09/06/2023
⭐ Đột quỵ: Dấu hiệu nhận biết và sơ cứu ban đầu 🚑 ⭐
Ở Việt Nam, hàng năm đã ghi nhận quá 200.000 ca đột quỵ phát sinh, bên cạnh đó đột quỵ được đánh giá là nguyên nhân đứng thứ năm giữa những nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong ở Mỹ. Vậy đột quỵ tác động thế nào đến cơ thể? Phương pháp để cứu chữa ban đầu cho người bệnh đột quỵ? Chúng ta cùng khám phá nhé! 🧐
🔹 Đột quỵ là gì? 🤔
Đột quỵ hoặc còn gọi là Tai biến mạch máu não. Nhiều người cho rằng đột quỵ phát sinh ở tim nhưng thật ra đột quỵ là hoàn cảnh não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp máu tại não bộ bị cắt đứt hoặc giảm mạnh. Sự thiếu hụt máu và lượng oxy cung cấp cho não dẫn đến cái chết của các tế bào não, thời gian đột quỵ càng kéo dài càng giảm số lượng của các tế bào não, từ đó dễ gây ra tử vong. 💔
Thực tế cho thấy, với những bệnh nhân dù đã được giúp đỡ kịp thời, nhưng sau cơn đột quỵ bệnh nhân vẫn có thể phải đối mặt với những tác động tiêu cực ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hằng ngày như: Liệt người, cử động yếu, rối loạn ngôn ngữ, cảm xúc,... 😥
🔹 Biểu hiện của đột quỵ 😰🏥
- Rối loạn ngôn ngữ: nói không rõ ràng, diễn đạt khó hiểu
- Thị lực giảm đi: bệnh nhân có thể mất đi khả năng nhìn rõ, thị lực mờ, không thấy rõ hay nhìn đôi
- Đau đầu: cơn đau đầu có thể rất đau và có thể đi kèm với các triệu chứng chóng mặt, buồn nôn, thiếu tập trung
- Rối loạn vận động: Tê liệt các bộ phận hoặc nửa người, hoa mắt, khó kiểm soát thân thể và khả năng phối hợp
🔹 Nguyên nhân gây đột quỵ 💡🧩
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đột quỵ, người ta phân loại đột quỵ thành:
- Đột quỵ do cung cấp máu không đủ: Nguyên nhân trên thường do sự tắc nghẽn các mạch máu cung cấp máu cho não, tình trạng tắc nghẽn có thể hình thành trong một khoảng thời gian lâu dài và âm thầm diễn tiến, thường gây đột quỵ khi nguồn cấp máu cho não bị cấm hoàn toàn. Đột quỵ do thiếu máu não chiếm khoảng 87% nguyên nhân trong tổng số ca đột quỵ.
- Đột quỵ do xuất huyết: là tình trạng các mạch máu cung cấp máu não bị hỏng hóc làm xuất hiện tình trạng máu phát tán trong các khoang trống ở não. Nguyên nhân chính gây nên xuất huyết là tình trạng huyết áp cao không được kiểm soát, chính vì vậy kiểm soát tốt huyết áp làm giảm nguy cơ xuất hiện đột quỵ.
- Tình trạng thiếu máu não thoáng qua: Đây cũng là nguyên nhân gây đột quỵ, tuy nhiên thời gian kéo dài trong khoảng vài phút nhưng có thể xuất hiện toàn bộ các triệu chứng của một cơn đột quỵ thông thường, thường được gọi là “cơn đột quỵ nhỏ”. Mặc dù, tỉ lệ hồi phục cao nhưng đây là dấu hiệu cảnh báo cho sức khỏe của bạn. 🚨🔍
🔹 Hậu quả sau đột qụy 🏥🌡️
Tuỳ thuộc vào sự thiếu hụt máu lên não tới mức độ nào và vị trí tác động trên não là ở đâu mà các biến chứng sau đột quỵ sẽ diễn ra khác nhau:
- Tê liệt hoặc yếu cơ: Bệnh nhân có thể bị liệt nửa người hay rối loạn vận động ở một nửa mặt hoặc một bên cánh tay. Ở thời điểm này, vật lí trị liệu là phương pháp tốt nhất để giúp người bệnh hồi phục.
- Khó khăn trong phát âm và nuốt: Do sự tác động lên các cơ điều khiển vùng miệng và hầu họng làm bệnh nhân gặp khó khăn khi nuốt và phát âm. Trong trường hợp nặng hơn, khó khăn ngôn ngữ có thể xảy ra, để có thể nghe, nói, đọc, viết đối với bệnh nhân đều khó khăn.
- Mất trí nhớ: Do sự tác động lên não bộ ở vùng ghi nhớ thông tin, sau cơn đột quỵ bệnh nhân có thể mất trí nhớ nếu vùng này bị ảnh hưởng.
- Khó kiểm soát cảm xúc: Những người trải qua cơn đột quỵ thường khó kiểm soát cảm xúc của bản thân và có thể dẫn đến tình trạng tâm lý tồi tệ.
- Đau: các cơn đau, tê liệt và một số cảm giác khó chịu khác có thể xuất hiện ở những phần của cơ thể bị cơn đột quỵ ảnh hưởng. Bệnh nhân còn có thể có sự nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, đặc biệt là cảm giác lạnh, hội chứng này thường xuất hiện sau cơn đột quỵ vài tuần và tăng dần theo thời gian.
🔹 Yếu tố nguy cơ 🧬📈
- Tuổi: Đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên người cao tuổi có nguy cơ cao hơn. Từ 55 tuổi, cứ 10 năm thì nguy cơ đột quỵ lại tăng gấp đôi.
- Giới tính: Nam có nguy cơ đột quỵ cao hơn nữ.Tiền sử gia đình: Những người có người thân bị đột quỵ thì tỉ lệ xuất hiện đột quỵ cao hơn.
- Lối sống: Thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá, thức khuya, sử dụng các chất kích thích,…làm tăng khả năng đột quỵ.
- Lịch sử đột quỵ: những người từng bị đột quỵ có nguy cơ đột quỵ lại cao hơn, đặc biệt là vài tháng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ này kéo dài trong vòng 5 năm và giảm dần theo thời gian.
- Mắc một số bệnh lí: Tim mạch, đái tháo đường, cao huyết áp,… đây được coi là các bệnh lý cơ bản và làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người bệnh.
- Béo phì béo phì: Quá cân làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lí nên vừa nêu trên, từ đó tăng nguy cơ xuất hiện cơn đột quỵ.
🔹 Cứu trợ ban đầu dành cho người bệnh đột quỵ 🚑🆘
- Điều đầu tiên, nên điện thoại cho bác sĩ cấp cứu càng sớm càng tốt.
- Ghi chép thời gian bắt đầu cơn đột quỵ.
- Giữ cho người bệnh ở tư thế phù hợp với tình trạng sức khỏe:
Khi bệnh nhân mất ý thức hoặc lơ mơ: Đặt bệnh nhân nằm nghiêng theo tư thế sơ cứu nhanh, nhằm tránh tình trạng bị kẹt đường thở do lưỡi bị thụt làm người bệnh hít vào chất nôn có thể gây ra hô hấp suy yếu.
Khi bệnh nhân vẫn tỉnh: Đặt bệnh nhân ở tư thế tiện lợi và thoải mái, theo dõi phản ứng của bệnh nhân. Điện thoại cho bác sĩ ngay và nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện.
- Không cho bệnh nhân ăn hay uống bất kì thứ gì.
- Tiếp tục theo dõi bệnh nhân một cách tỉ mỉ và chặt chẽ.
🔹 Biện pháp ngăn ngừa đột quỵ ⛔🚫
- Cuộc sống lành mạnh: Hạn chế việc tiêu thụ các thức uống chứa cồn, chất gây nghiện, tránh thức đêm và nên ngủ đủ giấc.
- Phong cách dinh dưỡng phù hợp: Không tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều cholesterol, dầu mỡ, thức ăn chế biến bằng cách chiên, hãy ăn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như: rác thực vật và rau củ quả.
- Kiểm soát áp huyết và trọng lượng cơ thể ở mức tốt
- Tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên)