25/02/2022
HƯỚNG DẪN XỬ TRÍ, ĐIỀU TRỊ F0 TẠI NHÀ
Thời gian qua, tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp, Hà Nội liên tục phá vỡ kỉ lục về số ca nhiễm mới trong cộng đồng, hiện tại lên đến gần 9000 ca mới/ngày và dự báo sẽ tiếp tục gia tăng. Nhờ viejc bao phủ văcxin, hơn 70% người mắc bệnh thường nhẹ và trung bình, khỏi nhanh; tỉ lệ bệnh nặng và nhập viện giảm khiến người dân với tâm lý chủ quan, ko đảm bảo 5K dẫn đến một thực trạng mỗi F0 trở thành một bác sỹ gia đình, tự thăm khám, tự mua thuốc và điều trị :)) Tất nhiên việc này có được BYT khuyến cáo để tránh tình trạng quá tải y tế, nhưng với điều kiện bạn có/được cung cấp kiến thức chính thống (qua y tế địa phương, qua nhóm hỗ trợ Covid hoặc bác sỹ có chuyên môn), nếu không người chịu hậu quả của covid chính là bạn, các triệu chứng có thể sẽ qua đi nhẹ nhàng trong vài ngày thôi nhưng di chứng hậu covid để lại có thể sẽ khiến bạn phiền não hàng tháng, hàng năm, thậm chí cả đời.(Cụ thể về Di chứng hậu covid, BS sẽ lên ở bài sau).
PHẦN 1: TRẺ EM – đây là đối tượng chưa được bao phủ vắc xin nhiều -> tỉ lệ mắc đang cao, triệu chứng lại nhẹ nên dễ bị bỏ qua và điều trị sai.
Đầu tiên, cần biết các giai đoạn của Covid khi theo dõi trẻ F0 tại nhà:
• Giai đoạn ủ bệnh: 2-14 ngày, trung bình từ 4-7 ngày. Giai đoạn này virus sau khi nhiễm vào đang nhân lên cho đến khi đủ mạnh để bộc lộ ra triệu chứng. Giai đoạn này không có triệu chứng gì đặc biệt.
• Giai đoạn khởi phát: Xảy ra sau khi ủ bệnh với các triệu chứng, kéo dài khoảng 5-7 ngày bao gồm SỐT, MỆT MỎI, HO KHAN, ĐAU ĐẦU, NGHẸT MŨI/SỔ MŨI, … Tuy nhiên khá nhiều trẻ không có triệu chứng. Các triệu chứng khác ít gặp hơn:
- Tổn thương da (hồng ban các đầu ngón chi, nổi ban da…); rối loạn nhịp tim; tổn thương thận cấp; viêm thanh mạc (tràn dịch màng phổi, tràn dịch màng bụng, tràn dịch màng tim); gan to, viêm gan; bệnh não (co giật, hôn mê hoặc viêm não).
Các triệu chứng nặng thường diễn biến từ ngày thứ 5 của giai đoạn này trở ra. Nếu không có tiến triển nặng thì sẽ bước vào giai đoạn lui bệnh từ ngày thứ 7 hoặc ngày thứ 10.
• Giai đoạn lui bệnh: Từ ngày thứ 7 trở ra nếu ko có biến chứng nặng trẻ sẽ dần hồi phục sau 1-2 tuần
Theo dõi, xử trí và điều trị trẻ F0 tại nhà:
• Điều tiên quyết : “Có triệu chứng gì thì sẽ điều trị triệu chứng đó”. Ví dụ:
- Sốt: từ 38 độ C trở lên, dùng thuốc hạ sốt (paracetamol, liều theo cân nặng 10-15mg/kg), có thể dùng đường uống hoặc đường hậu môn đều được. Có thể kết hợp thêm chườm ấm cho trẻ.
- Ho: giai đoạn đầu ho khan có thể dùng các loại siro ho, bổ phế. Trong trường hợp ho có đờm, sử dụng thuốc long đờm (acetyl cystein, acemuc,..), có thể dung kháng sinh khi thấy đờm chuyển màu đục, vàng, xanh nhưng cần xin ý kiến từ bác sỹ.
- Nghẹt mũi/ Sổ mũi: rửa mũi bằng dd nước muối sinh lý
• KHÔNG sử dụng thuốc kháng virus cho trẻ.
• Luôn nhớ phải đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ, có thể bổ sung 1 số loại tăng cường miễn dịch cho trẻ.
• Người chăm sóc trẻ cần chú ý vệ sinh thân thể, răng miệng, mũi họng cho trẻ.
• Nếu là trẻ lớn, hướng dẫn trẻ tập thể dục tại chỗ và tập thở ít nhất 15 phút/ngày.
• Theo dõi trẻ: Đo thân nhiệt tối thiểu 2 lần/ngày hoặc khi cảm thấy trẻ sốt. Đo SpO2 (nếu có) tối thiểu 2 lần/ngày hoặc khi cảm thấy trẻ mệt, thở nhanh/khó thở.
Báo với y tế phường khi có triệu chứng bất thường:
• Sốt trên 38 độ C kéo dài quá 5 ngày
• Trẻ lớn đã biết kêu tức ngực, trẻ nhỏ hơn thì người chăm sóc thấy trẻ quấy khóc hoặc các biểu hiện khác thường của trẻ như bỏ bú, chậm tiếp xúc, mắt kém linh hoạt.
• Trẻ kêu đau rát họng, ho nhiều.
• Trẻ cảm giác khó thở hoặc người lớn quan sát và nhận thấy trẻ khó thở.
• Trẻ bị tiêu chảy kéo dài
• Đo SpO2 dưới 96%.
• Trẻ mệt, không chịu chơi.
• Trẻ ăn/bú kém, bỏ bú.
LƯU Ý: Trẻ em có tiền sử bệnh lý viêm họng mạn, viêm họng mủ cần lưu ý vấn đề nhiễm trùng và sử dụng kháng sinh dự phòng bội nhiễm (việc chẩn đoán và điều trị phải dưới hướng dẫn của Bác sĩ có chuyên môn).
Bài viết dựa trên phác đồ của Bộ y tế ban hành 1/2022 và tham khảo kinh nghiệm điều trị covid của một số đồng nghiệp.