
22/09/2025
"MẢNH GHÉP GÂN BIẾN THÀNH DÂY CHẰNG NHƯ THẾ NÀO"
Sau phẫu thuật tái tạo ACL, mảnh ghép sẽ trải qua một quá trình sinh học phức tạp để biến đổi từ một mô cấy ghép thành một cấu trúc sống, hoạt động giống như dây chằng ban đầu. Quá trình này được gọi là giai đoạn đồng hóa mảnh ghép (graft incorporation) và thường được chia thành 4 giai đoạn chính.
1. Giai đoạn hoại tử vô mạch (Avascular Necrosis)
Thời gian: Ngay sau phẫu thuật đến khoảng 3-4 tuần.
Sau khi được cấy ghép, mảnh ghép không còn được nuôi dưỡng bởi nguồn máu ban đầu.
Các tế bào bên trong mảnh ghép bắt đầu chết đi, khiến mảnh ghép trở nên yếu. Đây là giai đoạn mảnh ghép có nguy cơ đứt cao nhất.
Cần phải hạn chế cử động mạnh trong giai đoạn này để bảo vệ mảnh ghép.
2. Giai đoạn tái tưới máu và tái tạo tế bào (Revascularization and Cellular Repopulation)
Thời gian: Từ tuần 4 đến tuần 8-10.
Các mạch máu mới bắt đầu phát triển từ xương và mô mềm xung quanh để tưới máu cho mảnh ghép.
Các tế bào nguyên bào sợi mới từ cơ thể di chuyển vào mảnh ghép để thay thế các tế bào đã chết.
Mảnh ghép bắt đầu có dấu hiệu phục hồi nhưng vẫn còn yếu.
3. Giai đoạn tái sinh dây chằng (Ligamentization)
Thời gian: Từ 3 tháng đến 12 tháng.
Đây là giai đoạn quan trọng nhất, khi mảnh ghép dần biến đổi thành mô giống dây chằng.
Các nguyên bào sợi mới sản xuất các sợi collagen loại I, sắp xếp lại theo hướng phù hợp với chức năng của dây chằng.
Mảnh ghép dần dần tăng độ chắc chắn và đàn hồi, nhưng vẫn chưa đạt được sức mạnh ban đầu.
4. Giai đoạn trưởng thành và tái tạo cấu trúc (Maturation and Remodeling)
Thời gian: Sau 1 năm và có thể kéo dài đến 2-3 năm.
Mảnh ghép tiếp tục tăng cường sức mạnh và độ đàn hồi.
Các sợi collagen tiếp tục được sắp xếp lại và tạo thành cấu trúc chặt chẽ, chắc chắn hơn.
Mảnh ghép đạt được các đặc tính cơ học gần giống với dây chằng chéo trước ban đầu, nhưng có thể không bao giờ đạt được sức mạnh 100%.
Lưu ý:
Quá trình đồng hóa mảnh ghép là một quá trình sinh học phức tạp và chậm rãi, đòi hỏi sự kiên nhẫn và tuân thủ đúng phác đồ phục hồi chức năng.
Tập phục hồi chức năng (vật lý trị liệu) đóng vai trò then chốt trong việc định hướng và kích thích quá trình đồng hóa, giúp mảnh ghép trở nên khỏe hơn và hoạt động tốt hơn.
-----------------------