12/07/2025
Tại sao những gì trong ruột bạn lại ảnh hưởng tới bộ não của bạn❓
▪️ Chúng ta hiểu thêm về một trục khác, gọi là trục Não - Ruột của cơ thể.
• Hệ tiêu hóa bắt đầu từ miệng và kết thúc ở hậu môn. Dọc theo chiều dài đó là một chuỗi các cơ vòng (sphincters) giúp tách biệt các khoang khác nhau của ống tiêu hóa.
• Cũng dọc theo ống tiêu hóa này, độ axit (pH) thay đổi ở từng đoạn. Sự thay đổi này tạo ra những vi môi trường (microenvironments) khác nhau, trong đó từng loại vi sinh vật (microbiota) cụ thể có thể phát triển tốt hoặc không. Vì thế, bạn có thể hình dung hệ tiêu hóa không phải là một "khoang" đơn lẻ với một kiểu môi trường cố định, mà là một chuỗi các buồng nhỏ khác nhau, mỗi buồng có điều kiện lý tưởng cho một số loại vi khuẩn nhất định phát triển, trong khi các loại khác thì không.
• Những hành vi và trải nghiệm của bạn trong cuộc sống có thể tác động đến những vi môi trường này, làm cho một số vi khuẩn dễ phát triển hơn, còn một số khác thì bị kìm hãm. Trên thực tế, hệ vi sinh này bắt đầu hình thành ngay từ lúc bạn chào đời. Nó chịu ảnh hưởng mạnh bởi việc bạn được sinh mổ hay sinh thường, bởi ai là người đầu tiên tiếp xúc với bạn, mức độ tiếp xúc da – kề – da, việc bạn sinh non hay đủ tháng, bạn có nuôi thú cưng trong nhà không, bạn có được chơi với đất cát hay bị giữ trong môi trường vô trùng... Tất cả những trải nghiệm này góp phần định hình vi sinh vật nào sẽ cư trú ổn định trong cơ thể bạn và điều gì là “lý tưởng” hay “bất lợi” cho từng vi môi trường nhỏ đó.
• Những vi sinh vật này không chỉ ngồi yên ở đó. Chúng tương tác trực tiếp với hệ thần kinh của bạn, thông qua các dây thần kinh thuộc hệ thần kinh ngoại biên – đặc biệt là dây thần kinh phế vị (vagus nerve) – và gián tiếp thông qua các tín hiệu hoá học, như hormone, chất dẫn truyền thần kinh, và cytokine.
• Cụ thể hơn, các tế bào cảm nhận trong thành ruột (gọi là enteroendocrine cells) có thể "nghe ngóng" xem môi trường trong ruột đang như thế nào – có thức ăn không, độ axit ra sao, có vi khuẩn nào đang hoạt động... Rồi chúng sẽ tiết ra các phân tử thông báo, như serotonin, dopamine, hoặc peptide tín hiệu, và những tín hiệu này được truyền đến não qua dây thần kinh phế vị hoặc đi vào máu.
• Điều này rất thú vị: có tới 90–95% serotonin trong cơ thể bạn không nằm ở não, mà được sản xuất ở ruột. 𝐓𝐮̛́𝐜 𝐥𝐚̀, 𝐧𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐠𝐢̀ 𝐛𝐚̣𝐧 𝐚̆𝐧 – 𝐡𝐨𝐚̣̆𝐜 𝐭𝐢̀𝐧𝐡 𝐭𝐫𝐚̣𝐧𝐠 𝐯𝐢 𝐬𝐢𝐧𝐡 𝐯𝐚̣̂𝐭 𝐭𝐫𝐨𝐧𝐠 𝐫𝐮𝐨̣̂𝐭 𝐜𝐮̉𝐚 𝐛𝐚̣𝐧 – 𝐜𝐨́ 𝐭𝐡𝐞̂̉ 𝐚̉𝐧𝐡 𝐡𝐮̛𝐨̛̉𝐧𝐠 đ𝐞̂́𝐧 𝐭𝐚̂𝐦 𝐭𝐫𝐚̣𝐧𝐠, 𝐬𝐮̛̣ 𝐥𝐨 𝐚̂𝐮, 𝐠𝐢𝐚̂́𝐜 𝐧𝐠𝐮̉, 𝐭𝐡𝐚̣̂𝐦 𝐜𝐡𝐢́ 𝐜𝐚̉ 𝐡𝐚̀𝐧𝐡 𝐯𝐢 𝐱𝐚̃ 𝐡𝐨̣̂𝐢.
--> 𝐕𝐢̀ 𝐯𝐚̣̂𝐲, 𝐫𝐮𝐨̣̂𝐭 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐜𝐡𝐢̉ 𝐥𝐚̀ 𝐧𝐨̛𝐢 𝐭𝐢𝐞̂𝐮 𝐡𝐨́𝐚 𝐭𝐡𝐮̛́𝐜 𝐚̆𝐧, 𝐦𝐚̀ 𝐜𝐨̀𝐧 𝐥𝐚̀ 𝐦𝐨̣̂𝐭 𝐭𝐫𝐮𝐧𝐠 𝐭𝐚̂𝐦 𝐩𝐡𝐚́𝐭 𝐭𝐢́𝐧 𝐡𝐢𝐞̣̂𝐮 𝐪𝐮𝐚𝐧 𝐭𝐫𝐨̣𝐧𝐠 𝐥𝐞̂𝐧 𝐡𝐞̣̂ 𝐭𝐡𝐚̂̀𝐧 𝐤𝐢𝐧𝐡 𝐭𝐫𝐮𝐧𝐠 𝐮̛𝐨̛𝐧𝐠 – 𝐚̉𝐧𝐡 𝐡𝐮̛𝐨̛̉𝐧𝐠 đ𝐞̂́𝐧 𝐬𝐮𝐲 𝐧𝐠𝐡𝐢̃, 𝐜𝐚̉𝐦 𝐱𝐮́𝐜 𝐯𝐚̀ 𝐡𝐚̀𝐧𝐡 𝐯𝐢. Đ𝐚̂𝐲 𝐜𝐡𝐢́𝐧𝐡 𝐥𝐚̀ 𝐭𝐫𝐨̣𝐧𝐠 𝐭𝐚̂𝐦 𝐜𝐮̉𝐚 𝐤𝐡𝐚́𝐢 𝐧𝐢𝐞̣̂𝐦 "𝐭𝐫𝐮̣𝐜 𝐫𝐮𝐨̣̂𝐭–𝐧𝐚̃𝐨".
👉 inb e. để biết những thông tin bổ ích và được tư vấn chăm sóc Sức Khoẻ Miễn Phí nhé❗️
̣̂t