![[ GÓC KIẾN THỨC TÂM LÝ ]LÀM THẾ NÀO ĐỂ BIẾT ĐƯỢC KHI NÀO NÊN CHỈ LÀ BẠN BÈ?Tình bạn và tình yêu có rất nhiều điểm chung ...](https://img4.findhealthclinics.com/978/388/390958479783882.jpg)
31/12/2015
[ GÓC KIẾN THỨC TÂM LÝ ]
LÀM THẾ NÀO ĐỂ BIẾT ĐƯỢC KHI NÀO NÊN CHỈ LÀ BẠN BÈ?
Tình bạn và tình yêu có rất nhiều điểm chung khiến chúng ta khó mà phân biệt.
Làm bạn là một yếu tố quan trọng trong bất kỳ mối quan hệ lãng mạn lành mạnh và hạnh phúc nào. Kết hôn với bạn thân là điều bạn nên làm, phải không?
Làm thế nào để biết được tình cảm bạn dành cho một người có phải là tình yêu thật sự hay mối quan hệ của hai bạn phát triển tốt nhất là khi giữ ở mức bạn bè thuần khiết?
Đâu là ranh giới giữa tình bạn và tình yêu? Hai người nên là bạn hay là một đôi? Mối quan hệ nào là tốt nhất cho cả hai?
Hãy điểm qua một vài yếu tố mọi người thường kết nối với mối quan hệ tình yêu nhưng chúng cũng rất quan trọng trong tình bạn:
Thu hút. Cảm giác bị một ai đó cuốn hút là một yếu tố mạnh, nhưng lại không phải là dấu hiệu cho khả năng dẫn đến tình yêu. Thu hút lẫn nhau là trọng yếu trong tình bạn: Bạn lâu năm thể hiện nhiều cảm xúc khao khát và nhớ nhung đặc trưng cho sự hấp dẫn (Sternberg, 1986), không giống như sự liên kết giữa các cặp đôi.
Thân mật. Sự gần gũi rất quan trọng trong mối quan hệ lãng mạn, tất nhiên rồi, nhưng cũng rất quan trọng trong tình bạn. Sự thân mật được vun đắp qua việc tự bộc lộ bản thân: Khi mọi người chia sẻ cảm xúc, phản ứng hay những lo lắng với người bạn đáng tin cậy và sẵn sàng đáp lại thì giữa họ hình thành nên sự gần gũi giúp cho việc duy trì mối quan hệ (Laurenceau, Barrett, & Pietromonaco, 1998).
Tôn trọng. Trong tình yêu, hai người tôn trọng lẫn nhau (Hendrick, Hendrick, & Zacchilli, 2011), và tình bạn cũng vậy. Cảm giác ngưỡng mộ bạn dành cho một ai đó, nếu xét riêng khía cạnh này, thì không có nghĩa là bạn phù hợp cho một mối quan hệ tình cảm. Việc có những người bạn bạn ngưỡng mộ là một cách tuyệt vời để trưởng thành và học hỏi, và sự tôn trọng họ dành cho bạn cũng chứng minh lợi ích ấy.
Hỗ trợ. Đề nghị giúp đỡ là công việc của cả bạn bè lẫn người yêu. Sự hỗ trợ đó thúc đẩy khả năng phát triển mạnh mẽ của một người (Feeney & Collins, 2014), và đương nhiên là một yếu tố được đánh giá cao trong mối quan hệ thân thiết. Bạn bè hay người yêu đều đóng góp vào hạnh phúc của bạn bằng những hỗ trợ xã hội.
Thỏa mãn. Vui vẻ bên nhau và tận hưởng sự xuất hiện của người kia là đặc trưng của cả tình bạn và tình yêu. Chỉ vì bạn thích dành thời gian cùng ai đó hay thích sự hài hước của người ấy không có nghĩa là bạn đang bước trên con đường dẫn đến tình yêu lãng mạn, mặc dù nó có thể cho thấy bạn đang có nền tảng tuyệt vời cho một tình bạn.
Vậy tình yêu khác với tình bạn ở điểm nào?
Ngoài yếu tố về tình dục, đây thường là đặc điểm nhận dạng cho mối quan hệ lãng mạn và thường không có mặt trong tình bạn – một lý do khiến cho “friends with benefits” (mối quan hệ giữa hai người bạn nam – nữ đến với nhau chỉ vì tình dục, không nảy sinh mối quan hệ lãng mạn) dễ dẫn đến sự nhầm lẫn – còn có nhiều yếu tố khác phân biệt rõ ràng liệu hai người có phù hợp là người yêu, chứ không chỉ là bạn bè.
CÓ CHUNG MỤC TIÊU. Người yêu khác với bạn bè ở chỗ con đường dẫn đến tương lai của họ có sự liên kết. Họ thường hướng đến viễn cảnh tương lai tương tự nhau và sau đó cùng xác định những kỳ vọng về tương lai chung mà họ có thể cùng cam kết (ví dụ như quan điểm tương thích về tôn giáo, vai trò của giới tính, muốn có con hay không, những thói quen tài chính). Những quan điểm được chia sẻ này không quá cần thiết cho một tình bạn, nhưng lại tạo nên khác biệt lớn trong mối quan hệ lãng mạn.
THỜI GIAN VÀ SỰ CHÚ Ý. Mối quan hệ tình yêu hơn tình bạn ở khoảng thời gian và sự chú ý dành cho đối phương (Fazio, Effrein, & Flander, 1981). Điều này, trong nhiều hoàn cảnh, là yếu tố nhận thức – tình cảm của mối quan hệ, tức hai người quyết định sẽ tập trung vào đối phương và cảm thấy thoải mái với sự chú ý mình cho đi và nhận lại. Khi một người sẵn sàng dành thời gian và sự chú ý, nhưng người kia lại không, thì nó có thể là dấu hiệu cho một mối quan hệ lãng mạn không cân bằng và không thỏa mãn.
PHỤ THUỘC LẪN NHAU. Rusbult (1980) cho rằng một đặc trưng nữa của mối quan hệ tình cảm là mức độ tiềm năng phụ thuộc vào nhau. Đúng, bạn bè cũng nương tựa vào nhau, nhưng cuộc sống của hai người yêu nhau thường được liên kết chặt chẽ. Khi phát triển mối quan hệ tình cảm, họ ngày càng trở nên dựa dẫm vào nhau, và đây được cho là một quá trình lành mạnh từ “anh” và “em” trở thành “chúng ta”. Chiều sâu và sự đa dạng của phụ thuộc lẫn nhau trong tình yêu rất khác với trong tình bạn.
ẢO TƯỞNG TÍCH CỰC. Trong mối quan hệ tình cảm lành mạnh, cá nhân thường bị mê hoặc bởi đối phương. Họ đánh giá cao người kia, về hành vi, kỹ năng, thái độ, nhận thức – và nhiều hơn thế. Những ảo tượng đó là lành mạnh (Murray, Holmes, & Griffin, 1996), và giúp phân biệt tình yêu với tình bạn, vì chúng ta thường có những quan điểm thực tế hơn về bạn bè.
TÁC ĐỘNG. Đương nhiên, bạn bè cũng ảnh hưởng đến chúng ta, đến mục tiêu, sở thích, và quan điểm, nhưng người yêu tác động mạnh mẽ hơn đến bản chất. Trên thực tế, con người hợp nhất người yêu của họ vào nhân dạng của họ. (Aron, Aron, Tudor, & Nelson, 1991) Nói cách khác, định nghĩa về bản thân một người bao gồm cả người yêu của họ, nhiều hơn so với bạn bè.
CAM KẾT. Thường bị bỏ qua, tầm quan trọng của cam kết được xem như yếu tố quan trọng nhất trong việc quyết định liệu mối quan hệ đó là tình bạn hay tình yêu. Quyết định xây dựng một mối quan hệ tình cảm dự báo sự ổn định của mối quan hệ đó (Rusbult, 1980), và phản ánh sự lựa chọn có chủ đích trong việc tạo nên một mối quan hệ lãng mạn.
Quyết định tương lai một mối quan hệ là sự cân nhắc bao gồm tiền bạc, lợi ích, những lựa chọn thay thế, sự kỳ vọng và những khoản đầu tư đã dẫn đến sự hợp tác (Rusbult, 1980), nhưng cân nhắc ấy phản ánh sự đánh giá cao những việc cần làm để duy trì mối quan hệ. Trong khi nhiều người bạn có thể trở thành đối tác tốt, thì quyết định và sự cam kết hướng đến cuộc sống cùng ai đó là yếu tố dẫn đến mối quan hệ thành công.
Minh Hằng dịch
Tổng đài tư vấn tâm lý An Bình 19006590
http://tuvananbinh.vn/
Các chuyên gia tư vấn tâm lý tình cảm được đào tạo chuyên sâu với nhiều năm kinh nghiệm tư vấn qua điện thoại, họ là khách mời thường xuyên trên sóng Radio và Tivi
