03/09/2025
Phẫu thuật thành công bệnh nhân đảo ngược phủ tạng hoàn toàn bị tắc mật do sỏi ống mật chủ
Đại Cương:
Đảo ngược phủ tạng (hay situs inversus) là một tình trạng bẩm sinh hiếm gặp được di truyền qua gen lặn trên nhiễm sắc thể thường . Tình trạng này khiến các cơ quan nội tạng trong lồng ngực và ổ bụng nằm ở vị trí đối diện với vị trí bình thường của chúng, giống như hình ảnh phản chiếu qua gương. Tỉ lệ từ 1/5000 đến 1/20000 tùy từng khu vực. Đảo ngược phủ tạng không làm tăng nguy cơ sỏi mật cho bệnh nhân tuy nhiên lại ảnh hưởng đến quá trình chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân.
Sỏi mật là một bệnh phổ biến, nhưng khi xảy ra trên bệnh nhân có đảo ngược phủ tạng, việc chẩn đoán và điều trị có thể gặp nhiều khó khăn hơn do hình ảnh giải phẫu bị đảo ngược. Việc nắm rõ các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và phương pháp xử trí phù hợp là rất quan trọng trong các trường hợp này
Báo cáo ca lâm sàng
Bệnh nhân nam 63 tuổi vào viện vì đau bụng, sốt, vàng da. Bệnh diễn biến trước vào viện 3 ngày, bệnh nhân xuất hiện đau bụng nhiều vùng thượng vị lệch sang trái sau đó xuất hiện sốt cao 39 độ kèm vàng da vàng mắt tăng dần. Khám lâm sàng lúc vào viện bệnh nhân có hội chứng nhiễm trùng rõ ( Sốt cao, rét run ...), vàng mắt vàng da rõ, bụng mềm, ấn đau nhiều thượng vị hạ sườn trái. Xét nghiệm cho thấy: tình trạng nhiễm trùng nặng (BC:14.1 G/L,CRP: 9.7 mg/l), tình trạng vàng da rõ ( Billirubin toàn phần: 52.5 , bilirubin trực tiếp: 35), Tình trạng viêm gan cấp ( GOT: 849 U/L, GPT: 456 U/L) ,XQ ngực thấy tim nằm bên phải lồng ngực, CT+ MRI: Hình ảnh giãn đường mật trong và ngoài gan do sỏi ống mật chủ kèm theo tình trạng đảo ngược phủ tạng hoàn toàn (gan , túi mật nằm bên trái ổ bụng).
Bệnh nhân được điều trị tích cực và được phẫu thuật mở ống mật chủ lấy sỏi kèm nội soi đường mật kiểm tra. Qúa trình phẫu thuật Ts Hữu Hoài Anh (Trưởng khoa phẫu thuật tiêu hóa và phẫu thuật viên chính) cho biết: bệnh nhân đảo ngược phủ tạng nên toàn bộ dạ dày, tá tràng, gan, đường mật, túi mật đều biến đổi giải phẫu gây khó khăn trong quá trình phẫu tích và xác định. Bác sĩ đã cẩn thận tỉ mỉ đánh giá kỹ các cấu trúc giải phẫu của bệnh nhân và tiến hành lấy bỏ sỏi ống mật chủ kèm nội soi đường mật toàn bộ kiểm tra cho bệnh nhân. Cuộc mổ diễn ra thuận lợi và không có tai biến gì. Sau mổ tình trạng bệnh nhân tiến triển tốt: ngày thứ 2 bệnh nhân đã đánh hơi được, bắt đầu ngồi dậy và ăn cháo, ngày thứ 4 bệnh nhân đã được rút bỏ dẫn lưu và các triệu chứng: vàng da, đau bụng, sốt không còn, bệnh nhân hoàn toàn ổn định và ra viện 7 ngày sau phẫu thuật.