23/07/2025
RỐI LOẠN THẦN KINH THỰC VẬT - CĂN BỆNH CỦA THỜI ĐẠI DƯỚI GÓC NHÌN Y HỌC CỔ TRUYỀN
🌿 Rối loạn thần kinh thực vật là một trạng thái cơ thể bị mất cân bằng giữa hệ Tinh Thần Khí Huyết, ảnh hưởng sâu tới Tinh Thần và khả năng tự điều hòa của nội tạng.
Bệnh thường tiến triển theo nhiều giai đoạn:
☯ Giai đoạn đầu: Tinh thần sa sút, hay lo âu, hồi hộp, bồn chồn, khó ngủ. Thần không an thì Tâm khó vững, sinh ra mệt mỏi kéo dài.
☯ Tiếp theo là khí hư: Người mệt mỏi, ăn uống kém, bụng đầy tức, đau nhức cơ xương khớp không rõ lý do, cảm giác uể oải, thiếu sức sống, biểu hiện rõ của khí huyết không thông, tân dịch hao tổn.
☯ Giai đoạn nặng (thoát dương): Cơ thể đổ mồ hôi lạnh liên tục, đại tiện không tự chủ . Đây là dấu hiệu khí huyết thoát ra ngoài, cơ thể mất khả năng giữ khí. Lúc này, cơ thể suy kiệt sâu, cần phục hồi toàn diện và cẩn trọng.
📌 Bệnh thường gặp ở phụ nữ làm văn phòng, hay phải suy nghĩ nhiều, làm việc bằng đầu óc. Khi thần kinh căng thẳng kéo dài, hệ giao cảm bị kích thích quá mức, làm rối loạn nội tiết, khí huyết trì trệ, từ đó sinh ra hàng loạt biểu hiện bất ổn cả về thể chất lẫn tinh thần.
---
Các triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật khi nhìn dưới góc nhìn Đông y, không quy về một tên bệnh duy nhất, mà là tổ hợp nhiều chứng liên quan đến Tâm – Can – Tỳ – Thận – khí huyết – tân dịch – thần. Dưới đây là cách quy chiếu theo hệ thống chứng bệnh trong Đông y:
---
🔍 Chứng Tâm Tỳ Hư (心脾虛)
📌 Biểu hiện:
Mệt mỏi, ăn kém, dễ tiêu chảy
Tim đập nhanh, hồi hộp, hay quên, khó ngủ
Sắc mặt vàng nhợt, lưỡi nhạt, mạch hư
🔑 Cơ chế: Tỳ hư không sinh huyết – Tâm mất nuôi dưỡng → Thần không yên
📌 Thường gặp khi bệnh nhân lo lắng lâu ngày, lao tâm quá độ
🔍 Chứng Can khí uất kết (肝氣鬱結)
📌 Biểu hiện:
Ngực sườn tức đầy, dễ cáu giận, hay thở dài
Căng thẳng, bồn chồn, khó chịu, ngủ không sâu
Kinh nguyệt không đều (ở nữ), tiêu hóa thất thường
🔑 Cơ chế: Căng thẳng làm Can mất sơ tiết → khí uất kết → ảnh hưởng Tỳ – Tâm – Thận
📌 Rất thường thấy ở người làm việc trí óc, chịu áp lực tâm lý kéo dài
🔍 Chứng Tâm Thận bất giao (心腎不交)
📌 Biểu hiện:
Mất ngủ kéo dài, nằm thao thức, dễ giật mình
Đầu óc mơ hồ, miệng khô, lưng gối mỏi, lòng bàn tay nóng
🔑 Cơ chế: Tâm hỏa vượng, Thận âm suy → Tâm – Thận không giao nhau → Thần bất an
📌 Thường gặp ở người suy nhược, làm việc trí óc căng thẳng về đêm
🔍 Chứng Khí hư (氣虛) - Khí thoát (脫證)
📌 Biểu hiện:
Người mệt lả, thở yếu, nói nhỏ, dễ đổ mồ hôi
Vã mồ hôi không ngừng, đại tiện không tự chủ (giai đoạn nặng)
🔑 Cơ chế: Khí suy trầm trọng, chính khí không giữ được tân dịch và tạng phủ
📌 Biểu hiện giai đoạn muộn – gọi là “thoát chứng”, cần cấp cứu phục hồi khí gấp
🔍 Chứng Đàm trọc nhiễu Tâm (痰濁擾心)
📌 Biểu hiện:
Ngực đầy tức, tim hồi hộp, mất ngủ, đầu nặng nề
Cảm giác hoang mang, rối trí, có thể xuất hiện lo âu hoảng sợ
🔑 Cơ chế: Đàm thấp sinh do Tỳ yếu, trọc khí quấy nhiễu Tâm → thần bị rối loạn.
Phương pháp điều trị sẽ tùy thuộc vào triệu chứng, các thể bệnh mà áp dụng các phương pháp khách nhau phù hợp với mỗi người.
---Chân Tâm Y Đạo---