30/10/2025
Đau cổ lan xuống vai, tê cả cánh tay – Thoát vị đĩa đệm cổ đang chèn ép dây thần kinh ra sao?
Bà con có để ý, có những cơn đau bắt đầu từ gáy, rồi âm ỉ lan dần xuống bả vai, xuống cánh tay, cảm giác như kim châm hoặc kiến bò, có khi tê rần cả bàn tay, cầm nắm cũng không còn chắc?
Nhiều người nghĩ rằng do ngủ sai tư thế, do ngồi làm việc lâu... Nhưng khi đến khám, Tuấn tôi lại phát hiện: gốc rễ thường nằm sâu hơn – ở đốt sống cổ bị thoát vị, chèn ép rễ thần kinh.
1. Cổ không chỉ giữ đầu mà còn giữ sinh mệnh đôi tay
Cột sống cổ có 7 đốt, từ C1 đến C7, đóng vai trò nâng đỡ đầu, bảo vệ tủy sống và cho phép đầu xoay chuyển linh hoạt.
Nhưng quan trọng hơn, giữa các đốt sống ấy là nơi dây thần kinh đi ra – tỏa xuống vai, cánh tay, bàn tay, giúp chúng ta cầm nắm, viết lách, lao động mỗi ngày.
Đốt sống C5 – C6 – C7, nơi chịu lực xoay nhiều nhất, cũng là vị trí dễ bị thoát vị nhất. Khi nhân nhầy trong đĩa đệm bị tràn ra, nó chèn ép vào rễ thần kinh đi qua lỗ liên hợp, gây đau và tê dọc theo đường đi của thần kinh.
2. Vì sao đau lan từ cổ xuống vai, xuống cả tay?
Theo y học hiện đại:
Thoát vị C5 – C6: Đau vùng vai gáy, tê xuống cẳng tay, yếu cơ nhị đầu.
Thoát vị C6 – C7: Đau lan xuống sau cánh tay, tê ngón tay giữa, giảm sức cầm nắm.
Thoát vị C7 – T1: Tê ngón út, bàn tay yếu, viết run, gắp đồ dễ rơi.
Còn theo Đông y, đây là chứng Tý – thống – hư, tức là do phong – hàn – thấp – ứ – khí huyết tắc trệ – can thận suy yếu, mà sinh ra tê, đau, yếu.
Đông y cho rằng vùng cổ liên quan tới Kinh Bàng quang – Kinh Tiểu trường – Kinh Đởm. Khi khí huyết trong kinh mạch không thông, sẽ sinh ra “tắc thì đau, thông thì không đau”.
3. Không chỉ đau mà còn có thể mất cảm giác, teo cơ, liệt tay nếu chủ quan
Tuấn tôi từng gặp nhiều bà con đến muộn. Ban đầu chỉ đau mỏi nhẹ, chủ quan, dùng cao dán, giảm đau.
Đến khi cầm đũa không vững, tay run, viết không nổi, mới đi khám thì cơ tay đã bắt đầu teo, phản xạ giảm, hồi phục rất khó khăn.
Biến chứng nặng nếu để chèn ép kéo dài:
- Teo cơ vùng vai, cánh tay: Cơ không còn được dẫn truyền thần kinh và máu nuôi.
- Rối loạn cảm giác: Tay như tê bì, mất phân biệt nóng – lạnh – đau – nhức.
- Yếu liệt tay, mất khả năng lao động tinh vi: Không gõ phím, không viết, không làm việc chân tay.
Lúc này, dù có th.uốc hay, cũng chỉ cứu được phần nào, không thể hồi phục như ban đầu.
4. Thoát vị cổ – nên làm gì, kiêng gì để bảo vệ đôi tay của mình?
Tuấn tôi luôn dặn bà con, chữa thoát vị không chỉ nằm ở th.uốc mà nằm ở cách sống hằng ngày. Dưới đây là những việc nên làm – nên tránh khi đang bị thoát vị đĩa đệm cổ gây đau tay, tê tay.
NÊN LÀM
1. Bài tập kéo giãn cột sống cổ nhẹ nhàng:
Ngồi thẳng, nghiêng đầu về một bên cho tai chạm vai, giữ 5 giây, đổi bên.
Nhẹ nhàng xoay đầu vòng tròn, kết hợp thở chậm.
Dùng khăn quấn sau cổ, hai tay kéo nhẹ ra trước để giảm áp lực lên cổ.
(Mỗi ngày 10 phút sáng – tối)
2. Xoa bóp – bấm huyệt vùng cổ – vai – tay:
Huyệt nên day: Phong trì – Kiên tỉnh – Hợp cốc – Ngoại quan – Thủ tam lý.
Xoa bóp vòng cổ – vai – gáy theo chiều thuận khí.
(Giúp thư cân hoạt lạc – tăng tuần hoàn – giảm chèn ép)
Chườm ấm vai gáy mỗi tối: Gừng + muối rang, hoặc ngải cứu sao nóng.
Thở bụng sâu – khí công dưỡng sinh: Kích hoạt huyết khí, bổ can thận hỗ trợ phục hồi thần kinh bị tổn thương.
CẦN TRÁNH NGAY
- Không cúi đầu liên tục khi dùng điện thoại, đọc sách, làm việc máy tính. Tư thế cúi đầu quá mức làm tăng áp lực lên đĩa đệm cổ gấp 4–5 lần bình thường.
- Không xoay cổ mạnh, bẻ cổ kêu rắc rắc. Cảm giác dễ chịu nhưng làm tổn thương thêm khớp cổ.
- Tránh lạnh vào vùng gáy – vai. Dù là gió điều hoà hay tắm khuya. Phong hàn nhập vào sẽ khiến khí huyết càng tắc hơn.
- Không tự ý tập nặng, tập gym, bê vác. Khi cổ đang viêm, tổn thương, bất kỳ sức ép nào cũng có thể làm vỡ thêm đĩa đệm.
Bà con mình vẫn thường nói: “tay là để làm, đầu là để nghĩ”. Nhưng khi cổ có vấn đề, đôi tay cũng yếu theo, và đầu óc cũng trở nên mệt mỏi vì đau nhức triền miên.
Thoát vị đĩa đệm cổ không phải b ệnh ch.ết người nhưng có thể lấy đi năng lực sống, khả năng làm việc, và cả niềm vui trong đời sống thường ngày.
Chữa bệnh, Tuấn tôi có thể giúp. Nhưng giữ cho cơ thể không mắc bệnh, thì chính bà con phải làm.
Hãy bắt đầu từ việc ngồi đúng, thở sâu, tập nhẹ mỗi sáng và đừng coi nhẹ những cơn tê tay, mỏi vai.
Một người giữ được cổ là giữ được sức sống cho đôi tay và sự sáng suốt cho cả đời.
Và đó là điều mà Tuấn tôi luôn mong bà con hiểu rõ để không muộn màng.
