02/11/2022
THỊT BÒ VÀ SẸO LỒI SAU PHẪU THUẬT/ CHẤN THƯƠNG
Thịt bò gây sẹo lồi, sẹo xấu là quan điểm thường gặp của mỗi người khi bị vết thương,thậm chí là nhân viên y tế. Vậy sự thật có phải vậy hay không ? hay chỉ là truyền thuyết.
1. Quá trình LÀNH VẾT THƯƠNG
- Quá trình hồi phục vết thương da được diễn ra qua ba giai đoạn: giai đoạn phản ứng viêm, giai đoạn tăng sinh và giai đoạn tái tạo (sửa chữa) tổ chức
- Tùy theo mức độ tổn thương, khả năng can thiệp, vị trí tổn thương trên cơ thể… có thể để lại các loại sẹo khác nhau: sẹo bình thường hay sẹo không bình thường (sẹo bệnh lý).
- Một tổ chức sẹo được cho là bình thường khi vùng sẹo bằng phẳng ngang bề mặt da lành xung quanh, có màu trắng hồng, hơi bóng, mềm mại, không co kéo da xung quanh, không có bất kỳ triệu chứng nào tại chỗ. Các loại sẹo còn lại có hình thể, cấu trúc, đặc tính khác với sẹo bình thường đều là các loại sẹo bất thường trong đó sẹo lồi là sẹo được quan tâm nhiều nhất.
2. SẸO LỒI là gì ?
Sẹo lồi hình thành do sự tích tụ quá mức của collagen ở trung bì da - hậu quả của sự mất cân bằng giữa quá trình tổng hợp và quá trình phân hủy collagen (sự mất cân bằng này xảy ra trong giai đoạn thứ ba của quá trình liền sẹo và sẽ tiếp tục kéo dài nếu không được can thiệp) mà căn nguyên bệnh sinh cho đến nay vẫn còn nhiều điều chưa được sáng tỏ.
+ Có một số vùng da đặc biệt trên cơ thể, có nguy cơ cao hình thành sẹo lồi sau khi bị tổn thương như: vùng dái tai, vành tai; vùng có râu trên mặt; vùng ngực trước xương ức; vùng da trên cơ delta của cánh tay; vùng lưng trên; vùng mu…. Ngược lại, vùng da gan tay, lòng bàn chân ít gây sẹo lồi.
+ Giai đoạn phát triển mạnh của cơ thể (từ 10-30 tuổi) có tỷ lệ gặp sẹo lồi mới cao nhất.
+ Mặc dù không có bằng chứng cho thấy có sự khác biệt về tỷ lệ bệnh giữa nam và nữ nhưng thực tế gặp sẹo lồi nhiều hơn ở nữ giới
+ Có yếu tố thể địa và yếu tố gia đình trong việc hình thành và phát triển của sẹo lồi.
+ Một đặc điểm cần chú ý là: các phẫu thuật sửa sẹo đơn thuần (kể cả phẫu thuật tạo hình, thẩm mỹ) thường làm cho sẹo lồi trở nên tồi tệ hơn.
3. THỊT BÒ
Thành phần dinh dưỡng một số loại thịt :
• 100gr thịt bò là: protein 21g, lipid 3.8g, glucid 0g, sắt 3.1 mg, kẽm 2.2 mg…
• 100gr thịt gà : protein 20.3g, lipid 13.1g, glucid 0g, sắt 1.5 mg, kẽm 1.5 mg …
• 100gr thịt heo: protein 19g, lipid 7g, glucid 0g, sắt 0.96 mg, kẽm 2.5 mg…
-->Có thể nói thành phần dinh dưỡng thịt bò, gà, heo không chênh lệch nhau nhiều.
4. Nhu cầu dinh dưỡng SAU PHẪU THUẬT
- Sau phẫu thuật có sự dịch chuyển acid amin đến vết thương để bảo vệ, hổ trợ chức năng sống và hàn gắn vết thương. Những chất cần cho lành vết thương gồm Protein, lipid, glucid, Vitamin A, nhóm B, C,E, sắt, kẽm…
- Năng lượng cần thiết từ 30 -35kcal/ kg cân nặng, nhu cầu ĐẠM 1.2- 1.5g/kg
+++Tóm lại: Qúa trình liền sẹo sau vết thương, phẫu thuật là tiến trình tự nhiên của cơ thể, tiến trình này qua nhiều bước và cần nguyên liệu phong phú gồm Đạm, sắt, kẽm và các chất dinh dưỡng khác
Sẹo lồi là cơ chế đặc biệt chưa làm sáng tỏ cơ chế nhưng có nhiều yếu tố thúc đẩy trong đó không có thịt bò. Thịt bò là thực phẩm cung cấp nguyên liệu tốt cho quá trình hồi phục. Truyền thuyết thịt bò gây sẹo lồi nên cần được thay đổi!!!
Ths Bs Đặng Ngọc Hùng - Viện nghiên cứu và tư vấn dinh dưỡng
