chính mình.
Ngày đầu vào viện thực tập, tôi run. Bệnh nhân tâm thần thật sự không giống như tôi tưởng tượng. Có những người chỉ ngồi yên lặng, đôi mắt buồn như chất chứa hàng trăm ngày không có ai hiểu. Có người nói nhiều, nói linh tinh, nhưng không hề có dấu hiệu gì của sự hung dữ. Tôi bắt đầu thấy có gì đó sai với niềm tin cũ của mình.
Một ngày nọ, tôi được phân công chăm sóc một bệnh nhân tên Th. Anh khoảng 28 tuổi, được chẩn đoán tâm thần phân liệt thể Paranoid. Khi vào viện, anh rất gầy, ánh mắt căng cứng, luôn miệng nói hàng xóm đầu độc mình. Anh không cho ai lại gần, kể cả bác sĩ. Nhưng tôi thấy anh lúc nào cũng cầm theo một quyển sổ nhỏ – viết gì đó rất đều đặn.
Tôi bắt chuyện. Ban đầu là những câu chào hỏi rất đơn giản. Anh chỉ gật. Dần dần, tôi hỏi: “Anh ghi gì trong sổ thế?”. Anh không trả lời. Đến một tuần sau, khi đã dần tin tưởng, anh mới đưa cho tôi xem.
Trong quyển sổ ấy, là những dòng nhật ký. Những dòng chữ nguệch ngoạc, đôi khi sai chính tả, nhưng rõ ràng là một nỗ lực khủng khiếp để bám vào thực tại. Anh viết về mẹ – người vẫn lặng lẽ chăm anh suốt 6 năm. Viết về giấc mơ được đi làm trở lại... và viết rất nhiều điều trong đó nữa. Và có một dòng khiến tôi nhớ mãi “Bác sĩ nói cháu phải uống thuốc đều, như vậy mới về được chăm mẹ. Mẹ giờ yếu rồi…”.
Sau 2 tháng điều trị, tình trạng của anh Th cải thiện rõ rệt. Anh không còn la hét, không còn tin rằng ai đó đang đầu độc mình. Anh nói chuyện nhiều hơn, cười nhẹ, và bắt đầu giúp y tá lau nhà, sắp xếp bàn ghế. Có lần anh nói với tôi: “Bác sĩ ơi, cháu có thể làm phụ hồ không? Cháu muốn kiếm tiền mua thuốc cho mẹ.”
Khoảnh khắc đó, tôi thực sự không còn sợ người tâm thần nữa.
..
Người bệnh tâm thần không phải là “nguy hiểm”.
Họ là những người cần được hiểu – và cần được giúp đỡ.
Tôi hiểu rằng: phía sau ánh mắt hoang mang là cả một bầu trời cần giúp đỡ.
Và phía sau căn bệnh tâm thần… là một con người đáng được chữa lành.
✨ Vì thế, tôi chọn đồng hành với họ.
Tôi là Ths.Bs Lê Hữu Thuận – và tôi ở đây, để lắng nghe, để giúp bạn