09/06/2023
⭐ Tai biến đột quỵ : Các dấu hiệu nhận diện và cứu chữa ban đầu ⭐
Ở Việt Nam, hàng năm có hơn 200.000 ca đột quỵ phát sinh, bên cạnh đó đột quỵ được đánh giá là nguyên nhân đứng thứ năm giữa những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở Mỹ. Vậy đột quỵ ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể? Cách để sơ cứu ban đầu cho bệnh nhân đột quỵ? Hãy cùng tìm hiểu nhé! 🧐
🔹 Đột quỵ là gì? 🤔
Đột quỵ hay còn được gọi là Tai biến mạch máu não. Đa số mọi người cho rằng đột quỵ phát sinh tại tim nhưng thực chất đột quỵ là hoàn cảnh não bộ bị tổn thương nghiêm trọng khi quá trình cấp máu ở não bộ bị gián đoạn hay giảm mạnh. Sự kém hụt máu và lượng oxy đưa vào não dẫn đến cái chết của các tế bào não, thời gian đột quỵ càng kéo dài càng làm giảm số lượng của các tế bào não, do đó dễ dẫn đến tử vong. 💔
Thực tế đã chỉ ra, với những bệnh nhân mặc dù được cấp cứu kịp thời, nhưng sau cơn đột quỵ bệnh nhân cũng có thể xuất hiện những tác động tiêu cực tác động mạnh mẽ đến cuộc sống hằng ngày như: Liệt người, cử động kém, rối loạn ngôn ngữ, cảm xúc,... 😥
🔹 Dấu hiệu của đột quỵ 😰🏥
- Khó khăn ngôn ngữ: nói không rõ ràng, diễn đạt khó hiểu
- Thị lực giảm đi: bệnh nhân có thể giảm tầm nhìn, thị lực mờ, không nhìn thấy hay nhìn đôi
- Đau đầu: cơn đau đầu có thể nghiêm trọng và có thể đi kèm với những dấu hiệu chóng mặt, buồn nôn, thiếu tập trung
- Khó khăn vận động: Tê liệt các chi hoặc nửa người, hoa mắt, khó kiểm soát thân thể và khả năng phối hợp
🔹 Nguyên nhân phát sinh đột quỵ 💡🧩
Dựa vào nguyên nhân gây đột quỵ, người ta chia đột quỵ thành:
- Đột quỵ do thiếu máu: Nguyên nhân này thường do sự tắc nghẽn các mạch máu cung cấp máu cho não, tình trạng tắc nghẽn có thể hình thành trong một khoảng thời gian lâu dài và không rõ rệt diễn tiến, thường phát sinh đột quỵ khi nguồn cấp máu cho não bị chặn hoàn toàn. Đột quỵ do thiếu máu não chiếm khoảng 87% nguyên nhân trong tổng số ca đột quỵ.
- Đột quỵ do chảy máu: là tình trạng các mạch máu cung cấp máu não bị hỏng hóc làm xuất hiện tình trạng máu tràn vào các khoang trống ở não. Nguyên nhân chính gây nên xuất huyết là chứng tăng huyết áp không kiểm soát, chính vì vậy kiểm soát tốt huyết áp làm thấp nguy cơ xuất hiện đột quỵ.
- Cơn thiếu máu não thoáng qua: Đây cũng là nguyên nhân phát sinh đột quỵ, tuy nhiên thời gian kéo dài trong khoảng vài phút nhưng có thể xuất hiện đầy đủ những dấu hiệu của một cơn đột quỵ thông thường, thường được gọi là “cơn đột quỵ nhỏ”. Mặc dù, tỉ lệ phục hồi cao nhưng đây là cảnh báo cho sức khỏe của bạn. 🚨🔍
🔹 Biến chứng sau đột qụy 🏥🌡️
Tuỳ thuộc vào sự thiếu hụt máu lên não tới mức độ nào và vị trí tác động trên não là ở đâu mà các hậu quả sau đột quỵ sẽ xảy ra khác nhau:
- Tê liệt hoặc yếu cơ: Bệnh nhân có thể bị liệt nửa người hay rối loạn vận động ở một nửa mặt hoặc một bên cánh tay. Ở lúc này, vật lí trị liệu là cách thức tối ưu để giúp người bệnh phục hồi.
- Khó khăn trong phát âm và nuốt: Do sự ảnh hưởng lên các cơ điều khiển vùng miệng và hầu họng làm bệnh nhân gặp khó khăn khi nuốt chửng và phát âm. Trong trường hợp trầm trọng hơn, khó khăn ngôn ngữ có thể xảy ra, để có thể nghe, nói, đọc, viết đối với bệnh nhân đều khó khăn.
- Mất trí nhớ: Do sự tác động lên não bộ ở vùng ghi nhớ thông tin, sau cơn đột quỵ bệnh nhân có thể mất trí nhớ nếu vùng này bị ảnh hưởng.
- Khó kiểm soát cảm xúc: Những người trải qua cơn đột quỵ thường khó kiểm soát cảm xúc của bản thân và có thể dẫn đến tình trạng tâm lý tồi tệ.
- Đau: các cơn đau, tê liệt và một số cảm giác khó chịu khác có thể xuất hiện ở những phần của cơ thể bị cơn đột quỵ ảnh hưởng. Bệnh nhân còn có thể có sự nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, đặc biệt là cảm giác lạnh, hội chứng này thường xuất hiện sau cơn đột quỵ vài tuần và tăng dần theo thời gian.
🔹 Yếu tố nguy cơ 🧬📈
- Tuổi: Đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên người cao tuổi có nguy cơ cao hơn. Từ 55 tuổi, cứ 10 năm thì nguy cơ đột quỵ lại tăng gấp đôi.
- Giới tính: Nam có nguy cơ đột quỵ cao hơn nữ.Tiền sử gia đình: Những người có người thân bị đột quỵ thì tỉ lệ xuất hiện đột quỵ cao hơn.
- Thói quen sống: Thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá, thức khuya, sử dụng các chất kích thích,…làm tăng nguy cơ đột quỵ.
- Tiền sử đột quỵ: những người từng bị đột quỵ có nguy cơ đột quỵ lại cao hơn, đặc biệt là vài tháng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ này kéo dài trong vòng 5 năm và giảm dần theo thời gian.
- Mắc một số bệnh: Tim mạch, đái tháo đường, cao huyết áp,… đây được coi là các bệnh lí nền và làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người bệnh.
- Béo phì béo phì: Béo phì làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lí nên vừa nêu trên, từ đó tăng nguy cơ xuất hiện cơn đột quỵ.
🔹 Cứu chữa ban đầu dành cho người bệnh đột quỵ 🚑🆘
- Điều đầu tiên, nên gọi cấp cứu càng sớm càng tốt.
- Lưu ý thời gian xảy ra cơn đột quỵ.
- Giữ cho người bệnh ở tư thế phù hợp với tình trạng sức khỏe:
Trong trường hợp bệnh nhân bất tỉnh hoặc lơ mơ: Cho bệnh nhân nằm nghiêng theo tư thế hồi sức cấp cứu, nhằm ngăn chặn tình trạng bị kẹt đường thở do lưỡi tụt làm người bệnh hít vào chất nôn có thể gây ra suy hô hấp.
Trong trường hợp bệnh nhân vẫn tỉnh: Cho bệnh nhân ở tư thế tiện lợi và thoải mái, quan sát phản ứng của bệnh nhân. Gọi cấp cứu ngay và sớm chuyển người bệnh đến bệnh viện.
- Không cho bệnh nhân tiêu thụ hay ingest bất kì thứ gì.
- Tiếp tục theo dõi bệnh nhân một cách cẩn thận và chặt chẽ.
🔹 Cách phòng tránh đột quỵ ⛔🚫
- Cuộc sống sạch sẽ: Giảm bớt việc tiêu thụ các thức uống chứa cồn, chất gây nghiện, hạn chế thức khuya và nên có giấc ngủ đủ.
- Chế độ ăn uống hợp lý: Tránh ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều cholesterol, dầu mỡ, thức ăn chế biến bằng cách chiên, hãy tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như: rác thực vật và rau củ quả.
- Kiểm soát áp huyết và trọng lượng cơ thể ở mức tốt
- Thực hành vận động, hoạt động thể lực đều đặn)