Viện Y Học Cổ Truyền Quân Đội

11/04/2023

07/03/2023

1. Viêm gan do virus viêm gan A
HAV được phát hiện từ năm 1973. Virus lây qua đường ăn uống do thực phẩm hoặc nguồn nước bị ô nhiễm, được tìm thấy trong phân của bệnh nhân. Vì vậy, bệnh thường xảy ra ở những nơi vệ sinh không được đảm bảo. Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, đặc biệt rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh là một trong những cách tốt nhất, kinh tế nhất để hạn chế nhiễm virus viêm gan A. Hiện nay, ở nước ta đã có vacxin để tiêm phòng virus viêm gan A. Đa số các trường hợp nhiễm HAV không có triệu chứng lâm sàng. Viêm gan A thường diễn biến lành tình, không chuyển mạn tính, khỏi hoàn toàn nhưng bạn vẫn có thể bị tái nhiễm HAV, gây viêm gan A tái nhiễm.
2. Viêm gan do virus viêm gan B (HBV)
Theo tổ chức y tế thế giới WHO, trên thế giới có khoảng 380 triệu người đã và đang mắc viêm gan do HBV gây ra. HBV là virus có kích thước nhỏ. Khác với các virus khác có acid nhân là RNA, virus viêm gan duy nhất có acid nhân là DNA. Virus có 2 thể khác nhau là Thể hoang dai (WIld form) và thể đột biến (Mutation form). Virus viêm gan B lây truyền qua đường máu (lây qua truyền máu, quan hệ tình dục , dùng chung bơm kim tiêm, xăm trổ, bấm xỏ khuyên tai,...)
Sau khi nhiễm virus, có khoảng 10% số người nhiễm bệnh khởi phát thành viêm gan cấp, số còn lại không có triệu chứng, tiến triển âm thầm. Đây chính là nguồn lây bệnh nguy hiểm cho cộng đồng. Lứa tuổi bị nhiễm càng nhỏ thì tỷ lệ chuyển thành mãn tính càng lớn. Bệnh lâu dần có thể tiến triển thành xơ gan, suy gan và cuối cùng là ung thư tế bào gan.
3. Viêm gan do virus viêm gan C (HCV)
HCV được tìm thấy vào năm 1989. Cũng như virus viêm gan B, virus viêm gan C cũng lây qua đường máu. HCV có sự đa dạng về gen (Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ít nhất là 6 kiểu gen và 50 phân type được phát hiện) do đó virus có khả năng tránh được các đáp ứng miễn dịch của cơ thể vật chủ dẫn đến tỷ lệ nhiễm HCV mạn cao > 80% số người mắc bệnh.
Sau khi điều trị khỏi, cơ thể không tạo được đáp ứng miễn dịch nên bệnh nhân vẫn có thể bị tái nhiễm HCV. Trong số bệnh nhân bị nhiễm viêm gan C cấp có khoảng 50% đến 70% chuyển thành viêm gan mạn. Nhiễm HCV mạn là một trong những yếu tố nguy cơ gây xơ gan, ung thư tế bào gan. Nhiễm phối hợp hai loại HCV và HBV làm tăng cao nguy cơ chuyển thành xơ gan và ung thư tế bào gan hơn nhiễm một loại virus. Hiện nay vẫn chưa có vacxin phòng bệnh viêm gan do HCV gây ra, nguyên nhân là do chưa có hệ thống nuôi cấy tế bào phù hợp và tính đa dạng của kiểu gen.
4. Viêm gan do virus viêm gan D (HDV)
HDV được phát hiện năm 1977. Đây là một virus không hoàn chỉnh, HDV chỉ có phần nhân ARN còn phần vỏ là HBsAg (Kháng nguyên bề mặt của HBV). HDV muốn nhân lên phải có HBsAg mới trở thành virus hoàn chỉnh để gây bệnh. Chính vì vậy, HDV muốn gây bệnh thì bắt buộc phải đồng nhiễm với HBV (HDV và HBV nhiễm vào cơ thể vật chủ cùng một thời điểm) hoặc bội nhiễm với HBV (cơ thể vật chủ HBV bị nhiễm thêm HDV), không bao giờ có vật chủ bị nhiễm HDV độc lập. Nếu bệnh nhân bị đồng nhiễm thì nguy cơ cao thành viêm gan ác tính còn bị bội nhiễm thì có nguy cơ dẫn đến viêm gan mạn tính. Vacxin phòng HBV cũng có tác dụng giúp cơ thể phòng chống nhiễm HDV
5. Viêm gan do virus viêm gan E (HEV)
HEV được tìm thấy vào năm 1991. Đường lây của Virus viêm gan E cũng giống như virus viêm gan A, virus E được tìm thấy trong phân, mật của người nhiễm bệnh và được bài tiết ra ngoài theo phân.
Bệnh thường diễn biến lành tình và khỏi hoàn toàn. Khác với người bình thường, ở phụ nữ có thai, nếu bị nhiễm HEV có nguy cơ cao trở thành virus viêm gan ác tính, tỷ lệ tử vong cao. Virus có 1 type huyết thanh nên sau khi bị bệnh cơ thể tạo đáp ứng miễn dịch và không bị tái nhiễm.
Virus mới được phát hiện những năm gần đây. Trong thành phần cấu tạo giống HCV đến 25%, dù vậy Ta vẫn chưa hiểu rõ hết về tác nhân và vai trò của HGV, do vậy cũng chưa có vacxin phòng bệnh.

07/03/2023

Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm gan
Bác sĩ Huỳnh Văn Trung cho biết, gan là một cơ quan quan trọng trong cơ thể, có chức năng tạo ra mật để tiêu hóa thức ăn và lưu trữ đường dùng làm năng lượng cho cơ thể; lọc máu và chất thải khỏi cơ thể, chống lại nhiễm trùng. Do đó, nếu không được điều trị kịp thời, viêm gan dẫn đến nhiều biến chứng như bệnh gan mạn tính, xơ gan, ung thư gan… ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều chức năng của cơ thể.
Đặc biệt, hai trong những bệnh cảnh nguy hiểm nhất của viêm gan chính là xơ gan và ung thư gan gây nên các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng chất lượng cuộc sống cũng như tăng tỉ lệ tử vong như:
Cổ trướng: Tích tụ dịch trong khoang bụng
Vỡ tĩnh mạch thực quản giãn gây ói ra máu và đi cầu ra máu, tăng nguy cơ tử vong
Nhiễm trùng dịch báng: nhiễm trùng dịch trong khoang màng bụng thường gây ra triệu chứng như đau bụng, sốt, lơ mơ hôn mê thậm chí tử vong
Bệnh não gan: Gây mệt mỏi, suy giảm trí nhớ, ngủ gà, lơ mơ, hôn mê và tử vong
Tổn thương thận cấp: tăng nguy cơ bệnh não gan và làm tăng tỉ lệ tử vong

07/03/2023

Dưới đây là những lợi ích của vận động thể chất với người mắc bệnh gan:
Giảm mệt mỏi: Mệt mỏi là triệu chứng hay gặp nhất ở người bệnh viêm gan, xơ gan, thường do các nguyên nhân như dùng thuốc tây điều trị, ăn uống không đủ dinh dưỡng do gan chuyển hóa kém, năng lượng dự trữ giảm, tổn thương hệ miễn dịch, hay lo lắng hoặc do các bệnh khác kèm theo. Việc luyện tập là cách tốt nhất để có thể ăn ngon ngủ tốt, giảm lo âu căng thẳng, tăng giải phóng ATP (hợp chất giàu năng lượng), cung cấp năng lượng cho cơ thể, kích thích hệ thống miễn dịch hoạt động. Như vậy người bệnh nhân sẽ giảm được cảm giác mệt mỏi.
Giảm đầy bụng, chậm tiêu: Tập thể dục sẽ làm tăng cường vận động các cơ trên đường tiêu hóa, giúp cải thiện chứng táo bón hay gặp ở người bệnh gan.
Giúp kích thích hệ thống miễn dịch: Hệ miễn dịch hoạt động tốt sẽ đáp ứng với điều trị tốt hơn.
Giảm quá trình oxy hóa: Vận động thể chất giúp tăng tưới máu, tăng oxy nuôi dưỡng các mô, chống lại quá trình oxy hóa tại gan nên giảm được việc sản sinh ra gốc tự do có hại cho gan.
Kích thích sản sinh glutathione: Đây là một chất tham gia vào quá trình thải độc của gan, giúp khử các gốc tự do sinh ra tại gan trong quá trình khử độc. Việc tập luyện kích thích sản sinh chất này sẽ tăng cường chức năng giải độc cho gan, bảo vệ gan khỏi tác nhân gây hại, rất cần thiết cho người bệnh gan.
Giảm ảnh hưởng của các bệnh khác tới gan: khi bị viêm gan virus, xơ gan mà mắc thêm những bệnh khác như tăng huyết áp, béo phì, tiểu đường… thì sẽ làm cho việc điều trị gặp nhiều trở ngại. Việc luyện tập đúng cách sẽ giúp giảm áp lực bệnh tật cho người bệnh.
Một chế độ thể dục tốt cho người bệnh gan bắt đầu từ 10 đến 20 phút tập thể dục nhịp điệu, yoga, sau đó tập 5-10 phút các bài tập đi bộ, đạp xe, bơi. Mỗi ngày nên tập luyện 30 phút, tập 4-5 ngày/tuần. Tuy nhiên, nếu chỉ có thể tập vài phút mỗi lần thì người bệnh cũng không cần quá vội vàng, nên tập phù hợp theo thể trạng và lên dần cường độ tập. Đối với người viêm gan cấp tính hoặc xơ gan đang trong giai đoạn tiến triển thì nên vận động hết sức nhẹ nhàng và nên tham khảo ý kiến bác sỹ để có chế độ luyện tập tốt nhất.

07/03/2023

Về dinh dưỡng, bệnh nhân viêm gan nên ăn các loại thực phẩm giàu đạm (thịt cá, trứng, sữa...), đường và vitamin như hoa quả tươi, sữa chua...; giảm tối thiểu các thức ăn có mỡ, kể cả các món xào, rán; kiêng tuyệt đối rượu bia; khi ốm cần phải sử dụng thuốc phải hỏi ý kiến thầy thuốc để bảo đảm rằng loại thuốc đó không gây độc cho gan. Bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm. Vì gan là cơ quan có chức năng chính là xử lý và đào thải chất độc cho cơ thể, nên khi bị ngộ độc thực phẩm gan sẽ phải làm việc nhiều hơn, có thể đẩy nhanh thêm quá trình tổn thương ở gan.
Trong thời gian bị bệnh viêm gan virut, người bệnh nên ăn thức ăn nhẹ, dễ tiêu, hạn chế các thực phẩm quá bổ dưỡng, nên ăn ít thịt. Các thực phẩm chính rất thích hợp với bệnh nhân viêm gan virut là bột mì, gạo tẻ, ngô, hạt bo bo, đậu tương, đậu đen, đậu xanh,… nhằm duy trì năng lượng cần thiết (phương thức chế biến có thể làm nấu nhừ, hoặc xay nhuyễn…). Gan bị bệnh thì thường xuất hiện tình trạng thiếu các loại vitamin, do đó nên chú ý bổ sung các loại rau - quả giàu vitamin trong các bữa ăn như: bầu, bí, cà chua, bắp cải, cam, quýt, táo...
Thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, như thịt các loại, trứng gia cầm, hải sản... không thể thiếu, nhưng người bệnh chỉ nên dùng lượng thích hợp (1g/ngày/kg thể trọng), không nên ăn nhiều do gan bị bệnh, chuyển hóa kém gây rối loạn tiêu hóa. Người bệnh không nên ăn nhiều đường và các loại thực phẩm giàu chất ngọt. Nếu ăn nhiều đường, gan không chuyển hóa hết được sẽ làm tăng đường huyết, lâu ngày có thể dẫn đến mắc bệnh đái tháo đường. Nếu người bệnh có cảm giác chán ăn, hoặc không ăn được thì phải duy trì năng lượng cần thiết bằng cách uống thêm đường gluco.
Không nên ăn các loại thức ăn có nhiều dầu, mỡ, các món ăn quay, rán, các loại hạt nhiều chất béo như lạc... các thực phẩm này gây trở ngại đến quá trình chuyển hóa chất béo, làm tích mỡ gan, ảnh hưởng đến chức năng của tế bào gan.
Hạn chế ăn các món cay dễ kích thích như ớt, hồ tiêu, bột cải, tỏi, gừng. Vì những gia vị gây kích thích niêm mạc dạ dày, ruột, hạn chế tiết dịch tiêu hóa, gây chán ăn.
Không uống rượu, bia vì đồ uống có cồn khi chuyển hóa qua gan sẽ làm độc hại trực tiếp đối với gan khiến gan bị tổn hại nặng thêm...
Các virut gây viêm gan lưu hành hiện nay có 6 loại, bao gồm: virut viêm gan A, B, C, D, E, F và G, riêng virut viêm gan F đang được coi là biến thể của virut viêm gan B. Trong các loại virut gây viêm gan thì virut viêm gan B là nguy hiểm nhất vì khả năng lây nhiễm của virut viêm gan B rất cao (gấp 10 lần viêm gan C và 100 lần HIV) và tỷ lệ biến chứng xơ gan, ung thư khá lớn, do virut âm thầm tàn phá tế bào gan.Viêm gan virut là bệnh lây có những biểu hiện kém ăn, buồn nôn, mệt mỏi, gan sưng to, chức năng của gan bị suy giảm, có những trường hợp xuất hiện vàng da. Sau thời kỳ viêm gan cấp tính có một số bệnh chuyển sang viêm gan mạn tính, chức năng của gan có thể tiếp tục bị tổn hại.