21/12/2023
XÂY DỰNG BIẾN SỐ, CHỈ SỐ TRONG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y HỌC?
Trong nghiên cứu khoa học, việc xác định biến số chỉ số có vai trò quan trọng. Xây dựng biến số, chỉ số nhằm thu thập số liệu để trả lời cho các câu hỏi nghiên cứu, đạt được mục tiêu và chủ đề nghiên cứu. Việc xác định biến số, chỉ số giúp cho nghiên cứu viên tổng hợp và trình bày số liệu phù hợp với từng loại biến số, lựa chọn được test thống kê thích hợp, xác định được yếu tố nhiễu và khống chế yếu tố nhiễu (khử nhiễu). Vậy biến số, chỉ số nghiên cứu là gì?
A. Biến số trong nghiên cứu
Biến số là đặc tính của người, sự vật, hiện tượng khác nhau và điều kiện khác nhau. Phân loại:
1. Theo bản chất: biến định lượng và biến định tính.
- Biến định lượng: là biến miêu tả các giá trị đo lường bằng các con số. Bao gồm:
+ Biến liên tục: là biến số nhận bất kỳ giá trị nào trên trục số (chiều cao, cân nặng...)
+ Biến rời rạc: là biến số nhận giá trị là số nguyên (số lần xét nghiệm...)
+ Biến tỷ suất: giá trị 0 là giá trị thực (chiều cao, cân nặng...)
+ Biến khoảng chia: Giá trị 0 không có thực mà do quy ước (đồ cận, viễn của mắt...)
- Biến định tính: là biến miêu tả các giá trị đo lường bằng các chữ cái, chữ số hay ký hiệu được xếp vào các nhóm khác nhau.
+ Biến danh mục: khi các nhóm biến không cần sắp xếp theo thứ tự nhất định (nhóm máu)
+ Biến thứ hạng: khi các nhóm biến được sắp xếp theo thứ tự nhất định (mức độ lâm sàng 1,2,3...)
+ Biến nhị phân: là biến đặc biệt chỉ nhận hai giá trị (có hoặc không; nam hoặc nữ)
2. Theo tương quan giữa các biến số
- Biến độc lập: là các yếu tố nguy cơ (yếu tố phơi nhiễm..) ảnh hưởng đến vấn đề nghiên cứu.
- Biến phụ thuộc: là vấn đề nghiên cứu (bệnh)
Lưu ý:
+ Một biến có thể là biến định lượng hay biến định tính tùy thuộc vào quy định của người nghiên cứu
+ Một số trường hợp các loại, nhóm của biến định tính có thể được ký hiệu bằng các con số
+ Một biến định lượng có thể chuyển sang biến định tính nếu ta quy định mốc chuyển
+ Cả biến định lượng và biến định tính đều có thể chuyển sang biến nhị phân
+ Thu thập số liệu ở dạng định lượng có giá trị hơn thu thập ở dạng định tính
B. Chỉ số trong nghiên cứu
Chỉ số nghiên cứu là sự kết hợp giữa hai hay nhiều biển số để số liệu thu thập được có giá trị
+ Có chỉ số chỉ cần một biển số cũng đánh giá được vấn đề (VD: thiếu máu)
+ Có chỉ số phải cần hai hay nhiều biến số mới có thể tính toán được hay đánh giá được vấn đề (VD: BMI), cần có biến cân nặng và chiều cao.
*Để biết thêm thông tin vui lòng xem chi tiết:
Website:
https://itam.edu.vn/danh-muc-tap-chi-khoa-hoc-duoc-tinh-diem-cua-hoi-dong-giao-su-2023.html
Itam.edu.vn cùng đội ngũ chuyên gia từ các trường Đại học Y dược trên cả nước hỗ trợ Nghiên cứu khoa học:
- Xây dựng đề cương nghiên cứu: cơ sở, luận văn/luận án (CK2, Ths, NCS)
- Phân tích số liệu
- Viết luận văn/luận án/đề tài cơ sở
- Đăng báo trên tạp chí khoa học
*Chi tiết xin liên hệ:
Website: https://itam.edu.vn/khoa-hoc/ho-tro-thuc-hien-nghien-cuu-khoa-hoc.html
Hotline: 0984407554 hoặc 0984497443