10/08/2025
🔴 SO SÁNH VÙNG VẬN ĐỘNG CỦA CÁC TRƯỜNG PHÁI ĐẦU CHÂM
ღ
ღ sưu tập và tổng hợp : Ths Bs Nguyễn Xuân Hưng
ღ
📍 Nhận định chung:
• Vị trí định vị của các trường phái về vùng vận động nhìn chung tương đối giống nhau.
• Tất cả đều đặt vùng vận động tại vùng hồi trán trước trung tâm – tương ứng với vùng vận động nguyên phát trong giải phẫu học hiện đại.
• Lưu ý: Nếu bệnh nhân có triệu chứng rối loạn cảm giác như tê, đau, ngứa, nhức mỏi… thì không thuộc phạm vi điều trị của vùng vận động mà cần dùng vùng cảm giác thích hợp hơn.
✅ Chỉ định vùng vận động:
• Liệt nửa người do tai biến mạch máu não
• Chức năng cơ – xương – khớp suy yếu
• Chứng vận động chậm của bệnh Parkinson
1. Hệ Thống Đầu Châm Tiêu Thuận Phát
• Điểm trên: Lùi về phía sau 0.5 cm từ trung điểm của đường giữa trước – sau
• Điểm dưới : ở bờ tóc mai nằm trên đường nói từ chóp cao của lông mày và chẩm. Nối điểm trên và dưới với nhau ta sẽ có khu vận động.
• 1/5 trên vận động chi dưới, 2/5 giữa vận động chi trên, 2/5 dưới vận động ở mặt.
• Phạm vi vùng vận động trải từ phía giữa đầu đến vùng thái dương trước.
2. Đầu Châm Phương Vân Bằng – gọi là vùng Đảo Tượng
• Xác định theo ba mốc giải phẫu:
o Hồi trán trước trung tâm
o Đường khớp vành
o Khớp hình chữ 人
• Phù hợp với vùng chức năng vận động trong giải phẫu học hiện đại.
3. Hệ thống Đầu Châm Quốc tế
Gọi là đường chéo đỉnh – thái dương trước : Từ điểm tiền đỉnh đến điểm Huyền Ly
o Chia làm 5 phần : 1/5 trên trị liệt chi dưới, 2/5 giữa trị liệt chi trên, 2/5 dưới trị liệt mặt, không nói được…
4. Hệ thống Đầu Châm Chu Thị
• Gồm hai vùng:
o Vùng đỉnh – thái dương : Từ tiền đỉnh đến Đầu Duy
o Vùng thái dương trước : Từ Hàm Yến đến Huyền Ly
o Cách chia vùng theo dải : giúp tăng độ linh hoạt và phân biệt rõ ràng các phân vùng chức năng vận động theo chiều ngang và chéo.
5. Hệ thống Lưu Bỉnh Quyền
• Dùng kỹ thuật Thấu Thích (châm xuyên huyệt):
o Từ tiền đỉnh xuyên đến Bách Hội khoảng 1 thốn
o Hoặc từ Bách Hội xuyên đến Tiền Thần Thông
o Tạo vi kích thích sâu lên các neuron vùng vỏ não vận động → hoạt hóa trục tiền vận động – vận động – bó tháp
o Tăng tưới máu vùng não thông qua phản xạ mạch máu nội sọ
6. Đầu Châm Đường Tụng Diên
• Dùng kỹ thuật xuyên từ tiền đỉnh đến Tín Hội
o Đây là cách tiếp cận vùng vận động theo hướng thẳng từ trước ra sau dọc theo đường giữa.
Kỹ thuật xuyên dọc theo đường giữa đầu từ trước ra sau – đi dọc theo trục trước–sau của đại não, tức trục của rãnh liên bán cầu đại não, khu vực chia tách hai bán cầu não và nơi tập trung nhiều bó sợi dọc quan trọng liên quan đến chức năng vận động.
• Trường phái Đường Tụng Diên nhấn mạnh đến sự điều hòa toàn thân thông qua “trục não sống”, từ đó kỹ thuật châm dọc theo đường giữa đầu được cho là kích hoạt mạnh trục thần kinh trung ương – cổ – cột sống.
• So với hướng châm ngang, phương pháp này tạo kích thích đồng thời cả hai bán cầu, giúp cân bằng điều hòa thần kinh hai bên, đặc biệt hữu ích cho các bệnh lý liên quan rối loạn vận động – liệt nửa người – di chứng tai biến.
Nguồn chia sẻ
Ths Bs Nguyễn Xuân Hưng
