25/07/2025
PHỤ NỮ SAU SINH – LÚC YẾU NHẤT CŨNG CHÍNH LÀ LÚC DỄ “DƯỠNG GỐC” NHẤT
Trong Đông y có câu: “Dưỡng hậu sản tốt là đặt nền móng cho mười năm khỏe mạnh.” Sau sinh, nếu được nghỉ ngơi đúng cách, ăn uống điều độ, kiêng kỵ đúng nguyên tắc, thì cơ thể sẽ tái sinh nội lực, thần sắc phục hồi, sinh khí vượng trở lại.
Phụ nữ sau sinh như chiếc lá vừa rơi xuống dễ tổn thương, dễ giòn gãy… nhưng cũng là lúc mạch đất dưới gốc mềm nhất để hồi sinh mầm mới. Nghe thì ngược đời, nhưng thực ra, đây là một nguyên lý quan trọng của Y học cổ truyền. Bởi lẽ, sinh con là một hành trình tiêu hao rất lớn kh:í huyết. Sau sinh, cơ thể người phụ nữ chẳng khác nào một ngôi nhà vừa trải qua giông bão: bề ngoài có thể trông yên ổn, nhưng bên trong đang hư hao, rệu rã.
Y học cổ truyền gọi thời điểm này là khi “chính khí suy – tà khí dễ xâm”, nghĩa là sức đề kháng đang yếu đi, tà khí từ môi trường, từ cảm xúc, từ ăn uống… dễ dàng len lỏi mà sinh bệnh. Không ít chị em sau sinh gặp phải tình trạng đa.u lưng, tó.c rụngg, m.ất ng.ủ, d.a s.ạm nám, dễ cá.u g.ắt, lo âu, thậm chí trầ/m cả/m. Thận yếu không sinh tủy, tỳ hư không sinh huyết, kh:í huy:ết không thông thì sắc diện kém tươi tất cả đều bắt nguồn từ sự tổn hao tận gốc sau sinh.
Điều đáng mừng là, cũng chính trong giai đoạn ấy, khi cơ thể như tờ giấy trắng vừa mới gột rửa thì việc nuôi lại kh:í huy:ết, bồi lại gốc rễ sẽ hiệu quả hơn bất cứ giai đoạn nào trong đời người phụ nữ. Trong Đông y có câu: “Dưỡng hậu sản tốt là đặt nền móng cho mười năm khỏe mạnh.” Sau sinh, nếu được nghỉ ngơi đúng cách, ăn uống điều độ, kiêng kỵ đúng nguyên tắc, thì cơ thể sẽ tái sinh nội lực, thần sắc phục hồi, sinh khí vượng trở lại.
Hải Thượng Lãn Ông – vị danh y để lại nhiều kjnh điển về h.ậu s.ản – đã căn dặn kỹ càng trong sách rằng phụ nữ sau sinh không nên nằm ngay sau khi sinh, không nên tắm lạnh, không nên ăn đồ sống, cay nóng hay quá loãng. Không nên ở nơi ẩm thấp, có gió lùa, không dùng quạt mạnh, cũng không được làm việc sớm. Tâm trạng sau sinh cũng cần giữ gìn: “Quá mừng, quá giận, quá buồn đều tổn kh:í huy:ết.” Thậm chí, chỉ một tiếng khóc nức nở cũng có thể gây ra khí nghịch, đa/u đ/ầu, mấ/t ng/ủ kéo dài. Giao hợp cũng tuyệt đối kiêng trong 100 ngày đầu, vì kh:í huy:ết chưa hồi phục, Â Đ còn hư tổn, dễ sinh bệnh vào xương cốt, TC, sau này khó chữa.
Bác sĩ Hà từng gặp nhiều chị em, vì thiếu hiểu biết, sau sinh ăn uống tùy tiện, vận động sớm, rồi sau vài tháng lại đến khám với các chứng h/ậu sả/n khó chịu: từ kjnh nguyệt r.ối lo.ạn, đau bụng, rụng tóc đến cả hội chứng tr/ầm cảm, giảm ha/m mu/ốn. Nhưng cũng có những chị em chỉ cần sau 1 tháng ngồi than thở, mà biết ăn uống dưỡng kh:í huy:ết, uống thang thuốcc phục hồi theo thể trạng, nghỉ ngơi đúng cách thì chỉ sau vài tuần, da sáng lên, tinh thần ổn định, sữa dồi dào, bước đi nhẹ nhàng như chưa từng vượt cạn.
Đông y không nhìn phụ nữ sau sinh như một người ốm, mà là một cơ hội quý giá để phục hồi toàn bộ cơ thể từ bên trong. Đây là lúc cơ thể dễ tiếp nhận dưỡng chất, dễ dẫn thuốcc, dễ thay đổi nội tạng, và nếu biết dưỡng đúng – thì phụ nữ có thể bước sang một chương mới: khỏe mạnh hơn, nữ tính hơn, ổn định hơn cả trước khi sinh.
Chị em ạ, sinh con là một hành trình thiêng liêng. Nhưng đừng vì nghĩ đến con mà quên mất thân mình. Hãy nhớ, người mẹ khỏe thì con mới được dưỡng bằng dòng sữa lành, bằng vòng tay đủ hơi ấm, và bằng ánh mắt không còn nỗi buồn âm ỉ. Yêu thương bản thân không phải là ích kỷ đó là nền tảng cho một gia đình bình an.
Bác sĩ Hà luôn mong rằng, dù bạn đang ở giai đoạn đầu sau sinh hay đã trải qua vài tháng, vài năm rồi, cũng đừng bao giờ ngừng chăm sóc “gốc rễ” của mình. Chăm thân – dưỡng tâm – bồi huyết – kiện tỳ – ôn thận – điều hòa kh:í huy:ết, tất cả đều là những việc hoàn toàn có thể bắt đầu lại, miễn là bạn muốn lắng nghe cơ thể
Chị em nào muốn bác sĩ chia sẻ cụ thể các kjnh nghiệm chăm sóc phụ nữ, dưỡng kh:í huy:ết sau sinh hãy cmt thêm cho bác sĩ Hà biết
(Nguồn Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Thanh Hà )
