04/06/2022
BỆNH TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN
1️⃣ Tổng quan
Thực quản nằm ở phía sau khí quản, đi xuống vùng trung thất sau, nằm ở phía sau tim và trước động mạch chủ ngực, xuyên qua cơ hoành vào ổ bụng, nối với dạ dày. Chức năng chính của thực quản là dẫn thức ăn từ miệng xuống dạ dày.
BỆNH TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN là tình trạng trào ngược từng lúc hay thường xuyên của dịch dạ dày lên thực quản. Khi nuốt thức ăn, bình thường cơ vòng thực quản dưới (cơ ở dưới cùng của thực quản) sẽ mở ra và cho phép thức ăn, đồ uống đi từ thực quản xuống dạ dày. Sau đó cơ này đóng lại. Tuy nhiên do các nguyên nhân:
▪ Cơ thắt thực quản dưới bất thường: Dãn bất thường, giảm trương lực
▪ Phá vỡ cấu trúc giải phẫu: Thoát vị hoành
▪ Chậm làm trống dạ dày
▪ Tăng áp lực ổ bụng
Làm cơ vòng thực quản dưới bị yếu hoặc đóng mở bất thường thì sẽ dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản. Dung dịch axit từ dạ dày sẽ làm tổn thương đường niêm mạc của thực quản, dẫn tới viêm.
2️⃣ Triệu chứng:
Có hai nhóm triệu chứng chính. Tùy thuộc vào mức độ nặng của bệnh mà mỗi cá nhân có thể có các biểu hiện khác nhau, bệnh nhẹ thường biểu hiện không rõ ràng nên dễ nhầm lẫn với các bệnh khác.
- Tại thực quản: 2 triệu chứng điển hình và phổ biến, đó là:
▪ Ợ nóng: Là cảm giác nóng rát mũi ức, lan dọc xương ức lên đến cổ, thường xảy ra sau bữa ăn hay hoạt động mạnh.
▪ Trào ngược: Là sự trào ngược thức ăn trong dạ dày lên vùng hầu họng nhưng không nôn, bệnh nhân có giảm giác chua và nóng ở cổ và miệng.
- Các triệu chứng khác:
▪ Đau ngực
▪ Khó nuốt
▪ Ho mạn tính, viêm thanh quản, viêm tai giữa.
3️⃣ Chẩn đoán
Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử, triệu chứng và làm các xét nghiệm như nội soi thực quản dạ dày, đo nồng độ PH thực quản 24h, đo áp lực thực quản rồi tổng hợp các kết quả đưa ra chẩn đoán bệnh.
▪ Có triệu chứng điển hình của bệnh trào ngược: Ợ nóng, trào ngược.
▪ Nội soi thực quản dạ dày: Hình ảnh phù nề, viêm.
▪ Đáp ứng liệu pháp điều trị thử thuốc ức chế bơm Proton: Các triệu chứng giảm
4️⃣ Ai dễ mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản:
▪ Người bị bệnh béo phì
▪ Người mặc bệnh thoát vị cơ hoành
▪ Phụ nữ mang thai
▪ Người bị rối loạn mô liên kết, chẳng hạn như xơ cứng bì
- Các yếu tố có thể làm trầm trọng thêm trào ngược dạ dày thực quản bao gồm:
▪ Hút thuốc lá
▪ Ăn quá no hoặc ăn khuya
▪ Sử dụng một số thực phẩm như thực phẩm nhiều chất béo hoặc chiên, rán nhiều dầu mỡ, đồ uống có cồn như rượu hoặc cà phê
▪ Sử dụng thường xuyên các loại thuốc như Aspirin, Corticoid,..
5️⃣ Điều trị
Điều đầu tiên bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân thay đổi thói quen sinh hoạt như giảm cân, bỏ thuốc lá, ăn từ từ nhai kỹ, tránh những thực phẩm, đồ uống gây ra trào ngược, mặc quần áo bó sát.
Dùng thuốc: Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có 3 nhóm thuốc chính điều trị:
▪ Thuốc ức chế bơm Proton (PPIs), thuốc kháng Histamin H2, nhóm thuốc này có tác dụng giảm tiết acid dịch vị.
▪ Nhóm thuốc Prokinetics: Tác dụng tăng co bóp và trương lực cơ thực quản
▪ Nhóm Antacid có tác dụng trung hòa acid có trong dạ dày.
Theo khuyến cáo của ACG (American College of Gastroenterology) năm 2013 phác đồ điều trị đầu tay là sử dụng thuốc giảm tiết (PPI) trong vòng 8 tuần, khởi đầu ngày dùng 01 lần trước bữa ăn sáng 30 phút với liều chuẩn.
▪ Phẫu thuật: Phẫu thuật để củng cố cơ vòng thực quản dưới, phẫu thuật sẽ thắt chặt các cơ vòng thực quản dưới để ngăn chặn trào ngược bằng cách mổ nội soi.
❗️ BỆNH TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN là bệnh lý rất phổ biến, đặc biệt đối với những người có lối sống hấp tấp, vội vàng. Đặc trưng chính bệnh là sự xuất hiện bất thường dịch acid dạ dày trong lòng thực quản. Dấu hiệu thường gặp nhất là ợ nóng và trào ngược, hình ảnh phù nề, viêm của niêm mạc thực quản qua nội soi. Điều trị nên tập trung chủ yếu vào thay đổi lối sống và dùng thuốc ức chế bơm Proton (PPI) là những phương pháp hàng đầu trong việc điều trị căn bệnh phổ này.